ઝાડા વિશે માહિતી
ઝાડા શું છે?
ઝાડા એ એવી સ્થિતિ છે જેમાં પાતળા, પાણી જેવા મળ ત્રણ કે તેથી વધુ વાર થાય છે, અને રાત્રે પણ શૌચાલય જવાની જરૂર પડી શકે છે. ઝાડા સાથે પેટમાં દુખાવો, ઉબકા, ઉલટી અને તાવ પણ થઈ શકે છે.
ઝાડાના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે, જેમાં શામેલ છે:
- સંક્રમણ: વાયરલ, બેક્ટેરિયલ અથવા પરોજીવી સંક્રમણ ઝાડાનું સૌથી સામાન્ય કારણ છે.
- ખોરાકની ઝેર: દૂષિત ખોરાક ખાવાથી ઝાડા થઈ શકે છે.
- દવાઓ: કેટલીક દવાઓ, ખાસ કરીને એન્ટિબાયોટિક્સ, ઝાડાના આડઅસર તરીકે થઈ શકે છે.
- આંતરડાની સ્થિતિ: Crohn’s રોગ, અલ્સેરેટીવ કોલાઇટિસ અને સિલિએક રોગ જેવી કેટલીક આંતરડાની સ્થિતિઓ ઝાડાનું કારણ બની શકે છે.
- તણાવ: તણાવ અથવા ચિંતા ઝાડાના ટૂંકા ગાળા માટેનું કારણ બની શકે છે.
જો તમને ઝાડા થાય, તો પુષ્કળ પ્રવાહી પીવું મહત્વપૂર્ણ છે જેથી તમે નિર્જલીકરણથી બચી શકો. તમે ORS (ઓરલ રીહાઇડ્રેશન સોલ્યુશન) પણ પી શકો છો જે ગુમાવેલા પાણી અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સને બદલવામાં મદદ કરે છે.
જો તમને નીચેનામાંથી કોઈપણ લક્ષણો દેખાય, તો તમારે તબીબી સહાય લેવી જોઈએ:
- ગંભીર ઝાડા જે ઘણા દિવસો સુધી ચાલુ રહે છે
- તાવ 102°F (38.9°C) કરતાં વધુ
- મળમાં રક્ત
- ગંભીર પેટમાં દુખાવો
- નિર્જલીકરણના લક્ષણો, જેમ કે શુષ્ક મોં, ઓછું પेशाબ કરવું, ઝડપી હૃદયના ધબકારા અને માથામાં દુખાવો
ઝાડાની સારવાર કારણ પર આધાર રાખે છે. વાયરલ ઝાડા સામાન્ય રીતે તેમના પોતાના પર જાય છે, જ્યારે બેક્ટેરિયલ ઝાડાને એન્ટિબાયોટિક્સની જરૂર પડી શકે છે. ખોરાકની ઝેર સામાન્ય રીતે થોડા દિવસોમાં દૂર થઈ જાય છે. આંતરડાની સ્થિતિઓની સારવાર દવાઓ, આહારમાં ફેરફાર અથવા શસ્ત્રક્રિયા દ્વારા કરી શકાય છે.
તમે ઝાડાને રોકવા માટે ઘણી બધી બાબતો કરી શકો છો, જેમ કે:
- તમારા હાથ વારંવાર ધોવા, ખાસ કરીને શૌચાલયનો ઉપયોગ કર્યા પછી અને ખોરાક તૈયાર કરતા પહેલા.
- ફળો અને શાકભાજીને સારી રીતે ધોવા.
ઝાડા થવાનાં કારણો શું છે?
ઝાડા થવાના ઘણાં કારણો હોઈ શકે છે, જેમાં મુખ્ય છે:
સંક્રમણ:
- વાયરલ સંક્રમણ: રોટાવાયરસ, નોરોવાયરસ અને એડિનોવાયરસ જેવા વાયરસ ઝાડાના સૌથી સામાન્ય કારણો છે. આ વાયરસ “વાયરલ ગેસ્ટ્રોએન્ટરાઇટિસ” નામના ચેપ દ્વારા ફેલાય છે.
- બેક્ટેરિયલ સંક્રમણ: સાલ્મોનેલા, શિગેલા અને કેમ્પાયલોબેક્ટર જેવા બેક્ટેરિયા દૂષિત ખોરાક અથવા પાણી દ્વારા ફેલાય છે.
- પરોજીવી સંક્રમણ: જિઆર્ડિયા અને ક્રિપ્ટોસ્પોરિડિયમ જેવા પરોજીવી દૂષિત પાણી અથવા ખોરાક ખાવાથી અથવા ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિના સંપર્કમાં આવવાથી ફેલાય છે.
અન્ય કારણો:
- ખોરાકની ઝેર: દૂષિત ખોરાક ખાવાથી ખોરાકની ઝેર થઈ શકે છે, જેમાં ઝાડા, ઉલટી, ઉબકા અને પેટમાં દુખાવો થઈ શકે છે.
- દવાઓ: કેટલીક દવાઓ, ખાસ કરીને એન્ટિબાયોટિક્સ, ઝાડાના આડઅસર તરીકે થઈ શકે છે.
- આંતરડાની સ્થિતિ: Crohn’s રોગ, અલ્સેરેટીવ કોલાઇટિસ અને સિલિએક રોગ જેવી કેટલીક આંતરડાની સ્થિતિઓ ઝાડાનું કારણ બની શકે છે.
- તણાવ: તણાવ અથવા ચિંતા ઝાડાના ટૂંકા ગાળા માટેનું કારણ બની શકે છે.
- ખોરાક પ્રત્યે અસહિષ્ણુતા અથવા એલર્જી: લેક્ટોઝ ઇન્ટોલરન્સ અથવા ગ્લુટેન એલર્જી જેવી કેટલીક ખોરાક પ્રત્યેની અસહિષ્ણુતા અથવા એલર્જી ઝાડાનું કારણ બની શકે છે.
જોખમી પરિબળો:
- બાળકો અને વૃદ્ધો: બાળકો અને વૃદ્ધો ઝાડાથી થતાં નિર્જલીકરણના જોખમમાં વધુ હોય છે.
- બળતણ પ્રતિરક્ષા સિસ્ટમ નબળી હોવી: નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો ચેપ ઝાડાનું જોખમ વધારે હોય છે.
- વિકાસશીલ દેશોમાં મુસાફરી: વિકાસશીલ દેશોમાં મુસાફરી કરતી વ્યક્તિઓને દૂષિત ખોરાક અથવા પાણીથી ચેપ ઝાડાનું જોખમ વધારે હોય છે.
જો તમને ઝાડા થાય, તો પુષ્કળ પ્રવાહી પીવું અને ડૉક્ટરની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે, ખાસ કરીને જો તમને ગંભીર લક્ષણો હોય.
ઝાડાનાં ચિહ્નો અને લક્ષણો શું છે?
ઝાડાનાં ઘણાં ચિહ્નો અને લક્ષણો હોઈ શકે છે, જેમાં મુખ્ય છે:
- પાતળા, પાણી જેવા મળ: ઝાડાનું સૌથી સામાન્ય લક્ષણ છે.
- વધુ વખત શૌચાલય જવું: દિવસમાં ત્રણ કે તેથી વધુ વખત શૌચાલય જવાની જરૂર પડી શકે છે, રાત્રે પણ.
- પેટમાં દુખાવો અથવા ખેંચાણ: ઝાડા સાથે પેટમાં દુખાવો અથવા ખેંચાણ થઈ શકે છે.
- ઉબકા અને ઉલટી: ઝાડા સાથે ઉબકા અને ઉલટી થઈ શકે છે.
- તાવ: કેટલાક કિસ્સાઓમાં, ઝાડા સાથે તાવ થઈ શકે છે.
- બળતણ અને નબળાઈ: ઝાડાના કારણે તમને બળતણ અને નબળાઈ અનુભવી શકાય છે.
- ભૂખ ન લાગવી: ઝાડાના કારણે તમને ભૂખ ન લાગી શકે.
- ડિહાઇડ્રેશન: ગંભીર ઝાડા ડિહાઇડ્રેશનનું કારણ બની શકે છે, જેના લક્ષણોમાં શુષ્ક મોં, ઓછું પેશાબ, ઝડપી હૃદયના ધબકારા અને માથામાં દુખાવો શામેલ છે.
જો તમને ઝાડાનાં આમાંથી કોઈપણ ચિહ્નો અથવા લક્ષણો દેખાય, તો પુષ્કળ પ્રવાહી પીવું અને ડૉક્ટરની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે, ખાસ કરીને જો તમને ગંભીર લક્ષણો હોય, જેમ કે:
- ગંભીર ઝાડા જે ઘણા દિવસો સુધી ચાલુ રહે છે
- તાવ 102°F (38.9°C) કરતાં વધુ
- મળમાં રક્ત
- ગંભીર પેટમાં દુખાવો
- નિર્જલીકરણના લક્ષણો
નોંધ: ઝાડાનાં કેટલાંક ઓછા સામાન્ય ચિહ્નો અને લક્ષણો પણ હોઈ શકે છે, જેમ કે:
- ગંદા ગંધવાળા વાયુ
- મળત્યાગમાં તાત્કાલિકતા
- મળ નિયંત્રણ ગુમાવવું
જો તમને ઝાડાનાં કોઈપણ ચિહ્નો અથવા લક્ષણો અંગે ચિંતા હોય, તો તમારે તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ.
કોને ઝાડા થવાનું જોખમ વધારે છે?
ઘણા લોકોને ઝાડા થવાનું જોખમ વધારે હોય છે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
બાળકો અને વૃદ્ધો:
- બાળકો: બાળકોના નાના શરીર ઝાડાના કારણે થતાં નિર્જલીકરણથી વધુ સંવેદનશીલ હોય છે. તેમની રોગપ્રતિકારક શક્તિ પણ વિકાસશીલ હોય છે, જેનો અર્થ છે કે તેઓ ચેપ ઝાડા માટે વધુ સંવેદનશીલ હોય છે.
- વૃદ્ધો: વૃદ્ધોમાં ઘણીવાર ડિહાઇડ્રેશન થવાનું જોખમ વધારે હોય છે કારણ કે તેઓ ઓછું પ્રવાહી પીવે છે અને તેમના શરીરમાં ઓછું પાણી હોય છે. તેઓ ઘણીવાર લાંબી સ્થિતિમાં હોય છે, જે મળને પાચનતંત્રમાં ધીમો કરી શકે છે અને ઝાડાનું જોખમ વધારી શકે છે.
બળતણ પ્રતિરક્ષા સિસ્ટમ નબળી હોવી:
- કમનબળ રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો: HIV/AIDS, કેન્સર અથવા ડાયાબિટીસ જેવી સ્થિતિ ધરાવતા લોકોની રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી હોય છે, જે તેમને ચેપ ઝાડા માટે વધુ સંવેદનશીલ બનાવે છે.
- ઓર્ગન ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરાવનારાઓ: ઓર્ગન ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરાવનારાઓને રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પાડતી દવાઓ આપવામાં આવે છે જેથી તેઓ નવા અંગને નકારી કાઢે નહીં. આ તેમને ચેપ ઝાડા માટે વધુ સંવેદનશીલ બનાવે છે.
વિકાસશીલ દેશોમાં મુસાફરી:
- વિકાસશીલ દેશોમાં મુસાફરી કરનારા લોકો: વિકાસશીલ દેશોમાં, ખોરાક અને પાણી દૂષિત હોવાનું સામાન્ય છે, જે ચેપ ઝાડાનું જોખમ વધારે છે.
અન્ય જોખમી પરિબળો:
- ગર્ભાવસ્થા: ગર્ભવતી મહિલાઓમાં ઝાડા થવાનું જોખમ વધારે હોય છે કારણ કે ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન હોર્મોનલ ફેરફારો પાચનતંત્રને અસર કરી શકે છે.
- કેટલીક દવાઓ: એન્ટિબાયોટિક્સ સહ કેટલીક દવાઓ ઝાડાના આડઅસર તરીકે થઈ શકે છે.
- આંતરડાની સ્થિતિ: Crohn’s રોગ, અલ્સેરેટીવ કોલાઇટિસ અને સિલિએક રોગ જેવી કેટલીક આંતરડાની સ્થિતિ ઝાડાનું કારણ બની શકે છે.
- તણાવ: તણાવ અથવા ચિંતા ઝાડાના ટૂંકા ગાળા માટેનું કારણ બની શકે છે.
- ખોરાક પ્રત્યે અસહિષ્ણુતા અથવા એલર્જી: લેક્ટોઝ ઇન્ટોલરન્સ
ઝાડા સાથે કયા રોગો સંકળાયેલા છે?
ઝાડા સાથે ઘણા બધા રોગો સંકળાયેલા છે, જેમાં મુખ્ય છે:
સંક્રમક રોગો:
- વાયરલ ગેસ્ટ્રોએન્ટરાઇટિસ: રોટાવાયરસ, નોરોવાયરસ અને એડિનોવાયરસ જેવા વાયરસ દ્વારા થતો ચેપ.
- બેક્ટેરિયલ ગેસ્ટ્રોએન્ટરાઇટિસ: સાલ્મોનેલા, શિગેલા અને કેમ્પાયલોબેક્ટર જેવા બેક્ટેરિયા દ્વારા થતો ચેપ.
- પરોજીવી ગેસ્ટ્રોએન્ટરાઇટિસ: જિઆર્ડિયા અને ક્રિપ્ટોસ્પોરિડિયમ જેવા પરોજીવીઓ દ્વારા થતો ચેપ.
અન્ય રોગો:
- Crohn’s રોગ: આંતરડાની બળતરાની સ્થિતિ.
- અલ્સેરેટીવ કોલાઇટિસ: આંતરડાની બળતરાની સ્થિતિ.
- સિલિએક રોગ: ગ્લુટેન પ્રત્યે અસહિષ્ણુતા.
- લેક્ટોઝ ઇન્ટોલરન્સ: લેક્ટોઝ (દૂધમાં શકરો)ને પચાવવામાં અસમર્થતા.
- ફૂડ પોઇઝનિંગ: દૂષિત ખોરાક ખાવાથી થતો રોગ.
- એલર્જીક રીએક્શન: ખોરાક, દવા અથવા અન્ય પદાર્થ પ્રત્યે એલર્જીક પ્રતિક્રિયા.
- મેડિકેશન સાઇડ ઇફેક્ટ્સ: કેટલીક દવાઓના આડઅસર તરીકે ઝાડા થઈ શકે છે.
ઝાડાના કારણનું નિદાન કરવું મહત્વપૂર્ણ છે જેથી યોગ્ય સારવાર આપી શકાય. ડૉક્ટર તમારા લક્ષણો, તબીબી ઇતિહાસ અને શારીરિક પરીક્ષાના આધારે નિદાન કરી શકે છે. તેઓ ઝાડાના કારણનું નિર્ધારણ કરવા માટે મળના નમૂનાની પણ પરીક્ષા કરાવી શકે છે.
જો તમને ઝાડા થાય, તો પુષ્કળ પ્રવાહી પીવું અને ડૉક્ટરની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે, ખાસ કરીને જો તમને ગંભીર લક્ષણો હોય, જેમ કે:
- ગંભીર ઝાડા જે ઘણા દિવસો સુધી ચાલુ રહે છે
- તાવ 102°F (38.9°C) કરતાં વધુ
- મળમાં રક્ત
- ગંભીર પેટમાં દુખાવો
- નિર્જલીકરણના લક્ષણો, જેમ કે શુષ્ક મોં, ઓછું પેશાબ કરવું, ઝડપી હૃદયના ધબકારા અને માથામાં દુખાવો
નોંધ: ઝાડાનાં કેટલાંક ઓછા સામાન્ય કારણો પણ હોઈ શકે છે, જેમ કે તણાવ, મુસાફરી અથવા ખોરાકમાં ફેરફાર.
ઝાડાનું નિદાન કેવી રીતે કરવું?
ઝાડાનું નિદાન કરવા માટે ડૉક્ટર ઘણી બધી બાબતો કરી શકે છે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
તમારા લક્ષણો અને તબીબી ઇતિહાસ વિશે પૂછવું: ડૉક્ટર તમારા ઝાડાના લક્ષણો વિશે પૂછશે, જેમ કે તેઓ ક્યારે શરૂ થયા, તે કેટલા ગંભીર છે અને તમને કોઈ અન્ય લક્ષણો છે કે નહીં, જેમ કે તાવ, ઉબકા, ઉલટી અથવા પેટમાં દુખાવો. તેઓ તમારી તબીબી ઇતિહાસ વિશે પણ પૂછશે, જેમ કે તમને કોઈ આંતરડાની સ્થિતિ છે કે નહીં, તમે તાજેતરમાં કોઈ વિદેશી મુસાફરી કરી છે કે નહીં અને તમે કોઈ દવાઓ લઈ રહ્યા છો કે નહીં.
શારીરિક પરીક્ષા કરવી: ડૉક્ટર તમારા તાપમાન, હૃદયના ધબકારા અને રક્તદબાણનું માપન કરીને તમારી શારીરિક પરીક્ષા કરશે. તેઓ તમારા પેટની પણ તપાસ કરશે જેથી ખાતરી થઈ શકે કે સોજો અથવા સંવેદનશીલતા છે કે નહીં.
મળના નમૂનાની પરીક્ષણ: ડૉક્ટર ઝાડાના કારણનું નિર્ધારણ કરવા માટે મળના નમૂનાની પરીક્ષણ કરાવી શકે છે. આ પરીક્ષણોમાં બેક્ટેરિયા, વાયરસ અથવા પરોજીવીઓની હાજરી તપાસવા માટે મળની સૂક્ષ્મદર્શ镜 તપાસ અથવા સંસ્કૃતિનો સમાવેશ થઈ શકે છે.
અન્ય પરીક્ષણો: કેટલાક કિસ્સાઓમાં, ડૉક્ટર ઝાડાના કારણનું નિદાન કરવા માટે અન્ય પરીક્ષણો કરાવી શકે છે, જેમ કે રક્ત પરીક્ષણો, છાયાચિત્રો અથવા એન્ડોસ્કોપી.
ડૉક્ટર ઝાડાના કારણના આધારે સારવારની ભલામણ કરશે. જો ઝાડા ચેપના કારણે થાય છે, તો ડૉક્ટર દવાઓ આપી શકે છે, જેમ કે એન્ટિબાયોટિક્સ અથવા એન્ટિવાયરલ દવાઓ. જો ઝાડા આંતરડાની સ્થિતિ અથવા અન્ય તબીબી સ્થિતિના કારણે થાય છે, તો ડૉક્ટર તે સ્થિતિની સારવાર માટે દવાઓ અથવા અન્ય સારવારની ભલામણ કરશે.
ઝાડાની સારવાર શું છે?
ઝાડાની સારવાર તેના કારણ પર આધાર રાખે છે.
જો ઝાડા ચેપના કારણે થાય છે (જે સૌથી સામાન્ય કારણ છે), તો ડૉક્ટર નીચેનામાંથી એક અથવા વધુની ભલામણ કરી શકે છે:
- એન્ટિબાયોટિક્સ: જો ઝાડા બેક્ટેરિયાના ચેપથી થાય છે, તો ડૉક્ટર એન્ટિબાયોટિક્સ લખી શકે છે.
- એન્ટિવાયરલ દવાઓ: જો ઝાડા વાયરલ ચેપથી થાય છે, તો ડૉક્ટર એન્ટિવાયરલ દવાઓ લખી શકે છે.
- પ્રોબાયોટિક્સ: પ્રોબાયોટિક્સ એ જીવંત બેક્ટેરિયા છે જે આંતરડાના સ્વાસ્થ્યને સુધારવામાં મદદ કરી શકે છે. ઝાડાની સારવારમાં ઘણીવાર પ્રોબાયોટિક્સનો ઉપયોગ થાય છે, ખાસ કરીને જો તે એન્ટિબાયોટિક્સના કારણે થાય છે.
ઝાડાને દૂર કરવા અને નિર્જલીકરણ ટાળવા માટે ઘરેલું ઉપાય પણ મદદરૂપ થઈ શકે છે:
- પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો: પાણી, ઓઆરએસ સોલ્યુશન, નારળ પાણી અથવા પાતળા સૂપ જેવા પ્રવાહી પીવો.
- BRAT આહાર ખાઓ: કેળા, ચોખા, સફરજનની ચટણી અને ટોસ્ટ (BRAT) એ bland આહાર છે જે પચવામાં સરળ હોય છે અને ઝાડા સાથે સંકળાયેલા પેટમાં ખીચાણને ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
- ચરબીયુક્ત, મસાલેદાર અથવા ખાંડયુક્ત ખોરાક ટાળો: આ ખોરાક ઝાડાને વધુ ખરાબ કરી શકે છે.
- વિશ્રામ કરો: જ્યાં સુધી તમે સારું અનુભવશો નહીં ત્યાં સુધી પુષ્કળ આરામ કરો.
જો તમને ઝાડા થાય, તો ડૉક્ટરની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે, ખાસ કરીને જો તમને ગંભીર લક્ષણો હોય, જેમ કે:
- ગંભીર ઝાડા જે ઘણા દિવસો સુધી ચાલુ રહે છે
- તાવ 102°F (38.9°C) કરતાં વધુ
- મળમાં રક્ત
- ગંભીર પેટમાં દુખાવો
- નિર્જલીકરણના લક્ષણો, જેમ કે શુષ્ક મોં, ઓછું પેશાબ કરવું, ઝડપી હૃદયના ધબકારા અને માથામાં દુખાવો
નોંધ: ઝાડાનાં કેટલાંક ઓછા સામાન્ય કારણો પણ હોઈ શકે છે, જેમ કે તણાવ, મુસાફરી અથવા ખોરાકમાં ફેરફાર. જો તમને ઝાડાનાં કોઈપણ કારણ અંગે ચિંતા હોય, તો તમારે હંમેશા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ.
ઝાડા બંધ કરવાના ઘરેલુ ઉપાયો
ઝાડાના ઘરેલું ઉપચાર:
જ્યારે તમને ઝાડા થાય ત્યારે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી હંમેશા શ્રેષ્ઠ હોય છે, ખાસ કરીને જો તમને ગંભીર લક્ષણો હોય. જો કે, ઘરેલું ઉપચાર ઝાડાના લક્ષણોને દૂર કરવામાં અને નિર્જલીકરણ ટાળવામાં મદદ કરી શકે છે.
પાણી અને પ્રવાહી પીવો:
- ઝાડાના કારણે ઘણી બધી પ્રવાહી ગુમાવી શકાય છે, તેથી નિર્જલીકરણ ટાળવા માટે પુષ્કળ પ્રવાહી પીવું મહત્વપૂર્ણ છે.
- પાણી, ઓઆરએસ સોલ્યુશન, નારળ પાણી, પાતળા સૂપ અથવા શક્ષરયુક્ત પાણી જેવા પ્રવાહી પીવો.
- કેફીન અને આલ્કોહોલ ધરાવતા પીણાં ટાળો, કારણ કે તે ડિહાઇડ્રેશન વધારી શકે છે.
BRAT આહાર ખાઓ:
- BRAT આહારમાં કેળા, ચોખા, સફરજનની ચટણી અને ટોસ્ટનો સમાવેશ થાય છે.
- આ ખોરાક બ્લેન્ડ અને પચવામાં સરળ હોય છે, જે ઝાડા સાથે સંકળાયેલા પેટમાં ખીચાણ ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
- અન્ય બ્લેન્ડ અને પચવામાં સરળ ખોરાક જેમ કે બટાકા, ઓટ્સ અને પાણીયુક્ત ફળો પણ ખાઈ શકાય છે.
ચરબીયુક્ત, મસાલેદાર અને ખાંડયુક્ત ખોરાક ટાળો:
- આ ખોરાક ઝાડાને વધુ ખરાબ કરી શકે છે.
- તળેલા ખોરાક, ફાસ્ટ ફૂડ, ડેઝર્ટ અને પ્રોસેસ્ડ ખોરાક ટાળો.
વિશ્રામ કરો:
- જ્યાં સુધી તમે સારું અનુભવશો નહીં ત્યાં સુધી પુષ્કળ આરામ કરો.
- તમારા શરીરને રોગ સામે લડવા અને સ્વસ્થ થવા માટે સમય આપો.
અન્ય ઘરેલું ઉપાય:
- પ્રોબાયોટિક્સ: પ્રોબાયોટિક્સ એ જીવંત બેક્ટેરિયા છે જે આંતરડાના સ્વાસ્થ્યને સુધારવામાં મદદ કરી શકે છે. ઝાડાની સારવારમાં ઘણીવાર પ્રોબાયોટિક્સનો ઉપયોગ થાય છે, ખાસ કરીને જો તે એન્ટિબાયોટિક્સના કારણે થાય છે. પ્રોબાયોટિક્સ સપ્લીમેન્ટ્સ અથવા પ્રોબાયોટિક્સયુક્ત દહીં જેવા ખોરાક દ્વારા લઈ શકાય છે.
- જીંજર: જીંજર ઉબકા અને ઉલટી ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે, જે ઝાડા સાથે હોઈ શકે છે. તમે જીંજર ટી પી શકો છો, જીંજર કેન્ડી ચૂસી શકો છો અથવા તમારા આહારમાં જીંજર ઉમેરી શકો છો.
ઝાડા થવાનું જોખમ કેવી રીતે ઘટાડવું?
ઝાડા થવાનું જોખમ ઘટાડવા માટે ટીપ્સ:
વ્યક્તિગત સ્વચ્છતા:
- હંમેશા સાબુ અને પાણીથી હાથ ધોવા, ખાસ કરીને શૌચાલયનો ઉપયોગ કર્યા પછી, ખાવા પહેલાં અને નાક ફૂંક્યા પછી.
- ખોરાક તૈયાર કરતા પહેલાં અને ખાતા પહેલાં તમારા ફળો અને શાકભાજી સારી રીતે ધોવા.
- ગંદા પાણી અથવા બરફનો ઉપયોગ ટાળો.
ખોરાક સુરક્ષા:
- ખોરાકને યોગ્ય તાપમાને રાંધો, ખાસ કરીને માંસ, ઈંડા અને દૂધના ઉત્પાદનો.
- બાફેલા ખોરાકને ઝડપથી ઠંડુ કરો અને બે કલાકથી વધુ સમય માટે રૂમના તાપમાને છોડશો નહીં.
- બાકી રહેલા ખોરાકને ઠંડા અથવા ઠંડા તાપમાને ઝડપથી રેફ્રિજરેટ કરો.
- ખોરાક ખાતા પહેલાં તેની ગંધ અને દેખાવ તપાસો.
સફર:
- જો તમે વિકાસશીલ દેશમાં પ્રવાસ કરી રહ્યા છો, તો બોટલવાળા પાણી પીવો અને સ્થાનિક ખોરાક ખાવાનું ટાળો જે કાચા અથવા અપૂર્વ રીતે રાંધેલા હોઈ શકે છે.
- બરફનો ઉપયોગ ટાળો, કારણ કે તે દૂષિત પાણીથી બનાવી શકાય છે.
- તમારા હાથ વારંવાર ધોવા અને વ્યક્તિગત સ્વચ્છતાની સારી ટેવો જાળવવી.
અન્ય:
- તમારા હાથમાંથી દૂર રહેવા માટે બીમાર લોકો સાથે નજીકનો સંપર્ક ટાળો.
- તમારા બાળકોને નિયમિતપણે રસી આપો, જેમાં રોટાવાયરસ અને નોરોવાયરસ સામે રસીનો સમાવેશ થાય છે.
- તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરો જો તમને ઝાડા થવાનું વધુ જોખમ હોય, જેમ કે જો તમારી પાસે નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ હોય અથવા આંતરડાની સ્થિતિ હોય.
નોંધ: ઝાડાના ઘણા કારણો છે, અને કેટલાકને સંપૂર્ણપણે રોકી શકાતા નથી. જો કે, ઉપરોક્ત ટીપ્સનું પાલન કરીને, તમે તમારા જોખમને ઘટાડી શકો છો અને ઝાડા થવાની સંભાવના ઘટાડી શકો છો.
સારાંશ:
ઝાડા એ એવી સ્થિતિ છે જેમાં પાતળા, પાણીયુક્ત મળ હોય છે જે સામાન્ય કરતાં વધુ વારંવાર પસાર થાય છે. ઝાડા ઘણી બધી સ્થિતિઓના કારણે થઈ શકે છે, જેમાં ચેપ, ખોરાક ઝેર, આંતરડાની સ્થિતિ અને દવાઓનો સમાવેશ થાય છે.
લક્ષણો:
- પાતળા, પાણીયુક્ત મળ
- વધુ વારંવાર મળત્યાગ
- પેટમાં દુખાવો
- ઉબકા અને ઉલટી
- તાવ
- નિર્જલીકરણના લક્ષણો, જેમ કે શુષ્ક મોં, ઓછું પેશાબ કરવું, ઝડપી હૃદયના ધબકારા અને માથામાં દુખાવો
નિદાન:
- ડૉક્ટર તમારા લક્ષણો અને તબીબી ઇતિહાસ વિશે પૂછશે.
- તેઓ શારીરિક પરીક્ષા કરશે.
- તેઓ મળના નમૂનાની પરીક્ષણ કરાવી શકે છે.
- કેટલાક કિસ્સાઓમાં, ડૉક્ટર અન્ય પરીક્ષણો કરાવી શકે છે, જેમ કે છાયાચિત્રો અથવા એન્ડોસ્કોપી.
સારવાર:
- સારવાર ઝાડાના કારણ પર આધાર રાખે છે.
- જો ઝાડા ચેપના કારણે થાય છે, તો ડૉક્ટર દવાઓ આપી શકે છે, જેમ કે એન્ટિબાયોટિક્સ અથવા એન્ટિવાયરલ દવાઓ.
- ઘરેલું ઉપાય પણ મદદ કરી શકે છે, જેમ કે પુષ્કળ પ્રવાહી પીવું, BRAT આહાર ખાવો અને વિશ્રામ કરવો.
- જો તમને ગંભીર લક્ષણો હોય, તો તમારે તાત્કાલિક ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ.
જોખમી પરિબળો:
- બાળકો અને વૃદ્ધો
- નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ
- વિકાસશીલ દેશોમાં મુસાફરી
- આંતરડાની સ્થિતિ
- દવાઓ
જોખમ ઘટાડવું:
- વ્યક્તિગત સ્વચ્છતા જાળવવી
- ખોરાક સુરક્ષાનું પાલન કરવું
- સફર દરમિયાન સાવચેતી રાખવી
- તમારા બાળકોને રસી આપવી
- ડૉક્ટર સાથે વાત કરવી જો તમને ઝાડા થવાનું વધુ જોખમ હોય
નોંધ: ઝાડાના ઘણા કારણો છે, અને કેટલાકને સંપૂર્ણપણે રોકી શકાતા નથી. જો કે, ઉપરોક્ત ટીપ્સનું પાલન કરીને, તમે તમારા જોખમને ઘટાડી શકો છો અને ઝાડા થવાની સંભાવના ઘટાડી શકો છો.
3 Comments