જામફળ
જામફળ શું છે?
જામફળ એક સ્વાદિષ્ટ અને પૌષ્ટિક ફળ છે. તેનું વૈજ્ઞાનિક નામ Psidium guajava છે. જામફળ આકારમાં ગોળ અથવા અંડાકાર હોય છે અને તેની છાલ લીલી અથવા પીળી હોય છે. તેનું માંસ પીળું અથવા ગુલાબી હોય છે અને તેમાં નાના નાના બીજ હોય છે.
જામફળના ફાયદા:
- પોષક તત્વોથી ભરપૂર: જામફળમાં વિટામિન સી, વિટામિન એ, પોટેશિયમ, ફાઇબર અને એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ ભરપૂર માત્રામાં હોય છે.
- પાચનતંત્ર માટે ફાયદાકારક: જામફળમાં ફાઇબરની માત્રા વધુ હોવાથી તે કબજિયાત દૂર કરવામાં મદદરૂપ થાય છે.
- રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે: જામફળમાં વિટામિન સી ભરપૂર માત્રામાં હોવાથી તે રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવામાં મદદરૂપ થાય છે.
- હૃદય માટે ફાયદાકારક: જામફળમાં પોટેશિયમ ભરપૂર માત્રામાં હોવાથી તે હૃદયના સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક છે.
- ત્વચા માટે ફાયદાકારક: જામફળમાં એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ ભરપૂર માત્રામાં હોવાથી તે ત્વચાને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદરૂપ થાય છે.
- વજન ઘટાડવામાં મદદરૂપ: જામફળમાં કેલરીની માત્રા ઓછી હોય છે અને ફાઇબરની માત્રા વધુ હોય છે, જેથી તે વજન ઘટાડવામાં મદદરૂપ થાય છે.
જામફળનો ઉપયોગ:
જામફળને તમે તાજા ખાઈ શકો છો, તેનો જ્યુસ બનાવી શકો છો, તેનો ઉપયોગ શેકવામાં, સલાડમાં અથવા અન્ય વાનગીઓમાં કરી શકો છો.
જામફળ ક્યારે અને કોણે ન ખાવું જોઈએ:
- જો તમને ડાયાબિટીસ હોય તો જામફળ ખાતા પહેલા તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
- જો તમને કોઈ એલર્જી હોય તો જામફળ ખાતા પહેલા તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
સરવાળે, જામફળ એક સ્વાદિષ્ટ અને પૌષ્ટિક ફળ છે જે આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે ઘણા ફાયદાકારક છે. જો તમે સ્વસ્થ રહેવા માંગતા હોવ તો તમારા આહારમાં જામફળને સામેલ કરી શકો છો.
જામફળના ફાયદા
જામફળ એક એવું ફળ છે જે સ્વાદિષ્ટ હોવાની સાથે સાથે આરોગ્ય માટે પણ ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. તેમાં ભરપૂર માત્રામાં વિટામિન સી, ફાઇબર, પોટેશિયમ અને એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ હોય છે. આ પોષક તત્વો આપણા શરીરને અનેક રીતે ફાયદો પહોંચાડે છે.
જામફળના ફાયદા:
- પાચનતંત્ર માટે ફાયદાકારક: જામફળમાં રહેલ ફાઇબર પાચનતંત્રને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. તે કબજિયાત દૂર કરવામાં અને પાચનક્રિયા સુધારવામાં મદદરૂપ થાય છે.
- રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે: જામફળમાં વિટામિન સી ભરપૂર માત્રામાં હોવાથી તે રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવામાં મદદ કરે છે. આમ, તમે સામાન્ય શરદી, ખાંસી જેવી બીમારીઓથી બચી શકો છો.
- હૃદય માટે ફાયદાકારક: જામફળમાં પોટેશિયમ હોય છે જે હૃદયને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. તે બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રણમાં રાખવામાં અને હૃદયરોગનું જોખમ ઘટાડવામાં મદદરૂપ થાય છે.
- વજન ઘટાડવામાં મદદરૂપ: જામફળમાં કેલરીની માત્રા ઓછી હોય છે અને ફાઇબરની માત્રા વધુ હોય છે, જે વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. ફાઇબર આપણને લાંબા સમય સુધી ભરપૂર રાખે છે અને વધારે ખાવાની ઈચ્છાને દૂર કરે છે.
- ત્વચા માટે ફાયદાકારક: જામફળમાં એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ હોય છે જે ત્વચાને નુકસાન પહોંચાડતા મુક્ત રેડિકલ્સ સામે લડે છે. આમ, ત્વચાને સ્વસ્થ અને ચમકદાર બનાવવામાં મદદ કરે છે.
- ડાયાબિટીસ માટે ફાયદાકારક: જામફળ બ્લડ શુગર લેવલને નિયંત્રણમાં રાખવામાં મદદ કરે છે. તેમાં રહેલ ફાઇબર શરીરમાં શર્કરાને ધીમે ધીમે શોષાય છે, જેના કારણે બ્લડ શુગર લેવલ અચાનક વધતું નથી.
જામફળનું સેવન કેવી રીતે કરવું?
જામફળ એક સ્વાદિષ્ટ અને પૌષ્ટિક ફળ છે જેને અનેક રીતે સેવન કરી શકાય છે. તમે તમારી પસંદ અને પ્રસંગ પ્રમાણે જામફળનું સેવન કરી શકો છો. અહીં કેટલીક રીતો આપવામાં આવી છે જેના દ્વારા તમે જામફળનું સેવન કરી શકો છો:
- તાજું: જામફળને સૌથી સરળ રીતે તાજું ખાઈ શકાય છે. તેને ધોઈને, છોલીને અને નાના ટુકડા કરીને ખાઈ શકાય છે.
- જ્યુસ: જામફળનો રસ કાઢીને પી શકાય છે. આ માટે તમે જામફળને બ્લેન્ડરમાં પીસીને અથવા જ્યુસરમાં કાઢીને રસ પી શકો છો. તમે આ રસમાં થોડું મધ અથવા લીંબુનો રસ ઉમેરીને પણ પી શકો છો.
- સલાડ: જામફળને સલાડમાં ઉમેરીને પણ ખાઈ શકાય છે. તમે તેને અન્ય ફળો, શાકભાજી અને નટ્સ સાથે મિક્સ કરીને સલાડ બનાવી શકો છો.
- શેક: જામફળનો ઉપયોગ શેક બનાવવા માટે પણ કરી શકાય છે. તમે જામફળને દૂધ, દહીં અથવા અન્ય પ્રવાહી સાથે મિક્સ કરીને શેક બનાવી શકો છો.
- મુરબ્બો: જામફળનો મુરબ્બો બનાવીને પણ તેનું સેવન કરી શકાય છે.
- જેલી: જામફળની જેલી બનાવીને તેને બ્રેડ અથવા બિસ્કિટ પર લગાવીને ખાઈ શકાય છે.
- પનીર: જામફળને પનીર સાથે મિક્સ કરીને સ્વાદિષ્ટ વાનગી બનાવી શકાય છે.
- ચાટ: જામફળને ચાટમાં ઉમેરીને પણ તેનું સેવન કરી શકાય છે.
જામફળનું સેવન કરતી વખતે ધ્યાનમાં રાખવાના મુદ્દા:
- જો તમને ડાયાબિટીસ હોય તો જામફળનું સેવન મર્યાદિત માત્રામાં કરવું જોઈએ.
- જો તમને કોઈ એલર્જી હોય તો જામફળનું સેવન કરતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ.
- જામફળને સારી રીતે ધોઈને જ ખાવું જોઈએ.
- જામફળને ઠંડા સ્થળે સંગ્રહિત કરવું જોઈએ.
જામફળને તમે તમારી રુચિ અને સ્વાદ પ્રમાણે અનેક રીતે સેવન કરી શકો છો. જામફળમાં રહેલા પોષક તત્વો આપણા શરીરને અનેક રીતે ફાયદો પહોંચાડે છે.
જામફળ કોણે ન ખાવું જોઈએ?
જામફળ એક સ્વાદિષ્ટ અને પૌષ્ટિક ફળ છે, પરંતુ કેટલાક લોકો માટે તેનું સેવન ટાળવું જરૂરી હોય છે.
જામફળ કોણે ન ખાવું જોઈએ:
- ડાયાબિટીસના દર્દીઓ: જામફળમાં કુદરતી શર્કરા હોય છે, જેના કારણે બ્લડ શુગર લેવલ વધી શકે છે.
- એલર્જીવાળા લોકો: જો તમને જામફળ અથવા તેના કુટુંબના અન્ય ફળોથી એલર્જી હોય તો તેનું સેવન ટાળવું જોઈએ.
- પાચન સંબંધી સમસ્યાઓ ધરાવતા લોકો: વધુ પ્રમાણમાં જામફળ ખાવાથી કેટલાક લોકોને પેટમાં દુખાવો, ગેસ અથવા ઝાડા જેવી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
- ઓપરેશન પહેલા: ઓપરેશન પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લીધા વગર જામફળ ન ખાવું જોઈએ કારણ કે તે લોહી પતળું કરવાની અસર કરી શકે છે.
જો તમે ઉપરોક્ત શ્રેણીમાં આવો છો, તો જામફળ ખાતા પહેલા તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
જામફળ ખાવાથી થતા નુકસાન:
- બ્લડ શુગર લેવલ વધવું: ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે આ ખાસ કરીને મહત્વનું છે.
- એલર્જિક પ્રતિક્રિયા: ચામડી પર ફોલ્લા થવું, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થવી જેવા લક્ષણો જોવા મળી શકે છે.
- પાચન સંબંધી સમસ્યાઓ: પેટમાં દુખાવો, ગેસ, ઝાડા જેવી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
જો તમને જામફળ ખાધા પછી કોઈ પ્રકારની અસુવિધા થાય તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લો.
સાવચેતી:
- જામફળને સારી રીતે ધોઈને જ ખાવું જોઈએ.
- એકવારમાં વધુ પ્રમાણમાં જામફળ ન ખાવું જોઈએ.
- જો તમને કોઈ બીમારી હોય તો જામફળ ખાતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
સરવાળે: જામફળ એક સ્વસ્થ ફળ છે, પરંતુ તેનું સેવન કરતા પહેલા તમારા સ્વાસ્થ્યને ધ્યાનમાં રાખવું જરૂરી છે.
જામફળનો ઉપયોગ
જામફળ એક સ્વાદિષ્ટ અને પૌષ્ટિક ફળ છે જેનો ઉપયોગ અનેક રીતે કરી શકાય છે. તેમાં ભરપૂર માત્રામાં વિટામિન સી, ફાઇબર અને અન્ય પોષક તત્વો હોય છે જે આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે.
જામફળનો ઉપયોગ:
- તાજું: જામફળને સૌથી સરળ રીતે તાજું ખાઈ શકાય છે. તેને ધોઈને, છોલીને અને નાના ટુકડા કરીને ખાઈ શકાય છે.
- જ્યુસ: જામફળનો રસ કાઢીને પી શકાય છે. આ માટે તમે જામફળને બ્લેન્ડરમાં પીસીને અથવા જ્યુસરમાં કાઢીને રસ પી શકો છો. તમે આ રસમાં થોડું મધ અથવા લીંબુનો રસ ઉમેરીને પણ પી શકો છો.
- સલાડ: જામફળને સલાડમાં ઉમેરીને પણ ખાઈ શકાય છે. તમે તેને અન્ય ફળો, શાકભાજી અને નટ્સ સાથે મિક્સ કરીને સલાડ બનાવી શકો છો.
- શેક: જામફળનો ઉપયોગ શેક બનાવવા માટે પણ કરી શકાય છે. તમે જામફળને દૂધ, દહીં અથવા અન્યવી શકો છો.
- મુરબ્બો: જામફળનો મુરબ્બો બનાવીને પણ તેનું સેવન કરી શકાય છે.
- જેલી: જામફળની જેલી બનાવીને તેને બ્રેડ અથવા બિસ્કિટ પર લગાવીને ખાઈ શકાય છે.
- પનીર: જામફળને પનીર સાથે મિક્સ કરીને સ્વાદિષ્ટ વાનગી બનાવી શકાય છે.
- ચાટ: જામફળને ચાટમાં ઉમેરીને પણ તેનું સેવન કરી શકાય છે.
- આયુર્વેદ: આયુર્વેદમાં જામફળના પાનનો ઉપયોગ દવા બનાવવા માટે કરવામાં આવે છે.
જામફળના પાનનો ઉપયોગ:
જામફળના પાનમાં પણ અનેક औષધીય ગુણો હોય છે. તેનો ઉપયોગ ઘણી બીમારીઓના ઈલાજ માટે કરવામાં આવે છે. જામફળના પાનનો ઉકાળો પીવાથી કબજિયાત, ડાયાબિટીસ, મચ્છર કરડવાથી થતી ખંજવાળ વગેરેમાં રાહત મળે છે.
જામફળનો ઉપયોગ કરતી વખતે ધ્યાનમાં રાખવાના મુદ્દા:
- જો તમને ડાયાબિટીસ હોય તો જામફળનું સેવન મર્યાદિત માત્રામાં કરવું જોઈએ.
- જો તમને કોઈ એલર્જી હોય તો જામફળનું સેવન કરતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ.
- જામફળને સારી રીતે ધોઈને જ ખાવું જોઈએ.
- જામફળને ઠંડા સ્થળે સંગ્રહિત કરવું જોઈએ.
જામફળને તમે તમારી રુચિ અને સ્વાદ પ્રમાણે અનેક રીતે સેવન કરી શકો છો. જામફળમાં રહેલા પોષક તત્વો આપણા શરીરને અનેક રીતે ફાયદો પહોંચાડે છે.
જામફળની ખેતી: એક સંપૂર્ણ માર્ગદર્શિકા
જામફળ એક સ્વાદિષ્ટ અને પૌષ્ટિક ફળ છે જેની ખેતી ભારતમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય છે. જામફળની ખેતી કરવા માટે થોડી મહેનત અને ધ્યાન આપવાની જરૂર છે. જો તમે જામફળની ખેતી કરવા માંગતા હોવ તો આ માર્ગદર્શિકા તમારા માટે ઉપયોગી થઈ શકે છે.
જામફળની જાતો:
જામફળની અનેક જાતો ઉપલબ્ધ છે. કઈ જાતની ખેતી કરવી તે તમારા વિસ્તારની આબોહવા અને માટી પર આધારિત છે. કેટલીક લોકપ્રિય જાતો છે:
- લખનઉ-49: આ જાતના ઝાડ નાના હોય છે પરંતુ ફળ મીઠા અને સ્વાદિષ્ટ હોય છે.
- લખનઉ-3: આ જાતના ફળ મોટા અને ગોળ હોય છે.
- અર્કા સુરખી: આ જાત રોગ પ્રતિરોધક છે અને ઉત્પાદન પણ સારું આપે છે.
જમીનની તૈયારી:
જામફળની ખેતી માટે સારી નિકાલવાળી અને પોષક તત્વોથી ભરપૂર જમીનની જરૂર હોય છે. ખેતી કરતા પહેલા જમીનને સારી રીતે ખેડીને સુધારવી જોઈએ.
વાવેતર:
- ઋતુ: જામફળનું વાવેતર ઉનાળામાં કરવું જોઈએ.
- અંતર: ઝાડ વચ્ચે 8-10 ફૂટ અને હાર વચ્ચે 10-12 ફૂટનું અંતર રાખવું જોઈએ.
- ખાડો: વાવેતર કરતા પહેલા 1 ફૂટ x 1 ફૂટ x 1 ફૂટના ખાડા ખોદવા જોઈએ.
- ખાતર: ખાડામાં સારું કોમ્પોસ્ટ ખાતર મિક્સ કરીને રોપા વાવવા જોઈએ.
પાણી આપવું:
જામફળના ઝાડને નિયમિત પાણી આપવું જરૂરી છે. ખાસ કરીને ઉનાળામાં જ્યારે તાપમાન વધારે હોય ત્યારે.
ખાતર આપવું:
જામફળના ઝાડને વર્ષમાં 2-3 વખત સારું ખાતર આપવું જોઈએ. નિષ્ણાતની સલાહ લઈને તમે કયું ખાતર આપવું તે નક્કી કરી શકો છો.
કાપણી:
જામફળના ઝાડને નિયમિત કાપણી કરવી જરૂરી છે. કાપણી કરવાથી ઝાડનો વિકાસ સારો થાય છે અને ફળદાયી શાખાઓ વધે છે.
રોગ અને જીવાત નિયંત્રણ:
જામફળના ઝાડને અનેક પ્રકારના રોગ અને જીવાતોનો હુમલો થઈ શકે છે. નિયમિત રીતે ઝાડની તપાસ કરવી જોઈએ અને જો કોઈ રોગ કે જીવાત લાગ્યો હોય તો તરત જ તેનો ઉપચાર કરવો જોઈએ.
ફળ લણણી:
જામફળના ફળ પાકવામાં 4-5 મહિનાનો સમય લાગે છે. જ્યારે ફળ પાકી જાય ત્યારે તેને તોડી લેવા જોઈએ.
જામફળની ખેતીના ફાયદા:
- જામફળની ખેતી ખૂબ જ નફાકારક છે.
- જામફળમાં વિટામિન સી, ફાઇબર અને અન્ય પોષક તત્વો ભરપૂર માત્રામાં હોય છે.
- જામફળનો ઉપયોગ અનેક રીતે કરી શકાય છે.
- જામફળની ખેતી પર્યાવરણ માટે પણ ફાયદાકારક છે.
જામફળની ખેતી એક સારો વ્યવસાય છે. જો તમે જામફળની ખેતી કરવા માંગતા હોવ તો નિષ્ણાતની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
જામફળની વિવિધ જાતો
જામફળની વિવિધ જાતો અલગ અલગ સ્વાદ, આકાર અને રંગની હોય છે. દરેક જાતની પોતાની અલગ લાક્ષણિકતાઓ હોય છે. આપણા દેશમાં અને વિશ્વના અન્ય ભાગોમાં ઘણી બધી જાતો ઉગાડવામાં આવે છે. આપણે અહીં કેટલીક લોકપ્રિય જાતો વિશે જાણીશું.
ભારતમાં ઉગાડવામાં આવતી કેટલીક લોકપ્રિય જાતો:
- લખનઉ-49: આ જાતના ઝાડ નાના હોય છે પરંતુ ફળ મીઠા અને સ્વાદિષ્ટ હોય છે. ઉત્પાદનની દ્રષ્ટિએ પણ આ જાત ખૂબ જ લોકપ્રિય છે.
- લખનઉ-3: આ જાતના ફળ મોટા અને ગોળ હોય છે.
- અર્કા સુરખી: આ જાત રોગ પ્રતિરોધક છે અને ઉત્પાદન પણ સારું આપે છે.
- સફેદ જામફળ: આ જાતના ફળ સફેદ રંગના હોય છે અને તેનો સ્વાદ મીઠો હોય છે.
- ગુલાબી જામફળ: આ જાતના ફળ ગુલાબી રંગના હોય છે અને તેનો સ્વાદ મીઠો અને ખાટો હોય છે.
વિદેશમાં ઉગાડવામાં આવતી કેટલીક લોકપ્રિય જાતો:
- Australian Pink: આ જાત ઓસ્ટ્રેલિયામાં ખૂબ જય છે અને તેના ફળ ગુલાબી રંગના હોય છે.
- Mexican Creole: આ જાત મેક્સિકોમાં ઉગાડવામાં આવે છે અને તેના ફળ મોટા અને પીળા રંગના હોય છે.
- Tropical Red: આ જાતના ફળ લાલ રંગના હોય છે અને તેનો સ્વાદ મીઠો હોય છે.
જામફળની જાતો પસંદ કરતી વખતે ધ્યાનમાં રાખવાના મુદ્દા:
- આબોહવા: તમારા વિસ્તારની આબોહવાને અનુકૂળ આવી જાત પસંદ કરો.
- માટી: તમારી જમીનની ગુણવત્તાને અનુકૂળ આવી જાત પસંદ કરો.
- રોગ પ્રતિકારક શક્તિ: રોગ પ્રતિરોધક શક્તિ ધરાવતી જાત પસંદ કરો.
- ઉત્પાદન: વધુ ઉત્પાદન આપતી જાત પસંદ કરો.
- બજારની માંગ: બજારમાં કઈ જાતની માંગ વધુ છે તે જાણીને તે જાત પસંદ કરો.
નોંધ: ઉપર જણાવેલી જાતો માત્ર ઉદાહરણ તરીકે આપવામાં આવી છે. જામફળની અનેક અન્ય જાતો પણ ઉપલબ્ધ છે. તમે તમારી જરૂરિયાત અને પસંદગી મુજબ કોઈપણ જાત પસંદ કરી શકો છો.
જામફળના રોપા: ખેતીની શરૂઆત
જામફળની ખેતી એ એક નફાકારક વ્યવસાય બની શકે છે. જો તમે જામફળની ખેતી શરૂ કરવા માંગતા હોવ તો રોપા પસંદ કરવા એ ખૂબ જ મહત્વનો નિર્ણય છે.
રોપા પસંદ કરવા માટેની ટિપ્સ:
- જાત: તમારા વિસ્તારની આબોહવા અને માટીને અનુકૂળ આવી જાત પસંદ કરો. ઉદાહરણ તરીકે, લખનઉ-49, લખનઉ-3, અર્કા સુરખી વગેરે.
- આરોગ્ય: રોપા સ્વસ્થ અને રોગમુક્ત હોવા જોઈએ. પાંદડા લીલા અને ચમકદાર હોવા જોઈએ.
- ઉંમર: 6-8 મહિનાના રોપા વાવવા જોઈએ.
- મૂળ: મૂળ સારી રીતે વિકસિત હોવા જોઈએ.
- નર્સરી: વિશ્વાસપાત્ર નર્સરીમાંથી રોપા ખરીદો.
રોપા વાવવાની રીત:
- ખાડા ખોદો: 1 ફૂટ x 1 ફૂટ x 1 ફૂટના ખાડા ખોદો.
- ખાતર: ખાડામાં સારું કોમ્પોસ્ટ ખાતર મિક્સ કરો.
- રોપા વાવો: ખાડામાં રોપા વાવીને માટીથી સારી રીતે દબાવો.
- પાણી આપો: વાવેતર પછી સારી રીતે પાણી આપો.
રોપાની માવજત:
- પાણી: નિયમિત પાણી આપો, ખાસ કરીને ઉનાળામાં.
- ખાતર: વર્ષમાં 2-3 વખત સારું ખાતર આપો.
- કાપણી: જરૂરી હોય ત્યારે કાપણી કરો.
- રોગ અને જીવાત નિયંત્રણ: જો કોઈ રોગ કે જીવાત લાગ્યો હોય તો તરત જ તેનો ઉપચાર કરો.
રોપા ક્યાંથી ખરીદવા?
- સ્થાનિક નર્સરી: તમારા વિસ્તારની નર્સરીમાંથી રોપા ખરીદી શકો છો.
- કૃષિ યુનિવર્સિટી: કૃષિ યુનિવર્સિટીઓમાં પણ રોપા મળી શકે છે.
- ઓનલાઇન: ઘણી ઓનલાઇન નર્સરીઓ રોપા વેચે છે.
મહત્વની બાબતો:
- રોપા વાવતી વખતે મૂળને નુકસાન ન થવા દો.
- રોપા વાવ્યા પછી છાયા કરવી જરૂરી છે.
- નિયમિત નીંદણ દૂર કરો.
જામફળ વૈજ્ઞાનિક નામ
જામફળનું વૈજ્ઞાનિક નામ Psidium guajava છે.
જામફળ એક ખૂબ જ લોકપ્રિય ફળ છે અને તેને વિશ્વભરમાં ઉગાડવામાં આવે છે. તેના અનેક સ્વાસ્થ્ય લાભો છે અને તેનો ઉપયોગ વિવિધ વાનગીઓમાં થાય છે.