મેલેરિયા

મેલેરિયા શું છે?

મેલેરિયા એ એક ગંભીર, જીવલેણ બીમારી છે જે પ્લાઝ્મોડિયમ નામના નાના પરોપજીવીઓથી થાય છે. આ પરોપજીવીઓ એનોફિલીસ જાતિના માદા મચ્છર દ્વારા ફેલાય છે. જ્યારે ચેપગ્રસ્ત મચ્છર કોઈ વ્યક્તિને કરડે છે ત્યારે આ પરોપજીવીઓ તેમના લોહીમાં પ્રવેશે છે.

લક્ષણો:

• તાવ, ઠંડી લાગવી અને પરસેવો
• માથાનો દુખાવો
• સ્નાયુઓમાં દુખાવો
• થાક
• ઉબકા અને ઉલટી
• ઝાડા

ગંભીર કેસોમાં:

• શ્વાસ લેવામાં તકલીફ
• અચાનક ઠંડી લાગવી
• ચેતના ગુમાવવી
• મૃત્યુ

જોખમ:

• ગર્ભવતી મહિલાઓ અને બાળકો
• નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો
• જે લોકો મેલેરિયા પ્રતિરોધક દવાઓનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે તેમનામાં ચેપ ફરીથી થવાનું જોખમ વધુ હોય છે.

નિવારણ:

• મચ્છર કરડવાથી બચવું:
  • મચ્છરદાનીનો ઉપયોગ કરો
  • લાંબા કપડાં પહેરો
  • જંતુ ભગાડનારાનો ઉપયોગ કરો
• મેલેરિયા પ્રતિરોધક દવાઓ:
  • જો તમે એવા વિસ્તારમાં મુસાફરી કરી રહ્યા છો જ્યાં મેલેરિયાનું જોખમ હોય, તો તમારે ડૉક્ટર દ્વારા સૂચવવામાં આવેલી મેલેરિયા પ્રતિરોધક દવાઓ લેવી જોઈએ.

સારવાર:

• મેલેરિયાની સારવાર એન્ટિ-મેલેરિયલ દવાઓથી કરવામાં આવે છે.
• યોગ્ય સારવાર ન મળવાથી મેલેરિયા જીવલેણ બની શકે છે.

જો તમને મેલેરિયાના કોઈપણ લક્ષણો દેખાય, તો તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો.

મેલેરિયાના કારણો શું છે?

મેલેરિયાનું મુખ્ય કારણ પ્લાઝ્મોડિયમ નામના નાના પરોપજીવીઓનું ચેપ છે. આ પરોપજીવીઓ એનોફિલીસ જાતિના માદા મચ્છર દ્વારા ફેલાય છે. જ્યારે ચેપગ્રસ્ત મચ્છર કોઈ વ્યક્તિને કરડે છે ત્યારે આ પરોપજીવીઓ તેમના લોહીમાં પ્રવેશે છે.

મેલેરિયા ફેલાવાના અન્ય માર્ગોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

• રક્ત આપોઆપ: ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિના રક્ત સાથે સંપર્કમાં આવવાથી, જેમ કે રક્ત ટ્રાન્સફ્યુઝન અથવા સંક્રમિત સોય શેર કરવાથી.
• માતાથી બાળક: ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અથવા પ્રસૂતિ દરમિયાન ચેપગ્રસ્ત માતાથી બાળકમાં.

જોખમના પરિબળો:

• મચ્છર કરડવાનું જોખમ: જે લોકો એવા વિસ્તારોમાં રહે છે અથવા મુસાફરી કરે છે જ્યાં મેલેરિયા સામાન્ય છે તેમને મચ્છર કરડવાનું વધુ જોખમ હોય છે.
• નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ: નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકોમાં, જેમ કે નાના બાળકો, વૃદ્ધો અને HIV/AIDS ધરાવતા લોકોમાં, ચેપ લાગવાનું અને ગંભીર બીમારી થવાનું જોખમ વધુ હોય છે.
• ગર્ભાવસ્થા: ગર્ભવતી મહિલાઓમાં ચેપ ગંભીર અને જીવલેણ પણ બની શકે છે.
• મેલેરિયા દવા પ્રતિકારક: કેટલાક પ્રકારના પ્લાઝ્મોડિયમ પરોપજીવીઓ કેટલીક મેલેરિયા દવાઓ પ્રત્યે પ્રતિકારક બન્યા છે.

મેલેરિયા એક ગંભીર બીમારી છે, ખાસ કરીને નાના બાળકો, ગર્ભવતી મહિલાઓ અને નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો માટે. જો તમને મેલેરિયાના કોઈપણ લક્ષણો દેખાય, તો તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો મહત્વપૂર્ણ છે.

મેલેરિયા કયા પ્રકારના મચ્છર દ્વારા ફેલાય છે?

મેલેરિયા ફક્ત એનોફિલીસ જાતિના માદા મચ્છર દ્વારા જ ફેલાય છે. આ જાતિના મચ્છરને ઘણીવાર “અનુફેલિસ” મચ્છર કહેવામાં આવે છે.

અન્ય પ્રકારના મચ્છરો મેલેરિયા ફેલાવી શકતા નથી કારણ કે તેઓ પ્લાઝ્મોડિયમ પરોપજીવીઓને વહન કરી શકતા નથી જે મેલેરિયાનું કારણ બને છે.

અનુફેલિસ મચ્છર સામાન્ય રીતે ગરમ, ભેજવાળા આબોહવામાં જોવા મળે છે, ખાસ કરીને ઉષ્ણકટિબંધીય અને ઉષ્ણકટિબંધીય પ્રદેશોમાં. આ મચ્છરો સામાન્ય રીતે રાત્રે કરડે છે, ખાસ કરીને સૂર્યાસ્ત અને સૂર્યોદયની આસપાસ.

મેલેરિયાના નિવારણ માટે, મચ્છર કરડવાથી બચવું મહત્વપૂર્ણ છે. આ તમે નીચેના પગલાં લઈને કરી શકો છો:

• મચ્છરદાનીનો ઉપયોગ કરો જ્યારે તમે સૂઈ રહ્યા હોવ ત્યારે, ખાસ કરીને જો તમે એવા વિસ્તારમાં રહેતા હોવ અથવા મુસાફરી કરતા હોવ જ્યાં મેલેરિયાનું જોખમ હોય.
• લાંબા કપડાં પહેરો જે તમારી ત્વચાને ઢાંકે, ખાસ કરીને સૂર્યાસ્ત અને સૂર્યોદયની આસપાસ.
• જંતુ ભગાડનારાનો ઉપયોગ કરો જેમાં DEET, picaridin અથવા IR3535 જેવા સક્રિય ઘટકો હોય.

જો તમે એવા વિસ્તારમાં મુસાફરી કરી રહ્યા છો જ્યાં મેલેરિયાનું જોખમ હોય, તો તમારે ડૉક્ટર સાથે મેલેરિયા પ્રતિરોધક દવાઓ લેવા વિશે વાત કરવી જોઈએ.

મેલેરિયા એક ગંભીર બીમારી છે, ખાસ કરીને નાના બાળકો, ગર્ભવતી મહિલાઓ અને નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો માટે. જો તમને મેલેરિયાના કોઈપણ લક્ષણો દેખાય, તો તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો મહત્વપૂર્ણ છે.

મેલેરિયાના ચિહ્નો અને લક્ષણો શું છે?

મેલેરિયાના ચિહ્નો અને લક્ષણો સામાન્ય રીતે ચેપ લાગ્યા પછી 10 થી 15 દિવસની અંદર દેખાય છે, પરંતુ કેટલાક કિસ્સાઓમાં તે ઘણા મહિનાઓ અથવા વર્ષો પછી પણ દેખાઈ શકે છે.

મેલેરિયાના કેટલાક સામાન્ય ચિહ્નો અને લક્ષણોમાં શામેલ છે:

• તાવ, ઠંડી લાગવી અને પરસેવો: આ મેલેરિયાના સૌથી સામાન્ય લક્ષણો છે. તાવ ઘણીવાર તીવ્ર અને आवर्तक હોય છે, દર 48 કલાકે ઠંડી લાગવી અને પરસેવો આવે છે.
• માથાનો દુખાવો: મેલેરિયા સાથે માથાનો દુખાવો સામાન્ય રીતે તીવ્ર અને થપકતો હોય છે.
• સ્નાયુઓમાં દુખાવો અને દુખાવો: મેલેરિયાના કારણે આખા શરીરમાં સ્નાયુઓમાં દુખાવો અને દુખાવો થઈ શકે છે.
• થાક: મેલેરિયાના દર્દીઓને ઘણીવાર شدید થાક અને નબળાઈ અનુભવાય છે.
• ઉબકા અને ઉલ્ટી: મેલેરિયા સાથે ઉબકા અને ઉલ્ટી સામાન્ય છે.
• ઝાડા: કેટલાક લોકોને મેલેરિયાના કારણે ઝાડા થઈ શકે છે.
• ભૂખ ન લાગવી: મેલેરિયાના દર્દીઓને ભૂખ ન લાગવાનું અને ભોજન ગુમાવવાનું અનુભવી શકે છે.

ગંભીર કેસોમાં, મેલેરિયાના નીચેના ચિહ્નો અને લક્ષણો પણ થઈ શકે છે:

• શ્વાસ લેવામાં તકલીફ: મેલેરિયા ફેફસાંને અસર કરી શકે છે અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફનું કારણ બની શકે છે.
• અચાનક ઠંડી લાગવી: આ એક ગંભીર સ્થિતિ છે જેમાં શરીરનું તાપમાન ખતરનાક રીતે ઓછું થઈ જાય છે.
• ચેતના ગુમાવવી: મેલેરિયા ગંભીર મગજની સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે જે ચેતના ગુમાવવા તરફ દોરી શકે છે.
• મૃત્યુ: ગંભીર સારવાર વિના મેલેરિયા જીવલેણ બની શકે છે.

જો તમને મેલેરિયાના કોઈપણ ચિહ્નો અથવા લક્ષણો દેખાય, તો તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો મહત્વપૂર્ણ છે. મેલેરિયા એક ગંભીર બીમારી છે, ખાસ કરીને નાના બાળકો, ગર્ભવતી મહિલાઓ અને નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો માટે. ઝડપી નિદાન અને સારવાર ગંભીર સંકળાયો અને મૃત્યુને રોકવામાં મદદ કરી શકે છે.

કોને મેલેરિયાનું જોખમ વધારે છે?

મેલેરિયાનું જોખમ ઘણા પરિબળો પર આધાર રાખે છે, જેમાં શામેલ છે:

વય:

• નાના બાળકો: 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોમાં મેલેરિયાનું જોખમ સૌથી વધુ હોય છે. તેમની રોગપ્રતિકારક શક્તિ હજુ પણ વિકાસ પામી રહી હોય છે અને તેઓ ચેપ સામે વધુ સંવેદનશીલ હોય છે.
• વૃદ્ધ લોકો: 65 વર્ષથી વધુ ઉંમરના લોકોમાં પણ મેલેરિયાનું જોખમ વધુ હોય છે. તેમની રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડી શકે છે અને તેઓ ગંભીર સંકળાયોનો સામનો કરવાનું વધુ જોખમ ધરાવે છે.

ગર્ભાવસ્થા:

• ગર્ભવતી મહિલાઓમાં મેલેરિયા ગંભીર અને જીવલેણ પણ બની શકે છે. ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડી શકે છે અને ગંભીર એનિમિયા થઈ શકે છે. ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન ચેપ લાગવાથી ઓછા વજનવાળા બાળકોનો જન્મ થઈ શકે છે અથવા ગર્ભપાત થઈ શકે છે.

રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી હોવી:

• HIV/AIDS, કીમોથેરાપી અથવા સ્ટીરોઇડ જેવી દવાઓ લેવી અથવા અન્ય કોઈપણ સ્થિતિ જે રોગપ્રતિકારક શક્તિને નબળી પાડે છે તેવા લોકોમાં મેલેરિયાનું જોખમ વધુ હોય છે.

એન્ડેમિક વિસ્તારમાં રહેવું અથવા મુસાફરી કરવી:

• જે લોકો એવા વિસ્તારોમાં રહે છે અથવા મુસાફરી કરે છે જ્યાં મેલેરિયા સામાન્ય છે તેમને મેલેરિયાનું જોખમ વધુ હોય છે. આ વિસ્તારોમાં ઉષ્ણકટિબંધીય અને ઉષ્ણકટિબંધીય દેશોનો સમાવેશ થાય છે.

મેલેરિયા દવા પ્રતિકારક:

• કેટલાક પ્રકારના પ્લાઝ્મોડિયમ પરોપજીવીઓ કેટલીક મેલેરિયા દવાઓ પ્રત્યે પ્રતિકારક બન્યા છે. આનાથી સારવાર વધુ મુશ્કેલ બની શકે છે અને ગંભીર સંકળાયોનું જોખમ વધી શકે છે.

જો તમે એવા જૂથમાં છો જેને મેલેરિયાનું જોખમ વધારે હોય, તો તમારે ચેપને રોકવા માટે ખાસ સાવચેતી રાખવી જોઈએ. આમાં મચ્છર કરડવાથી બચવું, મેલેરિયા પ્રતિરોધક દવાઓ લેવી અને જો તમને કોઈપણ લક્ષણો દેખાય તો તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો શામેલ છે.

અન્ય કયા રોગો મોટે ભાગે મેલેરિયા સાથે સંકળાયેલા છે?

મેલેરિયા સાથે ઘણા રોગો સંકળાયેલા છે, જેમાં શામેલ છે:

1. ગંભીર એનિમિયા: મેલેરિયાના પરોપજીવીઓ લોહીના કોષોને ચેપ લગાડે છે અને નાશ કરે છે, જેના કારણે એનિમિયા થઈ શકે છે. ગંભીર એનિમિયા એ એક સ્થિતિ છે જેમાં લોહીમાં ઓછા લાલ રક્ત કોષો હોય છે, જેના કારણે થાક, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અને હૃદય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. ગંભીર એનિમિયા જીવલેણ પણ બની શકે છે.

2. સેરેબ્રલ મેલેરિયા: આ મેલેરિયાનો સૌથી ગંભીર પ્રકાર છે, જે મગજને અસર કરે છે. તે માથાનો દુખાવો, ગભરાટ, ખંજવાળો, ચેતના ગુમાવવી અને મૃત્યુનું કારણ બની શકે છે. સેરેબ્રલ મેલેરિયા ખાસ કરીને નાના બાળકો માટે જીવલેણ હોઈ શકે છે.

3. શ્વસન સંકટ સિન્ડ્રોમ (ARDS): આ એક ગંભીર ફેફસાની સ્થિતિ છે જે શ્વાસ લેવામાં મુશ્કેલીનું કારણ બની શકે છે. ARDS મેલેરિયાના કારણે થઈ શકે છે, ખાસ કરીને નાના બાળકો અને વૃદ્ધ લોકોમાં.

4. એક્યુટ કિડની ઇજરી (AKI): આ એક સ્થિતિ છે જેમાં કિડની યોગ્ય રીતે કાર્ય કરવાનું બંધ કરી દે છે. AKI મેલેરિયાના કારણે થઈ શકે છે, ખાસ કરીને ગંભીર કેસોમાં.

5. ગર્ભપાત અને મૃત જન્મ: ગર્ભવતી મહિલાઓમાં મેલેરિયા ગંભીર અને જીવલેણ પણ બની શકે છે. ચેપ ગર્ભપાત, મૃત જન્મ અને ઓછા વજનવાળા બાળકોના જન્મનું કારણ બની શકે છે.

6. અન્ય ચેપ: મેલેરિયા ન્યુમોનિયા, ડાયેરિયા અને અન્ય ચેપ માટે વધુ સંવેદનશીલ બનાવી શકે છે.

જો તમને મેલેરિયાના કોઈપણ લક્ષણો દેખાય, તો તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો મહત્વપૂર્ણ છે. ઝડપી નિદાન અને સારવાર ગંભીર સંકળાયો અને મૃત્યુને રોકવામાં મદદ કરી શકે છે.

મેલેરિયાનું નિદાન કેવી રીતે કરવું?

મેલેરિયાનું નિદાન કરવા માટે ડૉક્ટર ઘણી પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરી શકે છે.

સૌથી સામાન્ય પદ્ધતિઓમાં શામેલ છે:

1. રક્ત પરીક્ષણ:

• આ એ મેલેરિયાનું નિદાન કરવાની સૌથી સચોટ પદ્ધતિ છે.
• રક્ત પરીક્ષણ દ્વારા, ડૉક્ટર તમારા રક્તમાં મેલેરિયા પરોપજીવીઓની હાજરી તપાસી શકે છે.
• ઘણા પ્રકારના રક્ત પરીક્ષણો ઉપલબ્ધ છે, જેમાં
  • રક્ત સ્મિયર: આ એક માઇક્રોસ્કોપિક પરીક્ષણ છે જેમાં રક્તના નમૂનાને સ્લાઇડ પર ફેલાવવામાં આવે છે અને પરોપજીવીઓની હાજરી માટે તપાસવામાં આવે છે.
  • રક્ત ઝડપી પરીક્ષણ (RDTs): આ એક ઝડપી અને સરળ પરીક્ષણ છે જે ઘણીવાર ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં ઉપયોગમાં લેવાય છે. RDTs એન્ટિજન્સની હાજરી માટે રક્તના નમૂનાનું પરીક્ષણ કરે છે જે મેલેરિયા પરોપજીવીઓ દ્વારા ઉત્પન્ન થાય છે.
  • મોલેક્યુલર પરીક્ષણો: આ પરીક્ષણો ડીએનએ અથવા આરએનએનો ઉપયોગ કરીને મેલેરિયા પરોપજીવીઓનું નિદાન કરે છે.

2. શારીરિક પરીક્ષણ:

• ડૉક્ટર તમારા તાવ, ઠંડી લાગવી, પરસેવો, માથાનો દુખાવો, સ્નાયુઓમાં દુખાવો અને અન્ય લક્ષણો જેવા મેલેરિયાના લક્ષણો માટે તપાસ કરશે.

3. અન્ય પરીક્ષણો:

• કેટલાક કિસ્સાઓમાં, ડૉક્ટર અન્ય પરીક્ષણોની ભલામણ કરી શકે છે, જેમ કે છાતીનું એક્સ-રે અથવા કમ્પ્યુટેડ ટોમોગ્રાફી (CT) સ્કેન, ખાસ કરીને જો તમને ગંભીર મેલેરિયાના સંકળાયો હોય.

મેલેરિયાનું નિદાન કરવું મહત્વપૂર્ણ છે જેથી યોગ્ય સારવાર આપી શકાય. ઝડપી નિદાન અને સારવાર ગંભીર સંકળાયો અને મૃત્યુને રોકવામાં મદદ કરી શકે છે.

જો તમને મેલેરિયાના કોઈપણ લક્ષણો દેખાય, તો તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો મહત્વપૂર્ણ છે.

મેલેરિયાની સારવાર શું છે?

મેલેરિયાની સારવાર ચેપના પ્રકાર, પરોપજીવીના પ્રતિકારક શક્તિ અને દર્દીની સ્થિતિના આધારે અલગ અલગ હોય છે.

સામાન્ય રીતે, મેલેરિયાની સારવારમાં એન્ટિ-મેલેરિયલ દવાઓનો સમાવેશ થાય છે.

• સૌથી સામાન્ય એન્ટિ-મેલેરિયલ દવાઓમાં શામેલ છે:
  • આર્ટેમિસિનિન-આધારિત સંયુક્ત ઉપચાર (ACTs): આ એ મેલેરિયા સારવાર માટે પ્રથમ પસંદગીની દવાઓ છે. ACTs માં આર્ટેમિસિનિન અને અન્ય એન્ટિ-મેલેરિયલ દવાનો સમાવેશ થાય છે.
  • ક્લોરોક્વિન: આ દવા કેટલાક પ્રદેશોમાં મેલેરિયાના કેટલાક પ્રકારો સામે પ્રતિકારક બની ગઈ છે.
  • પ્રિમાક્વિન: આ દવાનો ઉપયોગ મેલેરિયાના ચેપના “યકૃત તબક્કા” સારવાર માટે થાય છે, જે લક્ષણો દેખાય તે પહેલાં ચેપ શરીરમાં છુપાયેલો હોય છે.
• ડૉક્ટર તમારા ચેપના પ્રકાર અને તમારી સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિના આધારે અન્ય દવાઓ પણ લખી શકે છે.

મેલેરિયાની સારવાર દરમિયાન, તમારે નીચેના પણ કરવાની જરૂર પડશે:

• પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો: આ ડિહાઇડ્રેશનને રોકવામાં મદદ કરશે.
• આરામ કરો: તમારા શરીરને સારવાર માટે પુનઃપ્રાપ્ત કરવા માટે પુષ્કળ આરામ કરો.
• તમારા ડૉક્ટરના નિર્દેશોનું પાલન કરો: તમામ દવાઓ લો જેમ સૂચવવામાં આવે છે, અને તમારા ડૉક્ટરની બધી મુલાકાતો શેડ્યૂલ કરો અને રાખો.

જો તમને મેલેરિયાના ગંભીર સંકળાયો હોય, તો તમને હોસ્પિટલમાં સારવારની જરૂર પડશે.

મેલેરિયા એક ગંભીર બીમારી હોઈ શકે છે, પરંતુ ઝડપી નિદાન અને સારવારથી મોટાભાગના લોકો સાજા થઈ જાય છે.

જો તમને મેલેરિયાના કોઈપણ લક્ષણો દેખાય, તો તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો મહત્વપૂર્ણ છે.

મેલેરિયાનો ઘરેલું ઉપચાર શું છે?

જો તમને મેલેરિયાના કોઈપણ લક્ષણો દેખાય, તો તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો મહત્વપૂર્ણ છે.

ડૉક્ટર તમને યોગ્ય સારવાર આપી શકશે, જેમાં એન્ટિ-મેલેરિયલ દવાઓનો સમાવેશ થઈ શકે છે. ઘરેલું ઉપચાર મેલેરિયા માટે અસરકારક સારવાર નથી અને તે ગંભીર સંકળાયોનું જોખમ વધારી શકે છે.

તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે શ્રેષ્ઠ સલાહ માટે હંમેશા ડૉક્ટર અથવા અન્ય લાયક આરોગ્ય સંભાળ પ્રદાતાનો સંપર્ક કરો.

મેલેરિયાનું જોખમ કેવી રીતે ઘટાડવું?

મેલેરિયાનું જોખમ ઘટાડવા માટે તમે ઘણી બધી બાબતો કરી શકો છો.

મુખ્ય પગલાંમાં શામેલ છે:

1. મચ્છર કરડવાથી બચવું:

• મચ્છર કરડવાથી બચવું એ મેલેરિયાના નિવારણમાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. મચ્છરો રાત્રે વધુ સક્રિય હોય છે, તેથી સૂર્યાસ્ત અને સૂર્યોદય વચ્ચે ખુલ્લામાં રહેવાનું ટાળો.
• જો તમારે આ સમય દરમિયાન બહાર જવું જ પડે, તો લાંબી પાંચીવાળા કપડાં પહેરો અને તમારી ત્વચાના ખુલ્લા ભાગો પર મચ્છર પ્રતિરોધક લગાવો.
• તમારા ઘરની બારીઓ અને દરવાજા પર મચ્છરદાની લગાવો.
• તમારા ઘરની આસપાસ પાણીના કોઈ પણ સંચયને દૂર કરો, જ્યાં મચ્છરો ઉછેર થઈ શકે છે.

2. મેલેરિયા પ્રતિરોધક દવાઓ લેવી:

• જો તમે એવા વિસ્તારમાં મુસાફરી કરી રહ્યા છો જ્યાં મેલેરિયા સામાન્ય છે, તો તમારા ડૉક્ટર સાથે મેલેરિયા પ્રતિરોધક દવાઓ લેવા વિશે વાત કરો.
• આ દવાઓ તમને મેલેરિયા ચેપ લાગવાથી બચાવવામાં મદદ કરી શકે છે, ખાસ કરીને જો તમે એવા વિસ્તારમાં મુસાફરી કરી રહ્યા છો જ્યાં મેલેરિયા દવા પ્રતિકારક છે.
• તમારા ડૉક્ટર તમને યોગ્ય દવા અને ડોઝની ભલામણ કરશે.

3. તમામ મુસાફરી રસીકરણો અપ-ટૂ-ડેટ રાખો:

• કેટલાક અન્ય રોગો, જેમ કે હવાઈ યોગ્ય તાવ, મેલેરિયાના લક્ષણો જેવા જ લક્ષણોનું કારણ બની શકે છે.
• તમામ મુસાફરી રસીકરણો અપ-ટૂ-ડેટ રાખવાથી આ રોગોથી બચવામાં તમને મદદ મળી શકે છે.

4. તમારા ડૉક્ટરને મળો:

• જો તમને મેલેરિયાના કોઈપણ લક્ષણો દેખાય, તો તરત જ તમારા ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો.
• ઝડપી નિદાન અને સારવાર ગંભીર સંકળાયો અને મૃત્યુને રોકવામાં મદદ કરી શકે છે.

મેલેરિયા એક ગંભીર બીમારી છે, પરંતુ સાવચેતી રાખીને તમે તમારા જોખમને ઘટાડી શકો છો.

સારાંશ:

મેલેરિયા એ એક પરોજીવી ચેપ છે જે મચ્છર કરડવાથી થાય છે. તે વિશ્વભરમાં સૌથી સામાન્ય પરોજીવી રોગ છે અને દર વર્ષે લાખો લોકોના મૃત્યુનું કારણ બને છે.

લક્ષણો:

• તાવ
• ઠંડી લાગવી
• પરસેવો
• માથાનો દુખાવો
• સ્નાયુઓમાં દુખાવો
• થાક
• ઉબકા અને ઉલ્ટી
• ઝાડા

જોખમી પરિબળો:

• મેલેરિયા સામાન્ય હોય તેવા વિસ્તારમાં મુસાફરી કરવી અથવા રહેવું
• મચ્છર કરડવાથી બચાવ ન કરવો
• નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ

નિદાન:

• રક્ત પરીક્ષણ

સારવાર:

• એન્ટિ-મેલેરિયલ દવાઓ
• આરામ
• પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો

જટિલતાઓ:

• ગંભીર એનિમિયા
• સેરેબ્રલ મેલેરિયા
• શ્વસન સંકટ સિન્ડ્રોમ (ARDS)
• એક્યુટ કિડની ઇજરી (AKI)
• ગર્ભપાત અને મૃત જન્મ

નિવારણ:

• મચ્છર કરડવાથી બચવું
• મેલેરિયા પ્રતિરોધક દવાઓ લેવી
• તમામ મુસાફરી રસીકરણો અપ-ટૂ-ડેટ રાખો
• તમારા ડૉક્ટરને મળો (જો તમને કોઈપણ લક્ષણો દેખાય)