વિટામિન બી 12

વિટામિન B12 શું છે?

વિટામિન B12, જેને કોબાલામિન તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે પાણીમાં દ્રાવ્ય વિટામિન છે જે શરીરના ઘણા કાર્યો માટે જરૂરી છે. તે આઠ B વિટામિનોમાંનું એક છે.

વિટામિન B12 ના મુખ્ય કાર્યો:

• DNA સંશ્લેષણ: DNA નવા કોષો બનાવવા અને જીવકોને જાળવવા માટે જરૂરી છે.
• નર્વસ સિસ્ટમ કાર્ય: વિટામિન B12 ચેતા કોષોના સ્વસ્થ કાર્ય માટે જરૂરી છે અને તે મગજ અને કરોડરજ્જુના કાર્યને સુધારવામાં મદદ કરે છે.
• લોહીના કોષોનું નિર્માણ: વિટામિન B12 લાલ રક્ત કોષોના નિર્માણમાં મદદ કરે છે, જે શરીરમાં ઓક્સિજન પહોંચાડવા માટે જવાબદાર છે.
• ઊર્જા ઉત્પાદન: વિટામિન B12 શરીરને ખોરાકમાંથી ઊર્જા મેળવવામાં મદદ કરે છે.

વિટામિન B12 ના સ્ત્રોતો:

• જાનવરો ખોરાક: માંસ, ઈંડા, દૂધ અને દૂધના ઉત્પાદનો વિટામિન B12 ના શ્રેષ્ઠ સ્ત્રોતો છે.
• મજબૂત બનાવેલ ખોરાક: કેટલાક નાસ્તાના અનાજ, સોયા દૂધ અને સોયા ઉત્પાદનો વિટામિન B12 થી મજબૂત બનાવવામાં આવે છે.
• પૂરક: વિટામિન B12 પૂરક પણ ઉપલબ્ધ છે, ખાસ કરીને શાકાહારીઓ અને શાકાહારીઓ માટે જેમને તેમના આહારમાંથી પૂરતું વિટામિન B12 મળતું નથી.

વિટામિન B12 ની ઉણપના લક્ષણો:

• થાક
• બળહીનતા
• સૂનપણ
• હાથ-પગમાં ઝણઝણાટી અથવા સુન્નતા
• યાદશક્તિ માં કમી
• મૂડ માં ફેરફાર
• પ્રગતિશીલ મગજ અને ચેતા નુકસાન

જો તમને વિટામિન B12 ની ઉણપ થવાનું જોખમ હોય, તો તમારે તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરવી જોઈએ. તેઓ તમારા વિટામિન B12 સ્તરનું પરીક્ષણ કરાવી શકે છે અને જો જરૂરી હોય તો સારવારની ભલામણ કરી શકે છે.

વિટામિન બી 12 કેટલું હોવું જોઈએ?

વિટામિન B12 ની ભલામણ કરેલ દૈનિક માત્રા (RDA) વય અને લિંગના આધારે બદલાય છે.

વય જૂથ	RDA (ગ્રામ પ્રતિ દિવસ)
9-13 વર્ષ	1.4
14-18 વર્ષ	1.8
19 વર્ષ અને તેથી વધુ	2.4
ગર્ભવતી સ્ત્રીઓ	2.6
સ્તનપાન કરાવતી સ્ત્રીઓ	2.8

વિટામિન B12 ની ઉણપના જોખમમાં વધુ રહેલા લોકોને ઉચ્ચ RDAની જરૂર પડી શકે છે, જેમાં:

• શાકાહારીઓ અને શાકાહારીઓ: જાનવરોના ખોરાકમાંથી વિટામિન B12 મળે છે, તેથી શાકાહારીઓ અને શાકાહારીઓને પૂરક લેવાની જરૂર પડી શકે છે.
• વૃદ્ધ લોકો: વૃદ્ધ લોકોના શરીરમાં વિટામિન B12 શોષવાની ક્ષમતા ઘટી શકે છે.
• જેમને પાચન સમસ્યાઓ છે: ક્રોન’સ રોગ અથવા સેલિએક રોગ જેવી પાચન સમસ્યાઓ વાળા લોકોને વિટામિન B12 શોષવામાં મુશ્કેલી થઈ શકે છે.
• જેમને ગંભીર રક્ત વિકાર છે: પર્નિશિયસ એનિમિયા વાળા લોકો, જે એક પ્રકારનું રક્ત વિકાર છે જે શરીરને વિટામિન B12 શોષવામાં અસમર્થ બનાવે છે, તેમને ઉચ્ચ RDAની જરૂર પડી શકે છે.

તમારા માટે વિટામિન B12 ની યોગ્ય માત્રા નક્કી કરવા માટે તમારે હંમેશા તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરવી જોઈએ.

વિટામિન બી 12 શેમાંથી મળે?

વિટામિન B12 ના ઘણા બધા સ્ત્રોતો છે, જેમાં શામેલ છે:

જાનવરો ખોરાક:

• કેટલાક નાસ્તાના અનાજ, સોયા દૂધ અને સોયા ઉત્પાદનો વિટામિન B12 થી મજબૂત બનાવવામાં આવે છે.
• દૂધ અને દૂધના ઉત્પાદનો: દૂધ, દહીં અને પનીર વિટામિન B12 ના સારા સ્ત્રોતો છે.
• માંસ: માંસ, ડુક્કરનું માંસ, ઘેટાંનું માંસ અને માછલી વિટામિન B12 ના શ્રેષ્ઠ સ્ત્રોતો છે.
• ઈંડા: ઈંડા પણ વિટામિન B12 નો સારો સ્ત્રોત છે.
• વિટામિન B12 પૂરક પણ ઉપલબ્ધ છે, ખાસ કરીને શાકાહારીઓ અને શાકાહારીઓ માટે જેમને તેમના આહારમાંથી પૂરતું વિટામિન B12 મળતું નથી.
• વૃદ્ધ લોકો, શાકાહારીઓ અને શાકાહારીઓ, પાચન સમસ્યાઓ વાળા લોકો અને જેમને ગંભીર રક્ત વિકાર છે તેમને વિટામિન B12 પૂરક લેવાની જરૂર પડી શકે છે.
• તમારા માટે વિટામિન B12 ની યોગ્ય માત્રા નક્કી કરવા માટે તમારે હંમેશા તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરવી જોઈએ.

શાકાહારીઓ માટે વિટામિન B12 કેવી રીતે મેળવવું?

શાકાહારીઓ માટે વિટામિન B12 મેળવવાના ઘણા બધા સ્ત્રોત છે, જેમાં શામેલ છે:

ખોરાક:

• દૂધ અને દૂધ ઉત્પાદનો: ગાયનું દૂધ, દહીં, ચીઝ અને પનીર જેવા દૂધ ઉત્પાદનો વિટામિન B12 ના સારા સ્ત્રોત છે. ઘણા શાકાહારી દૂધના વિકલ્પો, જેમ કે સોયા દૂધ, બદામનું દૂધ અને કાજુનું દૂધ પણ વિટામિન B12થી વધારેલા હોય છે.
• ફોર્ટિફાઇડ ખોરાક: ઘણા બધા નાસ્તાના સીરિયલ, યીસ્ટ અને સોયા ઉત્પાદનો વિટામિન B12થી વધારેલા હોય છે. ખરીદતી વખતે, “વિટામિન B12” ઉમેરાયેલ લેબલવાળા ખોરાક શોધો.
• પૌષ્ટિક યીસ્ટ: પૌષ્ટિક યીસ્ટ એ વિટામિન B12 નો ઉત્તમ સ્ત્રોત છે, અને તેનો ઉપયોગ ઘણા બધા વાનગીઓમાં સ્વાદિષ્ટ ઉમેરો તરીકે થઈ શકે છે.

પૂરક:

• વિટામિન B12 સપ્લીમેન્ટ્સ: જો તમને ખાતરી ન હોય કે તમે તમારા આહારમાંથી પૂરતું વિટામિન B12 મેળવી રહ્યા છો, તો તમે દૈનિક સપ્લીમેન્ટ લઈ શકો છો. વિટામિન B12 ની ઘણી બધી વિવિધ પ્રકારની ગોળીઓ, ડ્રોપ્સ અને સ્પ્રે ઉપલબ્ધ છે.

તમારા માટે શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ શોધવા માટે તમારા ડૉક્ટર અથવા ન્યુટ્રિશનિસ્ટ સાથે વાત કરો.

કયા શાકાહારી ખોરાક વિટામિન B12 નો શ્રેષ્ઠ સ્ત્રોત છે?

શાકાહારીઓ માટે વિટામિન B12 ના ઘણા બધા ઉત્તમ સ્ત્રોતો ઉપલબ્ધ છે, જેમાં શામેલ છે:

દૂધ અને દૂધ ઉત્પાદનો:

• ગાયનું દૂધ
• દહીં
• ચીઝ
• પનીર

વિટામિન B12થી વધારેલા ખોરાક:

• ઘણા બધા નાસ્તાના સીરિયલ
• યીસ્ટ
• સોયા ઉત્પાદનો
• સોયા દૂધ
• બદામનું દૂધ
• કાજુનું દૂધ

પૌષ્ટિક યીસ્ટ:

• પૌષ્ટિક યીસ્ટ વિટામિન B12 નો ઉત્તમ સ્ત્રોત છે અને તેનો ઉપયોગ ઘણા બધા વાનગીઓમાં સ્વાદિષ્ટ ઉમેરો તરીકે થઈ શકે છે.

અન્ય ખોરાક:

• કેટલાક પ્રકારનાં ટેમ્પેહ
• સીવેડ
• કેટલાક પ્રકારનાં આથળેલા ખોરાક

ધ્યાનમાં રાખો કે બધા શાકાહારી ખોરાક વિટામિન B12 સમાન માત્રામાં ધરાવતા નથી. તમારા આહારમાંથી પૂરતું વિટામિન B12 મેળવી રહ્યા છો તેની ખાતરી કરવા માટે, વિવિધ સ્ત્રોતો ખાવાનું અને વિટામિન B12 થી વધારેલા ખોરાક અથવા સપ્લીમેન્ટ્સનો સમાવેશ કરવાનું મહત્વપૂર્ણ છે.

તમારા માટે શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ શોધવા માટે તમારા ડૉક્ટર અથવા ન્યુટ્રિશનિસ્ટ સાથે વાત કરો.

વધારાની ટીપ્સ:

• વિવિધ પ્રકારના વિટામિન B12 સમૃદ્ધ ખોરાક ખાઓ. આ તમારા શરીરને આ વિટામિનનું શોષણ કરવામાં મદદ કરશે.

વિટામિન B12 શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે?

વિટામિન B12 એ શરીર માટે જરૂરી એક મહત્વપૂર્ણ પોષક તત્વ છે. તે ઘણા મહત્વપૂર્ણ કાર્યોમાં ભૂમિકા ભજવે છે, જેમાં શામેલ છે:

• તંતુતંત્રનું સ્વાસ્થ્ય જાળવવું: વિટામિન B12 ચેતા કોષોને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે અને તેમના સંચારને સુધારે છે. તે ધ્યાન, સ્મૃતિ અને મૂડને પણ સુધારવામાં મદદ કરી શકે છે.
• લાલ રક્ત કોષોનું નિર્માણ: વિટામિન B12 લાલ રક્ત કોષોના નિર્માણ માટે જરૂરી છે, જે શરીરમાં ઓક્સિજનનું પરિવહન કરે છે. વિટામિન B12 ની ઉણપથી એનિમિયા થઈ શકે છે, જે થાક, નબળાઈ અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફના કારણ બની શકે છે.
• ડીએનએ સંશ્લેષણ: વિટામિન B12 ડીએનએના સંશ્લેષણ અને સમારકામ માટે જરૂરી છે. તે શરીરના કોષોને નવા કોષોમાં વહેંચવામાં પણ મદદ કરે છે.
• રોગપ્રતિકારક શક્તિને વધારવો: વિટામિન B12 રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરવામાં મદદ કરી શકે છે અને ચેપ સામે લડવામાં શરીરને મદદ કરી શકે છે.

વિટામિન B12 ની ઉણપના ઘણા બધા લક્ષણો હોઈ શકે છે, જેમાં શામેલ છે:

• થાક
• નબળાઈ
• સૂનપણ
• હાથ-પગમાં સુન્નતા અથવા ઝણઝણાટી
• ચાલવામાં મુશ્કેલી
• સ્મૃતિમાં ખામી
• મૂડમાં ફેરફાર
• મોઢામાં છાલા

જો તમને લાગે કે તમને વિટામિન B12 ની ઉણપ હોઈ શકે છે, તો તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે. તેઓ રક્ત પરીક્ષણ દ્વારા તમારા વિટામિન B12 સ્તરનું પરીક્ષણ કરી શકે છે. જો તમને ઉણપ હોય, તો તેઓ સારવારના વિકલ્પોની ભલામણ કરશે, જેમાં સપ્લીમેન્ટ્સ, ઇન્જેક્શન્સ અથવા નાક દ્વારા સ્પ્રેનો સમાવેશ થઈ શકે છે.

વિટામિન B12 ની ઉણપ શું છે?

વિટામિન B12 ની ઉણપ એ એક એવી સ્થિતિ છે જે ત્યારે થાય છે જ્યારે શરીરમાં પૂરતું વિટામિન B12 ન હોય. વિટામિન B12 એ ઘણા મહત્વપૂર્ણ કાર્યો માટે જરૂરી છે, જેમાં

• તંતુતંત્રનું સ્વાસ્થ્ય જાળવવું
• લાલ રક્ત કોષોનું નિર્માણ
• ડીએનએ સંશ્લેષણ

જો તમને વિટામિન B12 ની ઉણપ હોય, તો તમને નીચેના લક્ષણો અનુભવાય શકે છે:

• થાક
• નબળાઈ
• સૂનપણ
• હાથ-પગમાં સુન્નતા અથવા ઝણઝણાટી
• ચાલવામાં મુશ્કેલી
• સ્મૃતિમાં ખામી
• મૂડમાં ફેરફાર
• મોઢામાં છાલા

વિટામિન B12 ની ઉણપના ઘણા બધા કારણો હોઈ શકે છે, જેમાં શામેલ છે:

• પર્યાપ્ત વિટામિન B12 વાળા ખોરાક ન ખાવો: માંસ, માછલી, ઇંડા અને દૂધ ઉત્પાદનો વિટામિન B12 ના શ્રેષ્ઠ સ્ત્રોત છે. જો તમે શાકાહારી છો અથવા તમારા આહારમાં આ ખોરાકનો સમાવેશ કરતા નથી, તો તમારે સપ્લીમેન્ટ લેવાની જરૂર પડી શકે છે.
• શરીર દ્વારા વિટામિન B12નું શોષણ ન કરી શકવું: પર્નિશિયસ એનિમિયા એ એક એવી સ્થિતિ છે જે શરીરને વિટામિન B12નું શોષણ કરવામાં અસમર્થ બનાવે છે. ઓન્ટરોસિસ ઇન્ટેસ્ટાઇનલિસ અને ક્રોન’સ રોગ જેવી અન્ય પાચન સમસ્યાઓ પણ વિટામિન B12 ના શોષણમાં હસ્તક્ષેપ કરી શકે છે.
• વૃદ્ધત્વ: વૃદ્ધ થતાં, શરીર દ્વારા વિટામિન B12નું શોષણ કરવાની ક્ષમતા ઘટે છે.

જો તમને વિટામિન B12 ની ઉણપ હોવાનું લાગે, તો તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે. તેઓ રક્ત પરીક્ષણ દ્વારા તમારી વિટામિન B12 સ્તરનું પરીક્ષણ કરી શકે છે. જો તમને ઉણપ હોય, તો તેઓ સારવારના વિકલ્પોની ભલામણ કરશે, જેમાં સપ્લીમેન્ટ્સ, ઇન્જેક્શન્સ અથવા નાક દ્વારા સ્પ્રેનો સમાવેશ થઈ શકે છે.

વિટામિન B12 ની ઉણપ એક ગંભીર સ્થિતિ હોઈ શકે છે, પરંતુ તે સામાન્ય રીતે સારવારથી ઠીક થઈ શકે છે. જો તમને શંકા હોય કે તમને ઉણપ હોઈ શકે છે, તો તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરો.