એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ (પ્રતિઑક્સીકારક)
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ (પ્રતિઑક્સીકારક) શું છે?
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ (પ્રતિઑક્સીકારક): તમારા શરીરના રક્ષક
તમે કદાચ આ શબ્દ ઘણી વાર સાંભળ્યો હશે, ખાસ કરીને આરોગ્ય અને સ્વાસ્થ્યપ્રદ ખોરાક વિશે વાત કરતી વખતે. પરંતુ એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ છે શું?
શું છે એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ?
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ એવા પદાર્થો છે જે આપણા શરીરમાં મુક્ત રેડિકલ નામના અણુઓને નુકસાન પહોંચાડવાથી રોકે છે. મુક્ત રેડિકલ એ અણુઓ છે જેમાં એક અસ્થિર ઇલેક્ટ્રોન હોય છે અને તેઓ અન્ય અણુઓ પાસેથી ઇલેક્ટ્રોન ચોરી કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. આ પ્રક્રિયાને ઓક્સિડેશન કહેવાય છે.
જ્યારે મુક્ત રેડિકલ્સ અન્ય અણુઓ પાસેથી ઇલેક્ટ્રોન ચોરી કરે છે, ત્યારે તે અન્ય અણુઓને નુકસાન પહોંચાડે છે. આ નુકસાન કોષોને નષ્ટ કરી શકે છે અને રોગોનું કારણ બની શકે છે.
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ કેવી રીતે કામ કરે છે?
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ મુક્ત રેડિકલ્સને તેમના અસ્થિર ઇલેક્ટ્રોન આપીને નુકસાન પહોંચાડવાથી રોકે છે. આ રીતે, એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ મુક્ત રેડિકલ્સને સ્થિર કરે છે અને તેમને અન્ય અણુઓને નુકસાન પહોંચાડવાથી રોકે છે.
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે?
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ આપણા શરીરને ઘણા રોગોથી બચાવવામાં મદદ કરે છે, જેમ કે:
- કેન્સર
- હૃદય રોગ
- આર્થરાઇટિસ
- મોતિયા
- પાર્કિન્સન રોગ
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ ક્યાં મળે છે?
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ ઘણા ખોરાકમાં મળી આવે છે, જેમ કે:
- ફળો અને શાકભાજી
- બદામ અને બીજ
- ચા અને કોફી
- લાલ વાઇન
- ડાર્ક ચોકલેટ
તમે તમારા આહારમાં વધુ એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ કેવી રીતે મેળવી શકો છો?
તમે તમારા આહારમાં વધુ એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ મેળવવા માટે નીચેના કરી શકો છો:
- દરરોજ ઓછામાં ઓછું પાંચ સર્વિંગ ફળો અને શાકભાજી ખાઓ.
- વિવિધ પ્રકારના ફળો અને શાકભાજી ખાઓ.
- તમારા આહારમાં બદામ, બીજ, ચા અને કોફીનો સમાવેશ કરો.
- પ્રોસેસ્ડ ફૂડ અને ખાંડવાળા પીણાં ઓછા ખાઓ.
સારાંશ
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ આપણા શરીરને મુક્ત રેડિકલના નુકસાનથી બચાવવામાં મદદ કરે છે. તેઓ ઘણા રોગોથી બચાવવામાં મદદ કરી શકે છે. તમે તમારા આહારમાં વધુ એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ મેળવીને તમારા સ્વાસ્થ્યને સુધારી શકો છો.
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ કેવી રીતે કામ કરે છે?
આપણે જ્યારે શ્વાસ લઈએ છીએ ત્યારે આપણા શરીરમાં એક પ્રકારની રાસાયણિક પ્રક્રિયા થાય છે, જેને ઓક્સિડેશન કહેવાય છે. આ પ્રક્રિયા દરમિયાન મુક્ત રેડિકલ્સ નામના અણુઓ બને છે. આ મુક્ત રેડિકલ્સ ખૂબ જ અસ્થિર હોય છે અને તેઓ આપણા શરીરના કોષોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. આ નુકસાનને ઓક્સિડેટિવ તણાવ કહેવાય છે.
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ આ ઓક્સિડેટિવ તણાવ ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તેઓ આ કામ કેવી રીતે કરે છે?
- મુક્ત રેડિકલ્સને સ્થિર કરે છે: એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ મુક્ત રેડિકલ્સને એક ઇલેક્ટ્રોન આપીને તેમને સ્થિર કરે છે. આ રીતે, મુક્ત રેડિકલ્સ અન્ય કોષોને નુકસાન પહોંચાડી શકતા નથી.
- ઓક્સિડેશનની પ્રક્રિયાને ધીમી પાડે છે: એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ ઓક્સિડેશનની પ્રક્રિયાને ધીમી પાડે છે, જેનાથી મુક્ત રેડિકલ્સની રચના ઓછી થાય છે.
- કોષોને નુકસાન થવાથી રોકે છે: એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ કોષોની દિવાલોને મજબૂત બનાવવામાં મદદ કરે છે અને તેમને મુક્ત રેડિકલ્સના હુમલાથી બચાવે છે.
સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ આપણા શરીરના કોષોને નુકસાન થવાથી બચાવવાનું કામ કરે છે.
મહત્વની વાત: એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ માત્ર ખોરાકમાં જ નહીં, પરંતુ આપણા શરીરમાં પણ બને છે. જો કે, આપણે જે ખોરાક ખાઈએ છીએ તેમાંથી મળતા એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ આપણા શરીરને વધુ સારી રીતે સુરક્ષિત કરે છે.
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે?
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ આપણા શરીર માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે તે આપણા શરીરને ઘણા રોગોથી બચાવવામાં મદદ કરે છે.
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે, તેના કેટલાક કારણો નીચે મુજબ છે:
- મુક્ત રેડિકલ્સ સામે લડે છે: જેમ કે આપણે પહેલા જ જોયું છે, મુક્ત રેડિકલ્સ આપણા શરીરના કોષોને નુકસાન પહોંચાડે છે. એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ આ મુક્ત રેડિકલ્સને નષ્ટ કરીને આપણા કોષોને નુકસાન થવાથી બચાવે છે.
- કેન્સરનું જોખમ ઘટાડે છે: કેટલાક અભ્યાસો સૂચવે છે કે એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ કેન્સરના કોષોના વિકાસને ધીમો પાડવામાં મદદ કરે છે.
- હૃદય રોગનું જોખમ ઘટાડે છે: એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ હૃદયના રોગો જેવા કે હાર્ટ એટેક અને સ્ટ્રોકનું જોખમ ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
- આંખોની સમસ્યાઓથી બચાવે છે: કેટલાક એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ મોતિયા અને મેક્યુલર ડિજેનરેશન જેવી આંખની સમસ્યાઓથી બચાવવામાં મદદ કરે છે.
- ત્વચાને સ્વસ્થ રાખે છે: એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ ત્વચાને નુકસાન થવાથી બચાવે છે અને તેને યુવાન રાખવામાં મદદ કરે છે.
- પ્રતિરક્ષા શક્તિ વધારે છે: એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ આપણી રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવવામાં મદદ કરે છે, જેનાથી આપણે ઠંડી, ફ્લૂ અને અન્ય ચેપથી સરળતાથી બીમાર પડી શકતા નથી.
સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ આપણા શરીરને અંદરથી અને બહારથી સુરક્ષિત રાખવામાં મદદ કરે છે.
આહાર એન્ટીઑકિસડન્ટોના પ્રકાર
આહારમાં મળતા એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સના પ્રકાર
આપણે જે ખોરાક ખાઈએ છીએ તેમાં ઘણા પ્રકારના એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ હોય છે. આ એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ વિવિધ રંગો, સ્વાદ અને પોષક તત્વો ધરાવતા વિવિધ ફળો અને શાકભાજીમાં મળી આવે છે.
આપણે આપણા આહારમાં વિવિધ પ્રકારના એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સનો સમાવેશ કરીને આપણા સ્વાસ્થ્યને સુધારી શકીએ છીએ. આ એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સના કેટલાક મુખ્ય પ્રકારો નીચે મુજબ છે:
1. વિટામિન સી
- ક્યાં મળે છે: લીંબુ, નારંગી, સ્ટ્રોબેરી, કાળા કિસમિસ, બ્રોકોલી વગેરે.
- લાભો: રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે, ત્વચાને સ્વસ્થ રાખે છે, કોલેજનના ઉત્પાદનમાં મદદ કરે છે.
2. વિટામિન ઈ
- ક્યાં મળે છે: બદામ, બીજ, વનસ્પતિ તેલ, પાલક વગેરે.
- લાભો: કોષોને નુકસાન થવાથી બચાવે છે, હૃદયના સ્વાસ્થ્ય માટે સારું છે, આંખોને સ્વસ્થ રાખે છે
3. બીટા-કેરોટીન
- ક્યાં મળે છે: ગાજર, શક્કરિયા, પાલક, શિમલા મરચાં વગેરે.
- લાભો: આંખોની રોશની સુધારે છે, ત્વચાને સ્વસ્થ રાખે છે, રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે
4. લ્યુટેઇન અને ઝિયાક્સેન્થિન
- ક્યાં મળે છે: પાલક, કોળું, કેળા વગેરે.
- લાભો: આંખોની રોશની સુધારે છે, મોતિયા અને મેક્યુલર ડિજેનરેશનથી બચાવે છે
5. પોલિફેનોલ્સ
- ક્યાં મળે છે: લાલ વાઇન, ઓલિવ તેલ, ચા, કોફી, બેરી વગેરે.
- લાભો: હૃદયના સ્વાસ્થ્ય માટે સારું છે, કેન્સરનું જોખમ ઘટાડે છે, મગજની કામગીરી સુધારે છે.
6. ગ્લુટાથિઓન
- ક્યાં મળે છે: અવોકાડો, લાલ ડુંગળી, બ્રોકોલી, ટામેટાં વગેરે.
- લાભો: કોષોને નુકસાન થવાથી બચાવે છે, રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે, ત્વચાને સ્વસ્થ રાખે છે.
આ ઉપરાંત, ઘણા અન્ય પ્રકારના એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ પણ છે જે વિવિધ ખોરાકમાં મળી આવે છે.
મહત્વની વાત: એક જ ખોરાકમાં ઘણા પ્રકારના એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ હોઈ શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, બેરીમાં વિટામિન સી, બીટા-કેરોટીન અને પોલિફેનોલ્સ જેવા ઘણા એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ હોય છે.
આપણે આપણા આહારમાં વિવિધ રંગો અને પ્રકારના ફળો અને શાકભાજીનો સમાવેશ કરીને વિવિધ પ્રકારના એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ મેળવી શકીએ છીએ.
કયા ખોરાકમાં એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ વધુ પ્રમાણમાં મળે છે?
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સથી ભરપૂર ખોરાક
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ આપણા શરીરને મુક્ત રેડિકલ્સના નુકસાનથી બચાવવામાં મદદ કરે છે. આપણે જે ખોરાક ખાઈએ છીએ તેમાંથી મળતા એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે.
તો ચાલો જોઈએ કે કયા ખોરાકમાં એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ વધુ પ્રમાણમાં મળે છે:
1. બેરી
બેરી જેવા કે સ્ટ્રોબેરી, બ્લુબેરી, રાસ્પબેરી અને બ્લેકબેરી એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સનો ખૂબ સારો સ્ત્રોત છે. તેમાં વિટામિન સી અને અન્ય ઘણા એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ હોય છે.
2. પાલક
પાલક લ્યુટેઇન, ઝિયાક્સેન્થિન અને વિટામિન કે જેવા એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સથી ભરપૂર છે. તે આંખોના સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે.
3. ગાજર
ગાજર બીટા-કેરોટીનથી ભરપૂર છે, જે શરીરમાં વિટામિન એમાં રૂપાંતરિત થાય છે. વિટામિન એ આંખો અને ત્વચા માટે ખૂબ જ સારું છે.
4. લાલ ઘંટા મરચાં
લાલ ઘંટા મરચાં વિટામિન સી અને બીટા-કેરોટીનથી ભરપૂર છે. તે રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવામાં મદદ કરે છે અને શરીરને બળતરાથી બચાવે છે.
5. બદામ
બદામ વિટામિન ઈ અને સેલેનિયમ જેવા એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સથી ભરપૂર છે. તે હૃદયના સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે.
6. ડાર્ક ચોકલેટ
ડાર્ક ચોકલેટમાં ફ્લેવોનોઈડ્સ નામના એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ હોય છે, જે હૃદયના સ્વાસ્થ્ય માટે સારા છે.
અન્ય એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સથી ભરપૂર ખોરાક
- બ્રોકોલી
- કાળા દ્રાક્ષ
- ઓલિવ તેલ
- ચા
- કોફી
મહત્વની વાત: આપણે આપણા આહારમાં વિવિધ રંગો અને પ્રકારના ફળો અને શાકભાજીનો સમાવેશ કરીને વિવિધ પ્રકારના એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ મેળવી શકીએ છીએ.
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સથી ભરપૂર કોઈ ખાસ વાનગી અથવા આહાર
ખાસ વાનગી અથવા આહાર જેમાં એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ ભરપૂર હોય એવું બનાવવા માટે, તમે વિવિધ રંગો અને પ્રકારના ફળો અને શાકભાજીનો ઉપયોગ કરી શકો છો. આ વાનગીઓમાં વિવિધ પ્રકારના વિટામિન્સ, મિનરલ્સ અને ફાયબર પણ હોય છે જે તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક હોય છે.
એક ઉદાહરણ તરીકે, તમે નીચે આપેલી સલાડ રેસિપી બનાવી શકો છો:
એન્ટીઓક્સિડન્ટ સલાડ
સામગ્રી:
- પાલક
- ગાજર (કાપેલા)
- શિમલા મરચાં (કાપેલા)
- બદામ
- બીજ (જેમ કે ચિયા સીડ્સ, અળસીના બીજ)
- લીંબુનો રસ
- ઓલિવ ઓઇલ
- મીઠું અને મરી સ્વાદ અનુસાર
બનાવવાની રીત:
- એક મોટા બાઉલમાં પાલક નાખો.
- તેમાં કાપેલા ગાજર અને શિમલા મરચાં ઉમેરો.
- બદામ અને બીજ ઉમેરો.
- લીંબુનો રસ, ઓલિવ ઓઇલ, મીઠું અને મરી ઉમેરીને બધું મિક્સ કરો.
આ સલાડમાં ઘણા પ્રકારના એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ હોય છે:
- પાલકમાં લ્યુટેઇન અને ઝિયાક્સેન્થિન હોય છે.
- ગાજરમાં બીટા-કેરોટીન હોય છે.
- શિમલા મરચાંમાં વિટામિન સી હોય છે.
- બદામમાં વિટામિન ઈ હોય છે.
- બીજમાં પોલિફેનોલ્સ હોય છે.
અન્ય વિકલ્પો:
- સ્મૂથી: તમે પાલક, કેળા, બેરી અને દૂધ અથવા દહીંનો ઉપયોગ કરીને સ્મૂથી બનાવી શકો છો.
- સૂપ: તમે વિવિધ પ્રકારના શાકભાજીનો ઉપયોગ કરીને સૂપ બનાવી શકો છો.
- બ્રેકફાસ્ટ: તમે ઓટ્સમાં બેરી અને બદામ ઉમેરીને એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સથી ભરપૂર નાસ્તો બનાવી શકો છો.
મહત્વની વાત:
- આ માત્ર એક ઉદાહરણ છે. તમે તમારી પસંદગીના ફળો અને શાકભાજીનો ઉપયોગ કરીને વિવિધ પ્રકારની વાનગીઓ બનાવી શકો છો.
- દરરોજ વિવિધ રંગોના ફળો અને શાકભાજી ખાવાનો પ્રયાસ કરો.
- તમે તમારા ડૉક્ટર અથવા ન્યુટ્રિશનિસ્ટની સલાહ લઈને તમારા માટે યોગ્ય આહાર પ્લાન બનાવી શકો છો.
શું એન્ટીઑકિસડન્ટ સપ્લિમેન્ટ્સ લેવી જોઈએ?
સૌથી પહેલા તો એ જાણવું જરૂરી છે કે એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ આપણા શરીર માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. તેઓ મુક્ત રેડિકલ્સ સામે લડીને આપણા કોષોને નુકસાન થવાથી બચાવે છે અને ઘણા રોગોનું જોખમ ઘટાડે છે.
પરંતુ શું સપ્લિમેન્ટ્સ લેવા જરૂરી છે?
આ પ્રશ્નનો જવાબ આપવા માટે, કેટલીક બાબતો ધ્યાનમાં લેવી જરૂરી છે:
- સંતુલિત આહાર: જો તમે સંતુલિત આહાર લો છો જેમાં ફળો, શાકભાજી, બદામ, બીજ અને અનાજનો સમાવેશ થાય છે, તો તમને પૂરતા પ્રમાણમાં એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ મળી શકે છે.
- સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ: જો તમને કોઈ સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા હોય, જેમ કે હૃદય રોગ અથવા કેન્સર, તો તમારા ડૉક્ટર તમને એન્ટીઓક્સિડન્ટ સપ્લિમેન્ટ્સ લેવાની સલાહ આપી શકે છે.
- અન્ય દવાઓ: જો તમે અન્ય કોઈ દવા લો છો, તો એન્ટીઓક્સિડન્ટ સપ્લિમેન્ટ્સ લેવા પહેલા તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે. કારણ કે કેટલાક સપ્લિમેન્ટ્સ અન્ય દવાઓ સાથે પ્રતિક્રિયા કરી શકે છે.
સપ્લિમેન્ટ્સ લેવાના ફાયદા અને ગેરફાયદા:
- ફાયદા:
- જો તમે સંતુલિત આહાર ન લઈ શકો તો સપ્લિમેન્ટ્સ એક વિકલ્પ હોઈ શકે છે.
- કેટલીક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓમાં સપ્લિમેન્ટ્સ ફાયદાકારક હોઈ શકે છે.
- ગેરફાયદા:
- સપ્લિમેન્ટ્સની ગુણવત્તા અલગ-અલગ હોઈ શકે છે.
- કેટલાક સપ્લિમેન્ટ્સની આડઅસર થઈ શકે છે.
- સપ્લિમેન્ટ્સ ખૂબ ખર્ચાળ હોઈ શકે છે.
નિષ્કર્ષ:
સપ્લિમેન્ટ્સ લેવાનો નિર્ણય લેતા પહેલા તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે. સૌથી સારો વિકલ્પ એ છે કે સંતુલિત આહાર લો જેમાં વિવિધ પ્રકારના ફળો અને શાકભાજીનો સમાવેશ થાય.
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે કેટલા ફાયદાકારક છે?
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. એમને આપણા શરીરનું રક્ષણ કવચ કહેવાય.
એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે કેમ મહત્વના છે?
- મુક્ત રેડિકલ્સ સામે લડે છે: આપણે શ્વાસ લઈએ છીએ ત્યારે આપણા શરીરમાં મુક્ત રેડિકલ્સ નામના હાનિકારક તત્વો બને છે. આ મુક્ત રેડિકલ્સ આપણા શરીરના કોષોને નુકસાન પહોંચાડે છે. એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ આ મુક્ત રેડિકલ્સ સામે લડીને આપણા કોષોને નુકસાન થવાથી બચાવે છે.
- કેન્સરનું જોખમ ઘટાડે છે: કેટલાક અભ્યાસો સૂચવે છે કે એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ કેન્સરના કોષોના વિકાસને ધીમો પાડવામાં મદદ કરે છે.
- હૃદય રોગનું જોખમ ઘટાડે છે: એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ હૃદયના રોગો જેવા કે હાર્ટ એટેક અને સ્ટ્રોકનું જોખમ ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
- આંખોની સમસ્યાઓથી બચાવે છે: કેટલાક એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ મોતિયા અને મેક્યુલર ડિજેનરેશન જેવી આંખની સમસ્યાઓથી બચાવવામાં મદદ કરે છે.
- ત્વચાને સ્વસ્થ રાખે છે: એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ ત્વચાને નુકસાન થવાથી બચાવે છે અને તેને યુવાન રાખવામાં મદદ કરે છે.
- પ્રતિરક્ષા શક્તિ વધારે છે: એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ આપણી રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવવામાં મદદ કરે છે, જેનાથી આપણે ઠંડી, ફ્લૂ અને અન્ય ચેપથી સરળતાથી બીમાર પડી શકતા નથી.
સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ આપણા શરીરને અંદરથી અને બહારથી સુરક્ષિત રાખવામાં મદદ કરે છે.
4 Comments