લાપોટિયું (Mumps)

લાપોટિયું (Mumps) શું છે?

લાપોટિયું, જેને મમ્સ પણ કહેવાય છે, તે એક ચેપી રોગ છે જે મુખ્યત્વે બાળકોને થાય છે. તે Paramyxovirus નામના વાયરસથી થાય છે.

લક્ષણો:

• ગરમી
• સુકી ખાંસી
• ગળામાં દુખાવો
• થાક
• સ્નાયુમાં દુખાવો
• ગાલ, ગરદન અને કાનની નીચે સોજો

જટિલતાઓ:

• પુરુષોમાં: શુક્રપીંડ (testicles) માં સોજો (ઓર્કાઇટિસ)
• સ્ત્રીઓમાં: અંડાશયમાં સોજો (ઓવરીઆઇટિસ)
• અન્ય: મગજમાં સોજો (એન્સેફાલાઇટિસ), કાનમાં સોજો (ઓટાઇટિસ), સાંભળવામાં તકલીફ

પ્રસાર:

• ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિના ખાંસી અથવા છીંક દ્વારા ઉત્પન્ન થતી શ્વસન ટીપાં દ્વારા ફેલાય છે.
• ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિના લાળવાવાળા સંપર્કમાં આવવાથી પણ ફેલાય છે.

નિવારણ:

• MMR રસી: લાપોટિયું, ખસરો અને જર્મન ખસરો સામે રક્ષણ આપે છે.
• સંક્રમણ ટાળવું: ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિઓ સાથે નજીકના સંપર્ક ટાળો.
• હાથ ધોવા: વારંવાર હાથ ધોવાથી વાયરસના ફેલાવાને રોકવામાં મદદ મળે છે.

સારવાર:

• લાપોટિયું માટે કોઈ ચોક્કસ સારવાર નથી.
• લક્ષણોને દૂર કરવા માટે દવાઓ આપી શકાય છે, જેમ કે આઇબુપ્રોફેન અથવા એસિટામિનોફેન.
• પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો અને આરામ કરો.

જો તમને લાપોટિયુંના લક્ષણો દેખાય, તો તમારે તબીબી સહાય લેવી જોઈએ.

લાપોટિયું (મમ્સ) થવાનાં કારણો શું છે?

લાપોટિયું (મમ્સ) થવાનાં કારણો:

લાપોટિયું, જેને મમ્સ પણ કહેવાય છે, તે એક ચેપી રોગ છે જે Paramyxovirus નામના વાયરસથી થાય છે. આ વાયરસ શ્વસન ટીપાં દ્વારા ફેલાય છે, જે ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ ખાંસી અથવા છીંક ખાતી વખતે ઉત્પન્ન થાય છે.

લાપોટિયું થવાનાં કેટલાક મુખ્ય કારણો નીચે મુજબ છે:

• ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ સાથે નજીકનો સંપર્ક: ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ સાથે ખાંસી, છીંક અથવા વાતચીત દ્વારા ઉત્પન્ન થતી શ્વસન ટીપાંના સંપર્કમાં આવવાથી લાપોટિયું થઈ શકે છે.
• ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિના લાળવાવાળા સંપર્કમાં આવવું: ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ દ્વારા ઉપયોગમાં લેવામાં આવેલી વસ્તુઓ અથવા સપાટીઓને સ્પર્શ કરવાથી લાપોટિયું થઈ શકે છે, જેમ કે વાસણો, ચમચી, કાપડ, વગેરે.
• ઓછી રોગપ્રતિકારક શક્તિ: નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો લાપોટિયું થવાનું વધુ જોખમ ધરાવે છે.

જોખમી પરિબળો:

• બાળકો: 5થી 15 વર્ષની વચ્ચેની ઉંમરના બાળકો લાપોટિયું થવાનું સૌથી વધુ જોખમ ધરાવે છે.
• અસંપૂર્ણ રીતે રસી આપવામાં આવેલા લોકો: જે લોકોને MMR રસીનો પૂર્ણ ડોઝ મળ્યો નથી તેઓ લાપોટિયું થવાનું વધુ જોખમ ધરાવે છે.
• દુર્બળ રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો: કેન્સર, HIV/AIDS અથવા અન્ય લાંબા સમય સુધી ચાલતી બીમારીઓ ધરાવતા લોકો લાપોટિયું થવાનું વધુ જોખમ ધરાવે છે.

જો તમને લાપોટિયુંના લક્ષણો દેખાય, તો તમારે તબીબી સહાય લેવી જોઈએ.

લાપોટિયું (મમ્સ)ના ચિહ્નો અને લક્ષણો શું છે?

લાપોટિયું (મમ્સ)ના ચિહ્નો અને લક્ષણો:

લાપોટિયું, જેને મમ્સ પણ કહેવાય છે, તે એક ચેપી રોગ છે જે મુખ્યત્વે બાળકોને થાય છે. તે Paramyxovirus નામના વાયરસથી થાય છે.

લાપોટિયુંના કેટલાક સામાન્ય ચિહ્નો અને લક્ષણોમાં શામેલ છે:

• ગરમી: 103°F (39.4°C) સુધી તાવ સામાન્ય છે.
• સુકી ખાંસી: ખાંસી ઘણા અઠવાડિયાઓ સુધી ચાલી શકે છે.
• ગળામાં દુખાવો: ગળું ગળું થવું અને ગળી શકવામાં તકલીફ થવી.
• થાક: શારીરિક અને માનસિક થાક.
• સ્નાયુમાં દુખાવો: શરીરમાં સમગ્ર દુખાવો અથવા ખેંચાણ.
• ગાલ, ગરદન અને કાનની નીચે સોજો: આ સોજો ઘણીવાર એક તરફ થાય છે, પરંતુ બંને બાજુ પણ થઈ શકે છે.

અન્ય ઓછા સામાન્ય ચિહ્નો અને લક્ષણોમાં શામેલ છે:

• માથામાં દુખાવો.
• ભૂખ ઓછી લાગવી: ભૂખ ન લાગવી અથવા ભોજન પ્રત્યે અણગમો.
• પેટમાં દુખાવો: પેટમાં દુખાવો અથવા ઉબકા.
• દસ્ત: પાતળા, પાણી જેવા દસ્ત.

જો તમને લાપોટિયુંના કોઈપણ ચિહ્નો અથવા લક્ષણો દેખાય, તો તમારે તબીબી સહાય લેવી જોઈએ. ડૉક્ટર શારીરિક પરીક્ષા કરશે અને જો જરૂરી હોય તો પરીક્ષણો કરાવશે.

નોંધ: લાપોટિયુંના કેટલાક લોકોમાં કોઈ લક્ષણો દેખાતા નથી.

કોને લાપોટિયુંનું જોખમ વધારે છે?

લાપોટિયું, જેને મમ્સ પણ કહેવાય છે, તે એક ચેપી રોગ છે જે મુખ્યત્વે બાળકોને થાય છે. તે Paramyxovirus નામના વાયરસથી થાય છે.

લાપોટિયું થવાનું જોખમ વધારતા કેટલાક પરિબળોમાં શામેલ છે:

ઉંમર:

• બાળકો: 5થી 15 વર્ષની વચ્ચેની ઉંમરના બાળકો લાપોટિયું થવાનું સૌથી વધુ જોખમ ધરાવે છે.

રસીકરણ:

• અસંપૂર્ણ રીતે રસી આપવામાં આવેલા લોકો: જે લોકોને MMR રસીનો પૂર્ણ ડોઝ મળ્યો નથી તેઓ લાપોટિયું થવાનું વધુ જોખમ ધરાવે છે. MMR રસી લાપોટિયું, ખસરો અને જર્મન ખસરો સામે રક્ષણ આપે છે.

રોગપ્રતિકારક શક્તિ:

• દુર્બળ રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો: કેન્સર, HIV/AIDS અથવા અન્ય લાંબા સમય સુધી ચાલતી બીમારીઓ ધરાવતા લોકો લાપોટિયું થવાનું વધુ જોખમ ધરાવે છે.

અન્ય પરિબળો:

• નજીકનો સંપર્ક: ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ સાથે નજીકના સંપર્કમાં રહેવું, જેમ કે પરિવારના સભ્યો, શાળાના બાળકો અથવા બાળકોની સંભાળ રાખનારાઓ.
• સંપ્રદાયોમાં રહેવું: ગીચ વસ્તી ધરાવતા સમુદાયોમાં રહેતા લોકો લાપોટિયું ફેલાવાનું વધુ જોખમ ધરાવે છે.
• પ્રવાસ: લાપોટિયું ધરાવતા દેશોમાં પ્રવાસ કરવો.

જો તમે લાપોટિયુંના જોખમી પરિબળોમાંના કોઈપણમાં છો, તો તમારે ચેપને રોકવા માટે પગલાં લેવા જોઈએ, જેમ કે MMR રસી મેળવવી અને ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિઓ સાથે નજીકના સંપર્ક ટાળવો.

લાપોટિયુંનું નિદાન કેવી રીતે કરવું?

લાપોટિયું, જેને મમ્સ પણ કહેવાય છે, તે એક ચેપી રોગ છે જે મુખ્યત્વે બાળકોને થાય છે. તે Paramyxovirus નામના વાયરસથી થાય છે.

લાપોટિયુંનું નિદાન કરવા માટે ડૉક્ટર નીચેના પગલાં લેશે:

• તમારા તબીબી ઇતિહાસ અને લક્ષણો વિશે પૂછપરછ કરો: ડૉક્ટર તમને તમારા તાવ, ખાંસી, ગળામાં દુખાવો, થાક, સ્નાયુમાં દુખાવો અને ગાલ, ગરદન અને કાનની નીચે સોજો જેવા લક્ષણો વિશે પૂછશે.
• શારીરિક પરીક્ષા કરો: ડૉક્ટર તમારા તાવ, ગળામાં સોજો અને ગાલ, ગરદન અને કાનની નીચે સોજો જેવા શારીરિક ચિહ્નો તપાસશે.
• પરીક્ષણો કરાવો: ડૉક્ટર લાપોટિયુંનું નિદાન કરવા માટે નીચેના પરીક્ષણો કરાવી શકે છે:
  • રક્ત પરીક્ષણ: રક્તમાં લાપોટિયું વાયરસ સામે એન્ટીબોડીઝની હાજરી તપાસવા માટે.
  • ગળાના સ્વેબ: ગળામાંથી લાપોટિયું વાયરસની હાજરી તપાસવા માટે.

ડૉક્ટર તમારા લક્ષણો અને પરીક્ષણોના પરિણામોના આધારે લાપોટિયુંનું નિદાન કરશે.

જો તમને લાપોટિયુંના કોઈપણ ચિહ્નો અથવા લક્ષણો દેખાય, તો તમારે તબીબી સહાય લેવી જોઈએ. ડૉક્ટર યોગ્ય નિદાન કરી શકશે અને સારવારની યોજના બનાવી શકશે.

લાપોટિયુંની સારવાર શું છે?

લાપોટિયુંની સારવાર:

લાપોટિયું, જેને મમ્સ પણ કહેવાય છે, તે એક ચેપી રોગ છે જે મુખ્યત્વે બાળકોને થાય છે. તે Paramyxovirus નામના વાયરસથી થાય છે.

લાપોટિયું માટે કોઈ ચોક્કસ સારવાર નથી. સારવારનો મુખ્ય ધ્યેય લક્ષણોને દૂર કરવા અને આરામ આપવાનો છે.

લાપોટિયુંની સારવારમાં નીચેનાનો સમાવેશ થઈ શકે છે:

• આરામ: પુષ્કળ આરામ કરો અને શરીરને આરામ આપો.
• પ્રવાહી: પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો, જેમ કે પાણી, રસ અને સૂપ.
• ઓવર-ધી-કાઉન્ટર દવાઓ: તાવ, ગળામાં દુખાવો અને સ્નાયુમાં દુખાવો જેવા લક્ષણોને દૂર કરવા માટે આઇબુપ્રોફેન અથવા એસિટામિનોફેન જેવી દવાઓ લો.
• ગરમી: ગળામાં દુખાવો ઘટાડવા માટે ગરમીનો ઉપયોગ કરો, જેમ કે ગરમ ગરગલિયા કરવા અથવા ગરમ ગરદન પર સંકોચન લાગુ કરવું.
• લોઝેન્જસ: ગળામાં દુખાવો ઘટાડવા માટે લોઝેન્જસ અથવા હાર્ડ કેન્ડી ચૂસો.

ડૉક્ટર નીચેનામાંથી એક અથવા વધુની પણ ભલામણ કરી શકે છે:

• એન્ટિહિસ્ટામાઇન્સ: એલર્જી જેવા લક્ષણો, જેમ કે નાક વહેવું અને આંખોમાં ખંજવાળ ઘટાડવા માટે.
• ડિકોંગેસ્ટન્ટ્સ: નાકના ભીડભાડને દૂર કરવા માટે.
• દુખાવો ઘટાડનાર દવાઓ: વધુ ગંભીર દુખાવો માટે.

જો તમને લાપોટિયુંના કોઈપણ ચિહ્નો અથવા લક્ષણો દેખાય, તો તમારે તબીબી સહાય લેવી જોઈએ. ડૉક્ટર તમારા લક્ષણોનું મૂલ્યાંકન કરશે અને તમારા માટે યોગ્ય સારવારની યોજના બનાવશે.

નોંધ:

• લાપોટિયું વાયરસ સામે કોઈ ઇન્જેક્શન ઉપલબ્ધ નથી.
• જો તમને લાપોટિયું થયું હોય, તો તમારે 5 દિવસ સુધી શાળા, કામ અથવા અન્ય જાહેર સ્થળોએ જવાનું ટાળવું જોઈએ.

લાપોટિયુંથી બચવા માટે MMR રસી મેળવવી એ શ્રેષ્ઠ રીત છે. MMR રસી 9 મહિના અને 4-6 વર્ષની ઉંમરે બાળકોને બે ડોઝમાં આપવામાં આવે છે.

લાપોટિયુંથી બચવા માટેનો ઘરેલું ઉપાય શું છે?

લાપોટિયુંથી બચવા માટે ઘરેલું ઉપાય:

લાપોટિયું, જેને મમ્સ પણ કહેવાય છે, તે એક ચેપી રોગ છે જે મુખ્યત્વે બાળકોને થાય છે. તે Paramyxovirus નામના વાયરસથી થાય છે.

લાપોટિયુંથી બચવા માટે ઘણી બધી બાબતો કરી શકાય છે, જેમાં ઘરેલું ઉપાયોનો સમાવેશ થાય છે:

1. MMR રસી મેળવો:

• લાપોટિયુંથી બચવાનો શ્રેષ્ઠ રસ્તો MMR રસી મેળવવાનો છે.
• આ રસી 9 મહિના અને 4-6 વર્ષની ઉંમરે બાળકોને બે ડોઝમાં આપવામાં આવે છે.
• MMR રસી લાપોટિયું, ખસરો અને જર્મન ખસરો સામે 90% થી વધુ અસરકારક રક્ષણ આપે છે.

2. ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિઓ સાથે સંપર્ક ટાળો:

• લાપોટિયું વાયરસ શ્વસન ટીપાં દ્વારા ફેલાય છે, જે ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ ખાંસી અથવા છીંક ખાતી વખતે ઉત્પન્ન થાય છે.
• ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ સાથે નજીકના સંપર્કમાં આવવાથી ટાળો, જેમ કે શાળામાં, કામ પર અથવા ઘરે.
• જો તમારે ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ સાથે સંપર્કમાં રહેવો પડે, તો માસ્ક પહેરો અને તમારા હાથ વારંવાર ધોવો.

3. સારી સ્વચ્છતા જાળવો:

• વાયરસના ફેલાવાને રોકવામાં મદદ કરવા માટે વારંવાર હાથ ધોવા મહત્વપૂર્ણ છે.
• સાબુ અને પાણીથી ઓછામાં ઓછા 20 સેકન્ડ માટે તમારા હાથ ધોવો.
• જાહેર સ્થળોએ રહતી વખતે તમારા હાથને તમારા મોઢા, નાક અને આંખોને સ્પર્શવાથી ટાળો.
• ઉપયોગમાં લેતા પહેલા અને પછી ટુવાલ અને ટીશ્યુનો ઉપયોગ કરો.

4. પુષ્કળ આરામ કરો અને પ્રવાહી પીવો:

• લાપોટિયું થવાથી તમારા શરીરને ઘણો તાણ આવે છે.
• પુષ્કળ આરામ કરો અને શરીરને આરામ આપો.
• પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો, જેમ કે પાણી, રસ અને સૂપ.

5. ગળામાં દુખાવો અને તાવ ઘટાડવા માટે ઘરેલું ઉપાયોનો ઉપયોગ કરો:

• ગરમ ગરગલિયા કરવાથી ગળામાં દુખાવો ઘટાડવામાં મદદ મળી શકે છે.
• ગરમ ચા અથવા ગરમ સૂપ પીવાથી ગળામાં આરામ મળી શકે છે.
• તાવ ઘટાડવા માટે આઇબુપ્રોફેન અથવા એસિટામિનોફેન જેવી દવાઓ લો.

લાપોટિયુંના જોખમને કેવી રીતે ઘટાડવું?

લાપોટિયુંના જોખમને ઘટાડવા માટે ઘણી બધી બાબતો કરી શકાય છે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

1. MMR રસી મેળવો:

• લાપોટિયુંથી બચવાનો શ્રેષ્ઠ રસ્તો MMR રસી મેળવવાનો છે.
• આ રસી 9 મહિના અને 4-6 વર્ષની ઉંમરે બાળકોને બે ડોઝમાં આપવામાં આવે છે.
• MMR રસી લાપોટિયું, ખસરો અને જર્મન ખસરો સામે 90% થી વધુ અસરકારક રક્ષણ આપે છે.

2. ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિઓ સાથે સંપર્ક ટાળો:

• લાપોટિયું વાયરસ શ્વસન ટીપાં દ્વારા ફેલાય છે, જે ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ ખાંસી અથવા છીંક ખાતી વખતે ઉત્પન્ન થાય છે.
• ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ સાથે નજીકના સંપર્કમાં આવવાથી ટાળો, જેમ કે શાળામાં, કામ પર અથવા ઘરે.
• જો તમારે ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ સાથે સંપર્કમાં રહેવો પડે, તો માસ્ક પહેરો અને તમારા હાથ વારંવાર ધોવો.

3. સારી સ્વચ્છતા જાળવો:

• વાયરસના ફેલાવાને રોકવામાં મદદ કરવા માટે વારંવાર હાથ ધોવા મહત્વપૂર્ણ છે.
• સાબુ અને પાણીથી ઓછામાં ઓછા 20 સેકન્ડ માટે તમારા હાથ ધોવો.
• જાહેર સ્થળોએ રહતી વખતે તમારા હાથને તમારા મોઢા, નાક અને આંખોને સ્પર્શવાથી ટાળો.
• ઉપયોગમાં લેતા પહેલા અને પછી ટુવાલ અને ટીશ્યુનો ઉપયોગ કરો.

4. પુષ્કળ આરામ કરો અને પ્રવાહી પીવો:

• લાપોટિયું થવાથી તમારા શરીરને ઘણો તાણ આવે છે.
• પુષ્કળ આરામ કરો અને શરીરને આરામ આપો.
• પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો, જેમ કે પાણી, રસ અને સૂપ.

5. ગળામાં દુખાવો અને તાવ ઘટાડવા માટે ઘરેલું ઉપાયોનો ઉપયોગ કરો:

• ગરમ ગરગલિયા કરવાથી ગળામાં દુખાવો ઘટાડવામાં મદદ મળી શકે છે.
• ગરમ ચા અથવા ગરમ સૂપ પીવાથી ગળામાં આરામ મળી શકે છે.
• તાવ ઘટાડવા માટે આઇબુપ્રોફેન અથવા એસિટામિનોફેન જેવી દવાઓ લો.

નોંધ:

• જો તમને લાપોટિયુંના કોઈપણ ચિહ્નો અથવા લક્ષણો દેખાય, તો તમારે તબીબી સહાય લેવી જોઈએ.
• ડૉક્ટર યોગ્ય નિદાન કરી શકશે અને સારવારની યોજના બનાવી શકશે.

સારાંશ:

લાપોટિયું, જેને મમ્સ પણ કહેવાય છે, તે એક ચેપી રોગ છે જે મુખ્યત્વે બાળકોને થાય છે. તે Paramyxovirus નામના વાયરસથી થાય છે.

લક્ષણો:

• તાવ
• સુકી ખાંસી
• ગળામાં દુખાવો
• થાક
• સ્નાયુમાં દુખાવો
• ગાલ, ગરદન અને કાનની નીચે સોજો

જોખમ:

• 5થી 15 વર્ષની ઉંમરના બાળકો
• અસંપૂર્ણ રીતે રસી આપવામાં આવેલા લોકો
• નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો
• ગીચ વસ્તી ધરાવતા સમુદાયોમાં રહેતા લોકો
• લાપોટિયું ધરાવતા દેશોમાં પ્રવાસ કરવો

નિદાન:

• તબીબી ઇતિહાસ અને લક્ષણો
• શારીરિક પરીક્ષા
• રક્ત પરીક્ષણ
• ગળાના સ્વેબ

સારવાર:

• આરામ
• પ્રવાહી
• ઓવર-ધી-કાઉન્ટર દવાઓ
• ગરમી
• લોઝેન્જસ

ઘરેલું ઉપાય:

• MMR રસી મેળવો
• ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિઓ સાથે સંપર્ક ટાળો
• સારી સ્વચ્છતા જાળવો
• પુષ્કળ આરામ કરો અને પ્રવાહી પીવો
• ગળામાં દુખાવો અને તાવ ઘટાડવા માટે ઘરેલું ઉપાયોનો ઉપયોગ કરો

જોખમ ઘટાડવા:

• MMR રસી મેળવો
• ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિઓ સાથે સંપર્ક ટાળો
• સારી સ્વચ્છતા જાળવો
• પુષ્કળ આરામ કરો અને પ્રવાહી પીવો

નોંધ:

• જો તમને લાપોટિયુંના કોઈપણ ચિહ્નો અથવા લક્ષણો દેખાય, તો તમારે તબીબી સહાય લેવી જોઈએ.
• MMR રસી મેળવવા અને ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિઓ સાથે સંપર્ક ટાળવાથી લાપોટિયુંના જોખમને ઘટાડવામાં મદદ મળી શકે છે.