ડિહાઇડ્રેશન

ડિહાઇડ્રેશન એટલે શું?

ડિહાઇડ્રેશન એ શરીરમાં પાણી અને પ્રવાહીઓના નુકશાનને કારણે થતી સ્થિતિ છે. જ્યારે આપણે પૂરતું પ્રવાહી લેતા નથી અથવા વધુ પડતું પ્રવાહી ગુમાવીએ છીએ, ત્યારે આપણે ડિહાઇડ્રેટ થઈ શકીએ છીએ.

ડિહાઇડ્રેશનના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે:

• પૂરતું પાણી ન પીવું: આ ડિહાઇડ્રેશનનું સૌથી સામાન્ય કારણ છે.
• ઝાડા અથવા ઉલ્ટી: આ સ્થિતિઓ શરીરમાંથી ઝડપથી પ્રવાહી અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સ દૂર કરી શકે છે.
• જ્વર: જ્યારે તમને તાવ આવે છે, ત્યારે તમે વધુ પરસેવો છોડો છો અને ડિહાઇડ્રેટ થઈ શકો છો.
• વધુ પડતી કસરત: જો તમે ભારે કસરત કરો છો અને પુષ્કળ પ્રવાહી ન પીવો છો, તો તમે ડિહાઇડ્રેટ થઈ શકો છો.
• ગરમ હવામાન: ગરમ હવામાનમાં, તમે પરસેવો દ્વારા વધુ પ્રવાહી ગુમાવી શકો છો અને ડિહાઇડ્રેટ થઈ શકો છો.
• મધુમેહ: મધુમેહવાળા લોકો ડિહાઇડ્રેશન માટે વધુ સંવેદનશીલ હોય છે કારણ કે તેઓ પેશાબ દ્વારા વધુ પ્રવાહી ગુમાવી શકે છે.

ડિહાઇડ્રેશનના લક્ષણો:

• તરસ: તરસ ડિહાઇડ્રેશનનું સૌથી સામાન્ય લક્ષણ છે.
• સૂકા મોં અને ગળા: જ્યારે તમે ડિહાઇડ્રેટ થાઓ છો, ત્યારે તમારું મોં અને ગળું સૂકું લાગી શકે છે.
• ઓછા પેશાબ: જ્યારે તમે ડિહાઇડ્રેટ થાઓ છો, ત્યારે તમે ઓછા વખત પેશાબ કરી શકો છો અને પેશાબ ઘેરો પીળો અથવા ગાઢ રંગનો હોઈ શકે છે.
• થાક: ડિહાઇડ્રેશનથી તમને થાક લાગી શકે છે.
• ચક્કર આવવો: જ્યારે તમે ડિહાઇડ્રેટ થાઓ છો, ત્યારે તમને ચક્કર આવી શકે છે અથવા માથું દુખી શકે છે.
• સૂકી ત્વચા: જ્યારે તમે ડિહાઇડ્રેટ થાઓ છો, ત્યારે તમારી ત્વચા સૂકી અને કરચલીવાળી લાગી શકે છે.

ડિહાઇડ્રેશનથી કેવી રીતે બચવું:

• પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો: દરરોજ 8-10 ગ્લાસ પાણી અથવા અન્ય સ્વસ્થ પ્રવાહી પીવાનો પ્રયાસ કરો.
• ગરમ હવામાનમાં વધુ પ્રવાહી પીવો

ડિહાઇડ્રેશનના કારણો શું છે?

ડિહાઇડ્રેશન એ એક સ્થિતિ છે જે ત્યારે થાય છે જ્યારે શરીર પૂરતું પ્રવાહી ગુમાવે છે અને તેને ફરીથી ભરવામાં આવતું નથી. ઘણા પરિબળો ડિહાઇડ્રેશનમાં ફાળો આપી શકે છે, જેમાં શામેલ છે:

• પૂરતું પાણી ન પીવું: આ ડિહાઇડ્રેશનનું સૌથી સામાન્ય કારણ છે. ઘણા લોકો દરરોજ ભલામણ કરેલ 8 ગ્લાસ પાણી પીતા નથી.
• વધુ પડતું પ્રવાહી ગુમાવવું: ઝાડા, ઉલ્ટી, તાવ અથવા ભારે પરસેવો દ્વારા શરીર વધુ પડતું પ્રવાહી ગુમાવી શકે છે.
• બીમારીઓ: કેટલીક બીમારીઓ, જેમ કે ડાયાબિટીસ અને કિડની રોગ, ડિહાઇડ્રેશન તરફ દોરી શકે છે.
• વૃદ્ધત્વ: વૃદ્ધ લોકોમાં તરસની સંવેદના ઓછી થઈ શકે છે અને તેઓ પૂરતું પ્રવાહી પીતા નથી.
• દવાઓ: કેટલીક દવાઓ, જેમ કે મૂત્રવર્ધક, ડિહાઇડ્રેશનનું કારણ બની શકે છે.

જો તમને લાગે કે તમે ડિહાઇડ્રેટ થઈ શકો છો, તો પુષ્કળ પ્રવાહી પીવા અને તમારા ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો મહત્વપૂર્ણ છે. ડિહાઇડ્રેશન એક ગંભીર સ્થિતિ હોઈ શકે છે, ખાસ કરીને નાના બાળકો અને વૃદ્ધ લોકો માટે.

ડિહાઇડ્રેશનના કેટલાક ચેતવણીના સંકેતોમાં શામેલ છે:

• તરસ
• સૂકું મોં અને ગળું
• ઓછું પેશાબ કરવું
• ગાઢ રંગનું પેશાબ
• થાક
• ચક્કર આવવું
• માથું દુખવું
• સૂકી ત્વચા

જો તમને આમાંથી કોઈપણ લક્ષણો દેખાય, તો પુષ્કળ પ્રવાહી પીવા અને તમારા ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો મહત્વપૂર્ણ છે.

ડિહાઇડ્રેશનના ચિહ્નો અને લક્ષણો શું છે?

ડિહાઇડ્રેશનના ચિહ્નો અને લક્ષણો:

હળવા ડિહાઇડ્રેશનમાં:

• તરસ: ડિહાઇડ્રેશનનું સૌથી સામાન્ય ચિહ્ન.
• સૂકું મોં અને ગળું: તમારા મોં અને ગળામાં શુષ્કતા અનુભવી શકો છો.
• ઓછું પેશાબ કરવું: દિવસમાં ઓછા વખત પેશાબ કરી શકો છો અને પેશાબ ઘેરો પીળો અથવા ગાઢ રંગનો હોઈ શકે છે.
• થાક: થાક અથવા શક્તિનો અભાવ અનુભવી શકો છો.
• ચીડિયાપણું: સામાન્ય કરતાં વધુ ચીડિયા અથવા ઉત્તેજિત અનુભવી શકો છો.
• માથું દુખવું: હળવું માથું દુખી શકે છે.

ગંભીર ડિહાઇડ્રેશનમાં:

• ચક્કર આવવું અથવા ખિન્નતા: ઊભા થવા પર ચક્કર આવી શકે છે અથવા ખિન્નતા અનુભવી શકો છો.
• ઝડપી હૃદય દબાણ: તમારા હૃદયના ધબકારા વધુ ઝડપથી અથવા અનિયમિત રીતે ધબકી શકે છે.
• ગભરાટ અથવા ગભરાટ: ગભરાટ અથવા ગભરાટ અનુભવી શકો છો.
• સૂકી ત્વચા: તમારી ત્વચા ખૂબ સૂકી અને કરચલીવાળી લાગી શકે છે.
• ડૂબેલા આંખો: તમારી આંખો ડૂબેલી લાગી શકે છે.
• ભ્રમ અથવા ચેતના ગુમાવવી: ગંભીર કિસ્સાઓમાં, ભ્રમ અથવા ચેતના ગુમાવી શકો છો.

જો તમને ડિહાઇડ્રેશનના કોઈપણ ચિહ્નો અથવા લક્ષણો દેખાય, તો તરત જ પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો અને તમારા ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો. ડિહાઇડ્રેશન એક ગંભીર સ્થિતિ હોઈ શકે છે, ખાસ કરીને નાના બાળકો અને વૃદ્ધ લોકો માટે.

ડિહાઇડ્રેશન ટાળવા માટે:

• દરરોજ પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો, ખાસ કરીને ગરમ હવામાનમાં અથવા જ્યારે તમે ભારે કસરત કરો છો.
• તમારા પેશાબના રંગ પર ધ્યાન આપો. પીળો અથવા ગાઢ પીળો પેશાબ એ પુષ્ટિનું ચિહ્ન છે કે તમારે પુષ્કળ પ્રવાહી પીવાની જરૂર છે.
• ફળો અને શાકભાજી જેવા ખોરાક ખાઓ જેમાં પાણીનું પ્રમાણ વધારે હોય.
• ડિહાઇડ્રેશનનું કારણ બની શકે તેવી કોઈપણ દવાઓ અથવા તબીબી સ્થિતિઓથી વાકેફ રહો.

ડિહાઇડ્રેશનનું જોખમ કોને વધારે છે?

ડિહાઇડ્રેશનનું જોખમ વધુ ધરાવતા લોકો:

શિશુઓ અને બાળકો: નાના બાળકોમાં શરીરનું વજન વધુ પ્રમાણમાં પાણી ધરાવે છે અને તેઓ વધુ ઝડપથી પ્રવાહી ગુમાવી શકે છે. તેઓ તરસ વ્યક્ત કરવામાં પણ અસમર્થ હોઈ શકે છે, જે ડિહાઇડ્રેશનનું નિદાન કરવાનું મુશ્કેલ બનાવે છે.

વૃદ્ધ લોકો: વૃદ્ધ લોકોમાં તરસની સંવેદના ઓછી થઈ શકે છે અને તેઓ પૂરતું પ્રવાહી પીતા નથી. તેઓ ગરમીમાં ફેરફારોને અનુકૂળ થવામાં પણ ઓછા સક્ષમ હોઈ શકે છે, જે તેમને ડિહાઇડ્રેશન માટે વધુ સંવેદનશીલ બનાવે છે.

ગર્ભવતી અથવા સ્તનપાન કરાવતી મહિલાઓ: આ મહિલાઓને ડિહાઇડ્રેશન થવાનું વધુ જોખમ હોય છે કારણ કે તેઓ બાળકને પોષણ આપી રહી હોય છે.

કામ કરતા લોકો: જે લોકો ગરમ અથવા ભેજવાળા વાતાવરણમાં કામ કરે છે અથવા ભારે કસરત કરે છે તેઓ વધુ પરસેવો છોડે છે અને ડિહાઇડ્રેટ થવાનું વધુ જોખમ ધરાવે છે.

બીમારી ધરાવતા લોકો: ડાયાબિટીસ, કિડની રોગ અને ગેસ્ટ્રોઇન્ટેસ્ટાઇનલ સમસ્યાઓ જેવી કેટલીક બીમારીઓ ડિહાઇડ્રેશન તરફ દોરી શકે છે અથવા તેને વધુ ખરાબ બનાવી શકે છે.

દવાઓ લેનારા લોકો: કેટલીક દવાઓ, જેમ કે મૂત્રવર્ધક, ડિહાઇડ્રેશનનું કારણ બની શકે છે.

ગરમ હવામાનમાં રહેતા લોકો: ગરમ હવામાનમાં રહેતા લોકો વધુ પરસેવો છોડે છે અને ડિહાઇડ્રેટ થવાનું વધુ જોખમ ધરાવે છે.

ઉંચાઈ પર રહેતા લોકો: ઉંચાઈ પર રહેતા લોકો ઓછા ઓક્સિજનવાળા વાતાવરણને કારણે વધુ ઝડપથી શ્વાસ લે છે, જે તેમને વધુ પ્રવાહી ગુમાવી શકે છે.

જો તમને લાગે છે કે તમે અથવા તમારા કોઈ પરિચિતને ડિહાઇડ્રેશનનું જોખમ વધારે છે, તો તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે. ડિહાઇડ્રેશન ટાળવા માટે તમે શું કરી શકો તે અંગે તેઓ તમને સલાહ આપી શકે છે.

ડિહાઇડ્રેશનનું નિદાન કેવી રીતે કરવું?

ડૉક્ટર ડિહાઇડ્રેશનનું નિદાન ઘણી રીતે કરી શકે છે, જેમાં શામેલ છે:

તમારા તબીબી ઇતિહાસ અને લક્ષણો વિશે પૂછપરછ કરવી: ડૉક્ટર તમને તમારા પ્રવાહીનું સેવન, તમારી તાજેતરની બીમારી, તમારી લેતી દવાઓ અને તમારા ડિહાઇડ્રેશનના કોઈપણ પરિબળો વિશે પૂછશે.

શારીરિક પરીક્ષા કરવી: ડૉક્ટર તમારા મોંની સૂકીતા, તમારી ત્વચાની સ્થિતિ, તમારા હૃદયના ધબકારા અને તમારા પેશાબના રંગ જેવી બાબતોનું મૂલ્યાંકન કરશે.

પેશાબ પરીક્ષણ: પેશાબ પરીક્ષણ ડૉક્ટરને તમારા શરીરમાં પાણી અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સના સ્તર નક્કી કરવામાં મદદ કરી શકે છે.

રક્ત પરીક્ષણ: રક્ત પરીક્ષણ ડૉક્ટરને તમારા શરીરમાં ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સના સ્તર, કિડની કાર્ય અને અન્ય સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિઓ નક્કી કરવામાં મદદ કરી શકે છે.

ડૉક્ટર તમારા ડિહાઇડ્રેશનના કારણને નક્કી કરવા માટે અન્ય પરીક્ષણો પણ કરી શકે છે, જેમ કે મળ પરીક્ષણ અથવા છાતીનું એક્સ-રે.

ડિહાઇડ્રેશનનું નિદાન કરવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતા કેટલાક સામાન્ય માપદંડોમાં શામેલ છે:

• ઓછું પેશાબ કરવું: દિવસમાં ઓછા વખત પેશાબ કરવો અથવા ગાઢ પીળા અથવા ગાઢ રંગનું પેશાબ કરવું.
• સૂકું મોં અને ગળું: તમારા મોં અને ગળામાં શુષ્કતા અનુભવી શકો છો.
• તરસ: તરસ ડિહાઇડ્રેશનનું સૌથી સામાન્ય ચિહ્ન છે.
• થાક: થાક અથવા શક્તિનો અભાવ અનુભવી શકો છો.
• ચક્કર આવવું અથવા ખિન્નતા: ઊભા થવા પર ચક્કર આવી શકે છે અથવા ખિન્નતા અનુભવી શકો છો.

જો તમને ડિહાઇડ્રેશનના કોઈપણ ચિહ્નો અથવા લક્ષણો દેખાય, તો તરત જ તમારા ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો મહત્વપૂર્ણ છે. ડિહાઇડ્રેશન એક ગંભીર સ્થિતિ હોઈ શકે છે, ખાસ કરીને નાના બાળકો અને વૃદ્ધ લોકો માટે.

ડિહાઇડ્રેશનની સારવાર શું છે?

ડિહાઇડ્રેશનની સારવારનું મુખ્ય ધ્યેય ગુમાવેલ પ્રવાહી અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સને બદલવાનું છે. ડિહાઇડ્રેશનની તીવ્રતાના આધારે, સારવારમાં નીચેનાનો સમાવેશ થઈ શકે છે:

મૌખિક પ્રવાહી પુનઃસ્થાપન: હળવા ડિહાઇડ્રેશનના કિસ્સાઓમાં, મૌખિક પ્રવાહી પુનઃસ્થાપન, જેમ કે પાણી, રસ, સ્પોર્ટ્સ ડ્રિંક્સ અથવા ઓઆરએસ (ઓરલ રિહાઇડ્રેશન સોલ્યુશન) પીવાથી પૂરતું હોઈ શકે છે. ઓઆરએસ ખાસ કરીને ડિહાઇડ્રેશન માટે બનાવવામાં આવેલ પાણી, ખાંડ અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સનું મિશ્રણ છે.

નસમાં પ્રવાહી: ગંભીર ડિહાઇડ્રેશનના કિસ્સાઓમાં, નસમાં પ્રવાહી આપવાની જરૂર પડી શકે છે. આ પ્રવાહી શરીરમાં ઝડપથી પાણી અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સ પહોંચાડવામાં મદદ કરે છે.

દવાઓ: કેટલાક કિસ્સાઓમાં, ડિહાઇડ્રેશનના લક્ષણોને દૂર કરવા માટે દવાઓ આપવામાં આવી શકે છે, જેમ કે ઉલ્ટી અથવા ઝાડા માટે દવાઓ.

અંતર્ગત કારણની સારવાર: ડિહાઇડ્રેશનના કારણની સારવાર કરવી પણ મહત્વપૂર્ણ છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો ડિહાઇડ્રેશન ઝાડાને કારણે થાય છે, તો ઝાડાની સારવાર કરવાની જરૂર પડશે.

ઘરે ડિહાઇડ્રેશનની સારવાર કેવી રીતે કરવી:

• પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો: જેટલું શક્ય હોય તેટલું પાણી, રસ, સ્પોર્ટ્સ ડ્રિંક્સ અથવા ઓઆરએસ પીવો.
• આરામ કરો: થાક અથવા નબળાઈ અનુભવો છો, તો આરામ કરો અને શારીરિક પ્રવૃત્તિ ટાળો.
• હળવું ભોજન ખાઓ: જ્યારે તમે ડિહાઇડ્રેટ થયેલા હોવ ત્યારે ખાવાનું મુશ્કેલ લાગી શકે છે, પરંતુ હળવું ભોજન ખાવાનો પ્રયાસ કરો જે સરળતાથી પચાય છે, જેમ કે બ્રોથ, સૂપ અથવા બનાના.
• તમારા લક્ષણોનું નિરીક્ષણ કરો: ડિહાઇડ્રેશનના તમારા લક્ષણોમાં સુધારો થાય છે કે નહીં તેનું નિરીક્ષણ કરો. જો તમારા લક્ષણો સુધારતા નથી અથવા વધુ ખરાબ થાય છે, તો તમારા ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો.

ડિહાઇડ્રેશનના ઘરેલું ઉપચાર શું છે?

ડિહાઇડ્રેશન એ એક ગંભીર સ્થિતિ હોઈ શકે છે, ખાસ કરીને નાના બાળકો અને વૃદ્ધ લોકો માટે. જો તમને ડિહાઇડ્રેશનના કોઈપણ ચિહ્નો અથવા લક્ષણો દેખાય, તો તરત જ તમારા ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો મહત્વપૂર્ણ છે.

તમે ઘરે ડિહાઇડ્રેશન સામે લડવા માટે ઘણી બધી બાબતો કરી શકો છો, જેમાં શામેલ છે:

• પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો: આ સૌથી મહત્વપૂર્ણ બાબત છે જે તમે ડિહાઇડ્રેશન સામે લડવા માટે કરી શકો છો. પાણી, રસ, સ્પોર્ટ્સ ડ્રિંક્સ અથવા ઓઆરએસ (ઓરલ રિહાઇડ્રેશન સોલ્યુશન) પીવો.
• આરામ કરો: થાક અથવા નબળાઈ અનુભવો છો, તો આરામ કરો અને શારીરિક પ્રવૃત્તિ ટાળો.
• હળવું ભોજન ખાઓ: જ્યારે તમે ડિહાઇડ્રેટ થયેલા હોવ ત્યારે ખાવાનું મુશ્કેલ લાગી શકે છે, પરંતુ હળવું ભોજન ખાવાનો પ્રયાસ કરો જે સરળતાથી પચાય છે, જેમ કે બ્રોથ, સૂપ અથવા બનાના.
• તમારા લક્ષણોનું નિરીક્ષણ કરો: ડિહાઇડ્રેશનના તમારા લક્ષણોમાં સુધારો થાય છે કે નહીં તેનું નિરીક્ષણ કરો. જો તમારા લક્ષણો સુધારતા નથી અથવા વધુ ખરાબ થાય છે, તો તમારા ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો.

ડિહાઇડ્રેશન ટાળવા માટે ઘણી બધી બાબતો પણ કરી શકાય છે, જેમાં શામેલ છે:

• દરરોજ પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો: ગરમ હવામાનમાં અથવા જ્યારે તમે ભારે કસરત કરો છો ત્યારે પણ, પીવાનું ચાલુ રાખો, પછી ભલે તમને તરસ ન લાગે.
• તમારા પેશાબના રંગ પર ધ્યાન આપો: પીળો અથવા ગાઢ પીળો પેશાબ એ પુષ્ટિનું ચિહ્ન છે કે તમારે પુષ્કળ પ્રવાહી પીવાની જરૂર છે.
• ફળો અને શાકભાજી જેવા ખોરાક ખાઓ જેમાં પાણીનું પ્રમાણ વધારે હોય: આ ખોરાક તમને હાઇડ્રેટેડ રહેવામાં મદદ કરી શકે છે.

ડિહાઇડ્રેશનનું જોખમ કેવી રીતે ઘટાડવું?

ડિહાઇડ્રેશનનું જોખમ ઘટાડવા માટે ટિપ્સ:

પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો:

• દરરોજ 8-10 ગ્લાસ પાણી પીવાનો લક્ષ્ય રાખો, ખાસ કરીને ગરમ હવામાનમાં, ભારે કસરત કરતી વખતે અથવા માંદગી હોય ત્યારે.
• પાણી ઉપરાંત, તમે રસ, છાશ, ઓરલ રિહાઇડ્રેશન સોલ્યુશન (ORS) અને નારીયળ પાણી જેવા પ્રવાહી પણ પી શકો છો.
• તમારા પેશાબના રંગ પર ધ્યાન આપો. પીળો અથવા ગાઢ પીળો પેશાબ એ પુષ્ટિનું ચિહ્ન છે કે તમારે પુષ્કળ પ્રવાહી પીવાની જરૂર છે.

ફળો અને શાકભાજી ખાઓ:

• ઘણા ફળો અને શાકભાજીમાં પાણીનું પ્રમાણ વધારે હોય છે, જે તમને હાઇડ્રેટેડ રહેવામાં મદદ કરી શકે છે.
• સફરજન, તરબૂજ, દ્રાક્ષ, શાકભાજી, કાકડી અને ટામેટાં જેવા ફળો અને શાકભાજી પસંદ કરો.

કેફીન અને આલ્કોહોલનું સેવન મર્યાદિત કરો:

• કેફીન અને આલ્કોહોલ મૂત્રવર્ધક છે, જેનો અર્થ છે કે તે તમારા શરીરમાંથી પ્રવાહી બહાર કાઢી શકે છે.
• જો તમે કેફીન અથવા આલ્કોહોલનું સેવન કરો છો, તો દરરોજ વધુ પ્રવાહી પીવાનું ભૂલશો નહીં.

ગરમ હવામાનમાં સાવચેત રહો:

• ગરમ હવામાનમાં ડિહાઇડ્રેટ થવાનું જોખમ વધારે હોય છે.
• બહાર નીકળતી વખતે પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો અને છાયેદાર સ્થળોએ આરામ કરો.
• ગરમ કપડાં પહેરવાનું ટાળો અને સૂર્યપ્રકાશમાં સીધા સંપર્કમાં આવવાનું ટાળો.

નિયમિત કસરત કરો:

• નિયમિત કસરત કરવાથી તમને સ્વસ્થ રહેવામાં અને ડિહાઇડ્રેશનનું જોખમ ઘટાડવામાં મદદ મળી શકે છે.
• કસરત કરતી વખતે પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો, ખાસ કરીને ગરમ હવામાનમાં અથવા ભારે કસરત કરતી વખતે.

જો તમને કોઈ માંદગી હોય:

• માંદગી હોય ત્યારે ડિહાઇડ્રેટ થવાનું જોખમ વધારે હોય છે, ખાસ કરીને જો તમને ઉલ્ટી અથવા ઝાડા થાય છે.
• ઓરલ રિહાઇડ્રેશન સોલ્યુશન (ORS) પીવાથી તમારા શરીરમાં ગુમાવેલા પાણી અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સને બદલવામાં મદદ મળી શકે છે.

સારાંશ:

ડિહાઇડ્રેશન એ એક સ્થિતિ છે જેમાં શરીરમાં પૂરતું પાણી અને પ્રવાહી નથી હોતું. ડિહાઇડ્રેશનના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે, જેમાં શામેલ છે:

• પુષ્કળ પ્રવાહી ન પીવું: જો તમે પૂરતું પ્રવાહી ન પીવો, તો તમારા શરીરમાંથી પાણી અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સ ગુમાવી શકો છો.
• ઝાડા અથવા ઉલ્ટી: ઝાડા અથવા ઉલ્ટી થવાથી તમારા શરીરમાંથી ઝડપથી પાણી અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સ ગુમાવી શકાય છે.
• તાવ: તાવથી તમારા શરીરનું તાપમાન વધે છે, જેનાથી તમે વધુ પરસેવો છોડી શકો છો અને ડિહાઇડ્રેટ થઈ શકો છો.
• ભારે કસરત: ભારે કસરત કરતી વખતે, તમે પરસેવો દ્વારા ઘણું પ્રવાહી ગુમાવી શકો છો.

ડિહાઇડ્રેશનના ચિહ્નો અને લક્ષણોમાં શામેલ છે:

• તરસ: ડિહાઇડ્રેશનનું સૌથી સામાન્ય ચિહ્ન.
• સૂકું મોં અને ગળું: તમારા મોં અને ગળામાં શુષ્કતા અનુભવી શકો છો.
• ઓછું પેશાબ કરવું: દિવસમાં ઓછા વખત પેશાબ કરી શકો છો અને પેશાબ ઘેરો પીળો અથવા ગાઢ રંગનો હોઈ શકે છે.
• થાક: થાક અથવા શક્તિનો અભાવ અનુભવી શકો છો.
• ચક્કર આવવું અથવા ખિન્નતા: ઊભા થવા પર ચક્કર આવી શકે છે અથવા ખિન્નતા અનુભવી શકો છો.
• સૂકી ત્વચા: તમારી ત્વચા ખૂબ સૂકી અને કરચલીવાળી લાગી શકે છે.
• ડૂબેલા આંખો: તમારી આંખો ડૂબેલી લાગી શકે છે.
• ગંભીર કિસ્સાઓમાં, ભ્રમ અથવા ચેતના ગુમાવી શકો છો.

ડિહાઇડ્રેશનનું નિદાન કેવી રીતે કરવું:

ડૉક્ટર ડિહાઇડ્રેશનનું નિદાન ઘણી રીતે કરી શકે છે, જેમાં શામેલ છે:

• તમારા તબીબી ઇતિહાસ અને લક્ષણો વિશે પૂછપરછ કરવી: ડૉક્ટર તમને તમારા પ્રવાહીનું સેવન, તમારી તાજેતરની બીમારી, તમારી લેતી દવાઓ અને તમારા ડિહાઇડ્રેશનના કોઈપણ પરિબળો વિશે પૂછશે.
• શારીરિક પરીક્ષા કરવી: ડૉક્ટર તમારા મોંની સૂકીતા, તમારી ત્વચાની સ્થિતિ, તમારા હૃદયના ધબકારા અને તમારા પેશાબના રંગ જેવી બાબતોનું મૂલ્યાંકન કરશે.