ફ્લૂ (ઈન્ફલ્યુએન્ઝા)
ફ્લૂ (ઈન્ફલ્યુએન્ઝા) શું છે?
ફ્લૂ, જેને ઈન્ફલ્યુએન્ઝા પણ કહેવાય છે, તે એક શ્વસન રોગ છે જે ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વાયરસથી થાય છે. આ વાયરસ શ્વસન માર્ગોને ચેપ લગાડે છે, જેમાં નાક, ગળું અને ફેફસાંનો સમાવેશ થાય છે.
ફ્લૂના લક્ષણો હળવાથી ગંભીર સુધીના હોઈ શકે છે અને તેમાં શામેલ હોઈ શકે છે:
- તાવ
- ઉધરસ
- ગળામાં દુખાવો
- નાક વહેવું અથવા બંધ થવું
- સ્નાયુમાં દુખાવો
- માથાનો દુખાવો
- થાક
- ઉલટી અને ઝાડા (ખાસ કરીને બાળકોમાં)
મોટાભાગના લોકો માટે, ફ્લૂ એક અઠવાડિયા કે તેથી વધુ સમયમાં દૂર થઈ જાય છે. જો કે, કેટલાક લોકો, ખાસ કરીને નાના બાળકો, વૃદ્ધ પુખ્ત વયના લોકો અને ગંભીર તબીબી સ્થિતિ ધરાવતા લોકો માટે, ફ્લૂ ગંભીર જટિલતાઓ તરફ દોરી શકે છે, જેમ કે ન્યુમોનિયા અને શ્વસન નિષ્ફળતા.
ફ્લૂ કેવી રીતે ફેલાય છે?
ફ્લૂ ચેપી વ્યક્તિના ઉધરસ અથવા છીંક દ્વારા ઉત્પન્ન થતાં શ્વસન ટીપાં દ્વારા ફેલાય છે. આ ટીપાં હવામાં ફેલાય છે અને અન્ય લોકો દ્વારા શ્વાસ લેવામાં આવે છે, અથવા તે ચેપી વ્યક્તિ દ્વારા સ્પર્શ કરેલી સપાટીને સ્પર્શ કરીને અને પછી તમારા મોઢા, નાક અથવા આંખોને સ્પર્શ કરીને ફેલાય છે.
ફ્લૂથી કેવી રીતે રક્ષણ મેળવવું?
ફ્લૂથી રક્ષણ મેળવવાની શ્રેષ્ઠ રીત એ છે કે દર વર્ષે ફ્લૂની રસી લો. 6 મહિનાથી વધુ ઉંમરના દરેકને ફ્લૂની રસી લેવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે.
ફ્લૂના ફેલાવાને રોકવામાં મદદ કરવા માટે તમે અન્ય પગલાં પણ લઈ શકો છો, જેમાં શામેલ છે:
- વારંવાર તમારા હાથ સાબુ અને પાણીથી ધોવા
- બીમાર લોકોના સંપર્કમાં આવવાનું ટાળવું
- જ્યારે તમે ઉધરસ અથવા છીંક લો છો ત્યારે તમારા મોઢા અને નાકને ટીસ્યુ અથવા તમારી કોણીથી ઢાંકો
- ઉપયોગમાં લીધેલા ટીસ્યુને તરત જ ડસ્ટબિનમાં ફેંકી દો
- બીમાર હોવ ત્યારે ઘરે રહો
ફલૂ કેટલો સામાન્ય છે?
ફ્લૂ કેટલો સામાન્ય છે તે દર વર્ષે બદલાય છે, પરંતુ તે એક સામાન્ય રોગ છે જે દર વર્ષે લાખો લોકોને અસર કરે છે.
સંયુક્ત રાજ્યોમાં, ફ્લૂ સીઝન સામાન્ય રીતે ઓક્ટોબરમાં શરૂ થાય છે અને મે સુધી ચાલે છે. 2020-2021ના ફ્લૂ સીઝન દરમિયાન, સેન્ટર્સ ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલ એન્ડ પ્રિવેન્શન (CDC) અનુસાર યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં અંદાજે 40 મિલિયન ફ્લૂના કેસ નોંધાયા હતા. આમાં 67,000 થી વધુ હોસ્પિટલાઇઝેશન અને 52,000 થી વધુ મૃત્યુનો સમાવેશ થાય છે.
ફ્લૂ બાળકો, વૃદ્ધ પુખ્ત વયના લોકો અને ગંભીર તબીબી સ્થિતિ ધરાવતા લોકોમાં સૌથી વધુ સામાન્ય છે. જો કે, કોઈપણ વ્યક્તિ ફ્લૂનો ચેપ લગાવી શકે છે.
ભારતમાં ફ્લૂ કેટલો સામાન્ય છે?
ભારતમાં, ફ્લૂ સીઝન સામાન્ય રીતે જૂનથી સપ્ટેમ્બર સુધી ચાલે છે. 2020 માં, ભારતમાં અંદાજે 2.4 મિલિયન ફ્લૂના કેસ નોંધાયા હતા.
ફલૂ અને સામાન્ય શરદી વચ્ચે શું તફાવત છે?
ફ્લૂ અને સામાન્ય શરદી બંને શ્વસન રોગો છે, પરંતુ તે વાયરસના જુદા જુદા પ્રકારોથી થાય છે અને તેમના લક્ષણો થોડા અલગ હોય છે.
લક્ષણો:
લક્ષણ | ફ્લૂ | સામાન્ય શરદી |
---|---|---|
તાવ | ઘણીવાર તાવ 100°F (38°C) અથવા તેથી વધુ | ઓછો તાવ અથવા તાવ ન હોવો |
ઉધરસ | સૂકી અથવા ભીની ઉધરસ | ભીની ઉધરસ |
ગળામાં દુખાવો | ગંભીર ગળામાં દુખાવો | હળવો ગળામાં દુખાવો |
નાક વહેવું અથવા બંધ થવું | સામાન્ય રીતે હાજર | સામાન્ય રીતે હાજર |
સ્નાયુમાં દુખાવો અને થાક | સામાન્ય રીતે હાજર | ઓછા સામાન્ય |
શીળખાંડ | ઓછા સામાન્ય | ઘણીવાર હાજર |
ઉલટી અને ઝાડા (ખાસ કરીને બાળકોમાં) | ઓછા સામાન્ય | ઓછા સામાન્ય |
સમયગાળો:
- ફ્લૂ સામાન્ય રીતે એક અઠવાડિયા કે તેથી વધુ સમય સુધી ચાલે છે.
- સામાન્ય શરદી સામાન્ય રીતે 7 થી 10 દિવસ સુધી ચાલે છે.
જટિલતાઓ:
- ફ્લૂ ગંભીર જટિલતાઓ તરફ દોરી શકે છે, જેમ કે ન્યુમોનિયા અને શ્વસન નિષ્ફળતા.
- સામાન્ય શરદી સામાન્ય રીતે ગંભીર જટિલતાઓનું કારણ બનતી નથી.
ઉપચાર:
- ફ્લૂ માટે કોઈ ઉપચાર નથી, પરંતુ લક્ષણોની સારવાર દવાઓથી થઈ શકે છે.
- સામાન્ય શરદી માટે કોઈ ઉપચાર નથી, પરંતુ લક્ષણોની સારવાર દવાઓથી થઈ શકે છે.
નિવારણ:
- ફ્લૂની રસી લેવી અને વારંવાર હાથ ધોવાથી ફ્લૂને રોકવામાં મદદ મળી શકે છે.
- વારંવાર હાથ ધોવાથી સામાન્ય શરદીને રોકવામાં મદદ મળી શકે છે.
જ્યારે તમારે ડૉક્ટરને મળવું જોઈએ:
- જો તમને તાવ 103°F (39°C) અથવા તેથી વધુ હોય.
- જો તમને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થઈ રહી હોય.
- જો તમારા લક્ષણો ખરાબ થઈ રહ્યા હોય અથવા 7 દિવસથી વધુ સમય સુધી ચાલુ રહે.
- જો તમને ગર્ભવતી છો અથવા તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી હોય.
ફલૂના કારણો શું છે?
ફ્લૂ એ ઇન્ફ્લ્યુએન્ઝા વાયરસના કારણે થતો શ્વસન રોગ છે. ઇન્ફ્લ્યુએન્ઝા વાયરસના ઘણા પ્રકારો છે, અને દરેક વર્ષે, નવા પ્રકારો વિકસી શકે છે. આ જ કારણ છે કે ફ્લૂના રસીકરણ દર વર્ષે મેળવવું મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે ગયા વર્ષનો રસી તમને નવા પ્રકારો સામે સુરક્ષિત કરી શકતો નથી.
ઇન્ફ્લ્યુએન્ઝા વાયરસ ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિના ખાંસી અથવા છીંક દ્વારા ઉત્પન્ન થતાં શ્વસન ટીપાં દ્વારા ફેલાય છે. જ્યારે ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ આ ટીપાંને હવામાં છોડે છે ત્યારે આ ટીપાં શ્વાસમાં લઈ શકાય છે અથવા આંખો, નાક અથવા મોઢાને સ્પર્શ કરીને ફેલાય છે.
ઇન્ફ્લ્યુએન્ઝાના લક્ષણો ઝડપથી દેખાય છે, અને ચેપ લાગ્યા પછી 1 થી 4 દિવસમાં શરૂ થઈ શકે છે. સામાન્ય લક્ષણોમાં શામેલ છે:
- તાવ
- ઉધરસ
- ગળામાં ખરાશ
- શરીરમાં દુખાવો
- થાક
- નાક વહેવું અથવા ભરેલું નાક
- કેટલાક લોકોને ઉબકા, ઊલ્ટી અથવા ઝાડા પણ થઈ શકે છે.
શાળાના બાળકો, 65 વર્ષ કે તેથી વધુ ઉંમરના પુખ્ત વયના લોકો, ગર્ભવતી સ્ત્રીઓ, લાંબા સમય સુધી ચાલતી તબીબી સ્થિતિઓ ધરાવતા લોકો અને નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકોમાં ફ્લૂ વધુ ગંભીર હોઈ શકે છે. આ જૂથોમાંના લોકોમાં, ફ્લૂ ન્યુમોનિયા, શ્વસન નિષ્ફળતા અથવા અન્ય ગંભીર યોગ્યતાઓનું કારણ બની શકે છે.
જો તમને લાગે કે તમને ફ્લૂ થયો છે, તો ઘરે રહેવું અને બીમાર અન્ય લોકોથી દૂર રહેવું મહત્વપૂર્ણ છે. પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો, આરામ કરો અને તાવ અને દુખાવો ઘટાડવા માટે દવાઓ લો. જો તમને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, તાવ 103 ડિગ્રી ફેરનહીટથી વધુ થાય અથવા તમારા લક્ષણો વધુ ખરાબ થાય તો તમારા ડૉક્ટરને મળો.
ફલૂના ચિહ્નો અને લક્ષણો શું છે?
ફ્લૂ એ ઇન્ફ્લ્યુએન્ઝા વાયરસના કારણે થતો શ્વસન રોગ છે. ઇન્ફ્લ્યુએન્ઝા વાયરસના ઘણા પ્રકારો છે, અને દરેક વર્ષે નવા પ્રકારો વિકસી શકે છે. આ જ કારણ છે કે દર વર્ષે ફ્લૂ રસી મેળવવી મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે ગયા વર્ષનો રસી તમને નવા પ્રકારોથી સુરક્ષિત કરી શકતો નથી.
ફ્લૂના લક્ષણો ઝડપથી દેખાય છે, અને ચેપ લાગ્યા પછી 1 થી 4 દિવસમાં શરૂ થઈ શકે છે. સામાન્ય લક્ષણોમાં શામેલ છે:
- તાવ: 100°F (38°C) અથવા તેથી વધુ તાવ સામાન્ય છે.
- ઉધરસ: શુષ્ક અથવા ભીની ઉધરસ સામાન્ય છે.
- ગળામાં ખરાશ: ગળામાં દુખાવો અને ખંજવાળ સામાન્ય છે.
- શરીરમાં દુખાવો: સ્નાયુઓ અને સાંધામાં દુખાવો સામાન્ય છે.
- થાક: અતિશય થાક સામાન્ય છે.
- નાક વહેવું અથવા ભરેલું નાક: નાક વહેવું અથવા ભરેલું નાક સામાન્ય છે.
- કેટલાક લોકોને ઉબકા, ઊલ્ટી અથવા ઝાડા પણ થઈ શકે છે. આ ખાસ કરીને બાળકોમાં સામાન્ય છે.
ગંભીર ફ્લૂના લક્ષણો:
શાળાના બાળકો, 65 વર્ષ કે તેથી વધુ ઉંમરના પુખ્ત વયના લોકો, ગર્ભવતી સ્ત્રીઓ, લાંબા સમય સુધી ચાલતી તબીબી સ્થિતિઓ ધરાવતા લોકો અને નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકોમાં ફ્લૂ વધુ ગંભીર હોઈ શકે છે. આ જૂથોમાંના લોકોમાં, ફ્લૂ ન્યુમોનિયા, શ્વસન નિષ્ફળતા અથવા અન્ય ગંભીર યોગ્યતાઓનું કારણ બની શકે છે.
જો તમને આમાંથી કોઈપણ ગંભીર લક્ષણો અનુભવાય, તો તાત્કાલિક તબીબી સહાય લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
શું ફલૂ ચેપી રોગ છે?
હા, ફ્લૂ એક ચેપી રોગ છે. તે શ્વસન વાયરસ દ્વારા થાય છે જે નાક, ગળા અને ફેફસાને ચેપ લગાડે છે.
ફ્લૂ નીચે મુજબ ફેલાય છે:
- બીમાર વ્યક્તિ દ્વારા ઉધરસ અથવા છીંક દ્વારા ઉત્પન્ન થતા શ્વસન ટીપાં દ્વારા: જ્યારે કોઈ બીમાર વ્યક્તિ ઉધરસે છે અથવા છીંકે છે, ત્યારે તેઓ હવામાં નાના ટીપાં છોડે છે જેમાં વાયરસ હોય છે. આ ટીપાં અન્ય લોકોના નાક, ગળા અથવા ફેફસામાં શ્વાસ લેવાથી ફેલાય છે.
- ચેપગ્રસ્ત સપાટીને સ્પર્શ કરીને: ફ્લૂ વાયરસ ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિના હાથ, ટીસ્યુ અથવા અન્ય સપાટીઓને સ્પર્શ કરીને પણ ફેલાય છે. જો તમે તમારા મોં, નાક અથવા આંખોને સ્પર્શ કરો છો પછી આ સપાટીઓને સ્પર્શ કરો છો, તો તમે ચેપ લાગી શકો છો.
ફ્લૂના લક્ષણોમાં શામેલ છે:
- તાવ
- ઉધરસ
- ગળામાં ખરાશ
- નાક વહેવું અથવા બંધ થવું
- સ્નાયુ અથવા શરીરમાં દુખાવો
- માથાનો દુખાવો
- થાક (થકાવટ)
- ઉલટી અને ઝાડા (ખાસ કરીને બાળકોમાં)
જો તમને લાગે કે તમને ફ્લૂ થયો છે, તો ઘરે રહો અને આરામ કરો, પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો અને તમારા લક્ષણોને દૂર કરવા માટે દવાઓ લો.
ફલૂ કેવી રીતે ફેલાય છે?
ફ્લૂ એ શ્વસન વાયરસથી થતો ચેપી રોગ છે. આ વાયરસ ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિના ઉધરસ અથવા છીંક દ્વારા ઉત્પન્ન થતાં શ્વસન ટીપાં દ્વારા ફેલાય છે. જ્યારે બીમાર વ્યક્તિ ઉધરસે છે અથવા છીંકે છે, ત્યારે તેઓ હવામાં નાના ટીપાં છોડે છે જેમાં વાયરસ હોય છે. આ ટીપાં અન્ય લોકોના નાક, ગળા અથવા ફેફસામાં શ્વાસ લેવાથી ફેલાય છે.
ફ્લૂ ફેલાવાની અન્ય રીતોમાં શામેલ છે:
- ચેપગ્રસ્ત સપાટીને સ્પર્શ કરવો: ફ્લૂ વાયરસ ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિના હાથ, ટીસ્યુ અથવા અન્ય સપાટીઓને સ્પર્શ કરીને પણ ફેલાય છે. જો તમે તમારા મોં, નાક અથવા આંખોને સ્પર્શ કરો છો પછી આ સપાટીઓને સ્પર્શ કરો છો, તો તમે ચેપ લાગી શકો છો.
- આંખોને સ્પર્શવું: જો તમારા હાથ ફ્લૂ વાયરસથી સંક્રમિત થાય છે, અને પછી તમે તમારી આંખોને સ્પર્શ કરો છો, તો તમે ચેપ લાગી શકો છો.
એક્સપોઝર પછી કેટલા સમય સુધી મને ફ્લૂ થશે?
એક્સ્પોઝર પછી ફ્લૂના લક્ષણો દેખાવામાં સામાન્ય રીતે 1 થી 4 દિવસ લાગે છે. કેટલાક લોકોમાં લક્ષણો દેખાતા પહેલાં 7 દિવસ સુધી વાયરસ હોઈ શકે છે.
જો તમને ફ્લૂના લક્ષણો અનુભવાય છે, તો ઘરે રહેવું અને આરામ કરવો મહત્વપૂર્ણ છે. પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો, તમારા લક્ષણોને દૂર કરવા માટે દવાઓ લો અને બીમાર અન્ય લોકોથી દૂર રહો.
જો તમને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, તાવ 103°F (39°C) અથવા તેથી વધુ થાય અથવા તમારા લક્ષણો વધુ ખરાબ થાય તો તમારા ડૉક્ટરને મળો.
ફ્લૂથી બચવા માટે, દર વર્ષે ફ્લૂની રસી મેળવો અને વારંવાર તમારા હાથ ધુઓ.
કોને ફ્લૂનું જોખમ વધારે છે?
કેટલાક લોકોને ફ્લૂ થવાનું જોખમ વધારે હોય છે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
- બાળકો: 5 વર્ષથી નાના બાળકો, ખાસ કરીને 2 વર્ષથી નાના બાળકોને ફ્લૂ ગંભીર બીમારીનું જોખમ વધારે હોય છે.
- વૃદ્ધ લોકો: 65 વર્ષ કે તેથી વધુ ઉંમરના લોકોને ફ્લૂ ગંભીર બીમારીનું જોખમ વધારે હોય છે.
- ગર્ભવતી મહિલાઓ: ગર્ભવતી મહિલાઓને ફ્લૂ ગંભીર બીમારીનું જોખમ વધારે હોય છે.
- લાંબા સમય સુધી ચાલતી તબીબી સ્થિતિઓ ધરાવતા લોકો: ડાયાબિટીસ, હૃદય રોગ, ફેફસાના રોગ, નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ અને ન્યુરોલોજિકલ સ્થિતિઓ જેવી લાંબા સમય સુધી ચાલતી તબીબી સ્થિતિઓ ધરાવતા લોકોને ફ્લૂ ગંભીર બીમારીનું જોખમ વધારે હોય છે.
- નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો: કેન્સર, એચ.આય.વી/એઇડ્સ અને અન્ય રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકોને ફ્લૂ ગંભીર બીમારીનું જોખમ વધારે હોય છે.
જો તમે આ જૂથોમાંના એક છો, તો ફ્લૂના ગંભીર જટિલતાઓના જોખમને ઘટાડવા માટે તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે. તમને ફ્લૂની રસી મેળવવાની અને ફ્લૂને રોકવા માટે અન્ય પગલાં લેવાની સલાહ આપવામાં આવી શકે છે, જેમ કે વારંવાર હાથ ધોવા અને બીમાર લોકો સાથે નજીકના સંપર્કને ટાળવો.
ફલૂનું નિદાન કેવી રીતે થાય છે?
ફ્લૂનું નિદાન કરવા માટે ડૉક્ટર ઘણી બધી પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરી શકે છે.
સામાન્ય પદ્ધતિઓમાં શામેલ છે:
- તમારા લક્ષણો વિશે પૂછવું: ડૉક્ટર તમને તાવ, ઉધરસ, ગળામાં ખરાશ, નાક વહેવું અથવા બંધ થવું, શરીરમાં દુખાવો, માથાનો દુખાવો, થાક, ઉલટી અને ઝાડા જેવા તમારા લક્ષણો વિશે પૂછશે.
- તમારું શારીરિક પરીક્ષણ કરવું: ડૉક્ટર તમારા તાવ, શ્વસન દર અને હૃદય દરનું નિરીક્ષણ કરવા માટે તમારા શરીરનું પરીક્ષણ કરશે. તેઓ તમારા કાન, ગળા અને નાકનું પણ પરીક્ષણ કરી શકે છે.
- ફ્લૂ ટેસ્ટ કરવો: ડૉક્ટર તમારા નાક અથવા ગળામાંથી સ્વેબ લઈને ફ્લૂ ટેસ્ટ કરી શકે છે. આ ટેસ્ટ વાયરસની હાજરી નક્કી કરી શકે છે.
કેટલાક કિસ્સાઓમાં, ડૉક્ટર ફ્લૂના નિદાનની પુષ્ટિ કરવા માટે નીચેના પરીક્ષણો પણ કરાવી શકે છે:
- રક્ત પરીક્ષણ: રક્ત પરીક્ષણ ફ્લૂ વાયરસ સામે એન્ટિબોડીઝની હાજરી નક્કી કરી શકે છે.
- છાતીનું એક્સ-રે: જો તમને શ્વસન સમસ્યાઓ હોય, તો ડૉક્ટર તમારા ફેફસાંનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે છાતીનું એક્સ-રે લઈ શકે છે.
જો તમને લાગે કે તમને ફ્લૂ થયો છે, તો તમારા ડૉક્ટરને મળવું મહત્વપૂર્ણ છે. તેઓ તમારા લક્ષણોનું મૂલ્યાંકન કરી શકે છે, નિદાન કરી શકે છે અને જરૂરી સારવાર આપી શકે છે.
ફલૂની સારવાર કેવી રીતે થાય છે?
ફ્લૂ માટે કોઈ ઉપાય નથી, પરંતુ તમારા લક્ષણોને દૂર કરવા અને તમારા સ્વસ્થ થવાની પ્રક્રિયાને ઝડપી બનાવવા માટે તમે ઘણી બધી બાબતો કરી શકો છો.
ઘરે રહો અને આરામ કરો: જ્યાં સુધી તમે બીમાર ન હોવ ત્યાં સુધી ઘરે રહો અને શાળા અથવા કામ પરથી રજા લો. આનાથી વાયરસના ફેલાવાને રોકવામાં મદદ મળશે.
પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો: પ્રવાહી પીવાથી તમારા શરીરને હાઇડ્રેટેડ રહેવામાં મદદ મળશે અને શ્લેષ્મને પાતળું કરવામાં મદદ મળશે. પાણી, રસ, સૂપ અને ચા સારા વિકલ્પો છે.
તમારા લક્ષણોને દૂર કરવા માટે દવાઓ લો: ઓવર-ધ-કાઉન્ટર દવાઓ જેમ કે એસિટામિનોફેન અથવા આઇબુપ્રોફેન તાવ અને દુખાવો દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે. ડિકોન્જેસ્ટન્ટ અને એન્ટિહિસ્ટામાઇન્સ પણ નાકના લક્ષણોને દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
નમકના પાણીથી નાક ફૂંકો: નમકના પાણીથી નાક ફૂંકવાથી શ્લેષ્મને પાતળું કરવામાં અને ગીચતા દૂર કરવામાં મદદ મળી શકે છે.
ગળામાં ખરાશ માટે ગરમ પાણી અને મીઠું ગરગરા કરો: ગરમ પાણી અને મીઠું ગરગરા કરવાથી ગળામાં ખરાશમાં રાહત મળી શકે છે.
આર્દ્રતા વધારો: હવામાં ભેજ ઉમેરવાથી શ્લેષ્મને પાતળું કરવામાં અને શ્વસનને સરળ બનાવવામાં મદદ મળી શકે છે. તમે હ્યુમિડિફાયરનો ઉપયોગ કરી શકો છો અથવા ગરમ પાણીના નાહાણામાં બેસી શકો છો.
ધૂમ્રપાન ટાળો: ધૂમ્રપાન તમારા શ્વસન માર્ગને બળતરા કરી શકે છે અને સ્વસ્થ થવામાં વધુ સમય લાગી શકે છે.
જો તમને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, તાવ 103°F (39°C) અથવા તેથી વધુ થાય અથવા તમારા લક્ષણો વધુ ખરાબ થાય તો તમારા ડૉક્ટરને મળો.
કઈ દવાઓ ફલૂની સારવાર કરે છે?
ફ્લૂ એ એક વાયરલ ઇન્ફેક્શન છે, અને એન્ટિબાયોટિક્સ વાયરલ ઇન્ફેક્શન સામે કાર્ય કરતા નથી. જો કે, તમારા લક્ષણોને દૂર કરવામાં અને તમારા સ્વસ્થ થવાની પ્રક્રિયાને ઝડપી બનાવવામાં મદદ કરવા માટે તમે ઘણી બધી દવાઓ લઈ શકો છો.
ઓવર-ધ-કાઉન્ટર દવાઓમાં શામેલ છે:
- એસિટામિનોફેન (ટાયલેનોલ): તાવ અને દુખાવો દૂર કરવા માટે.
- આઇબુપ્રોફેન (એડવિલ, મોટ્રિન): તાવ, દુખાવો અને સોજો દૂર કરવા માટે.
- ડિકોન્જેસ્ટન્ટ્સ: નાકના કોર્સને ખોલવામાં મદદ કરવા માટે.
- એન્ટિહિસ્ટામાઇન્સ: ગળામાં ખંજવાળ અને નાક વહેવું દૂર કરવામાં મદદ કરવા માટે.
તમારા ડૉક્ટર પ્રિસ્ક્રિપ્શન દવાઓ પણ લખી શકે છે, જેમ કે:
- એન્ટિવાયરલ દવાઓ: આ દવાઓ ફ્લૂ વાયરસ સામે લડી શકે છે અને તમારી બીમારીનો સમય ઘટાડી શકે છે. જો કે, તેઓ ફક્ત તમને તે વહેલા લેવામાં આવે તો જ અસરકારક હોય છે, સામાન્ય રીતે તમારા લક્ષણો શરૂ થયા પછીના 48 કલાકની અંદર.
- એન્ટિબાયોટિક્સ: જો તમને ફ્લૂના બેક્ટેરિયલ જટિલતાઓ, જેમ કે ન્યુમોનિયા હોય, તો તમારા ડૉક્ટર એન્ટિબાયોટિક્સ લખી શકે છે.
તમારા માટે કઈ દવા યોગ્ય છે તે નક્કી કરવા માટે તમારા ડૉક્ટર અથવા ફાર્માસિસ્ટ સાથે વાત કરો.
હું ફલૂના લક્ષણોનું સંચાલન કેવી રીતે કરી શકું?
ફ્લૂ માટે કોઈ ઉપાય નથી, પરંતુ તમારા લક્ષણોને દૂર કરવા અને તમારા સ્વસ્થ થવાની પ્રક્રિયાને ઝડપી બનાવવા માટે તમે ઘણી બધી બાબતો કરી શકો છો.
અહીં કેટલીક ટિપ્સ આપી છે:
ઘરે રહો અને આરામ કરો: જ્યાં સુધી તમે બીમાર ન હોવ ત્યાં સુધી ઘરે રહો અને શાળા અથવા કામ પરથી રજા લો. આનાથી વાયરસના ફેલાવાને રોકવામાં મદદ મળશે.
પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો: પ્રવાહી પીવાથી તમારા શરીરને હાઇડ્રેટેડ રહેવામાં મદદ મળશે અને શ્લેષ્મને પાતળું કરવામાં મદદ મળશે. પાણી, રસ, સૂપ અને ચા સારા વિકલ્પો છે.
તમારા લક્ષણોને દૂર કરવા માટે દવાઓ લો: ઓવર-ધ-કાઉન્ટર દવાઓ જેમ કે એસિટામિનોફેન અથવા આઇબુપ્રોફેન તાવ અને દુખાવો દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે. ડિકોન્જેસ્ટન્ટ અને એન્ટિહિસ્ટામાઇન્સ પણ નાકના લક્ષણોને દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
નમકના પાણીથી નાક ફૂંકો: નમકના પાણીથી નાક ફૂંકવાથી શ્લેષ્મને પાતળું કરવામાં અને ગીચતા દૂર કરવામાં મદદ મળી શકે છે.
ગળામાં ખરાશ માટે ગરમ પાણી અને મીઠું ગરગરા કરો: ગરમ પાણી અને મીઠું ગરગરા કરવાથી ગળામાં ખરાશમાં રાહત મળી શકે છે.
આર્દ્રતા વધારો: હવામાં ભેજ ઉમેરવાથી શ્લેષ્મને પાતળું કરવામાં અને શ્વસનને સરળ બનાવવામાં મદદ મળી શકે છે. તમે હ્યુમિડિફાયરનો ઉપયોગ કરી શકો છો અથવા ગરમ પાણીના નાહાણામાં બેસી શકો છો.
ધૂમ્રપાન ટાળો: ધૂમ્રપાન તમારા શ્વસન માર્ગને બળતરા કરી શકે છે અને સ્વસ્થ થવામાં વધુ સમય લાગી શકે છે.
જો તમને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, તાવ 103°F (39°C) અથવા તેથી વધુ થાય અથવા તમારા લક્ષણો વધુ ખરાબ થાય તો તમારા ડૉક્ટરને મળો.
ફ્લૂમાં શું ખાવું અને શું ન ખાવું?
જ્યારે તમને ફ્લૂ થાય ત્યારે શું ખાવું અને શું ન ખાવું તે અંગે કેટલીક સામાન્ય ભલામણો છે, પરંતુ ધ્યાનમાં રાખો કે હું તબીબી વ્યવસાયિક નથી અને ચોક્કસ સલાહ આપી શકતો નથી. કોઈપણ ખાસ આહારમાં ફેરફાર કરતા પહેલા તમારે હંમેશા તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરવી જોઈએ.
શું ખાવું:
- પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો: હાઇડ્રેટેડ રહેવું મહત્વપૂર્ણ છે, તેથી પાણી, રસ, સૂપ અને ચા જેવા પ્રવાહીનો વધુમાં વધુ સેવન કરો.
- પૌષ્ટિક ખોરાક ખાઓ: શક્ય હોય ત્યાં સુધી, ફળો, શાકભાજી, આખા અનાજ અને દુર્બળ પ્રોટીન જેવા પૌષ્ટિક ખોરાક ખાવાનો પ્રયાસ કરો. આ ખોરાક તમારા શરીરને સ્વસ્થ થવા માટે જરૂરી પોષક તત્વો પૂરા પાડશે.
- ગરમ સૂપ અને બ્રોથ પીવો: ગરમ સૂપ અને બ્રોથ શ્લેષ્મને પાતળા કરવામાં અને ગીચતા દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે. તેઓ તમારા શરીરને પ્રવાહી પણ પૂરા પાડે છે.
- મધ ખાઓ: મધ ગળામાં ખરાશમાં રાહત આપી શકે છે.
શું ન ખાવું:
- ચરબીયુક્ત અને પ્રોસેસ્ડ ખોરાક: આ ખોરાક પચાવવામાં મુશ્કેલ હોઈ શકે છે અને તમારા પેટમાં ખરાબ અનુભવ કરી શકે છે.
- ડેરી ઉત્પાદનો: કેટલાક લોકોને ફ્લૂ થયે ત્યારે ડેરી ઉત્પાદનોથી શ્લેષ્મ વધે છે. જો તમને આ સમસ્યા હોય, તો ડેરી ઉત્પાદનો ટાળવાનો પ્રયાસ કરો.
- કેફીન અને આલ્કોહોલ: આ પદાર્થો તમારા શરીરને નિર્જલીકૃત કરી શકે છે.
- ચાસણીયુક્ત પીણાં: ચાસણીયુક્ત પીણાંમાં ઘણી ખાંડ હોય છે, જે તમારા રોગપ્રતિકારક શક્તિને નબળી પાડી શકે છે.
વધુમાં:
- પુષ્કળ આરામ કરો: સ્વસ્થ થવા માટે તમારા શરીરને આરામની જરૂર છે.
- પૂરતી ઊંઘ લો: ઊંઘ તમારા રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરવામાં મદદ કરે છે.
- તમારા તાવનું નિયંત્રણ કરો: જો તમને તાવ હોય, તો તમે ઓવર-ધ-કાઉન્ટર દવાઓ જેમ કે એસિટામિનોફેન અથવા આઇબુપ્રોફેન લઈ શકો છો.
- તમારા લક્ષણોનું સંચાલન કરો: તમે ગળામાં ખરાશ માટે ગરમ મીઠા પાણીથી ગરગરા કરી શકો છો.
ફલૂનું જોખમ કેવી રીતે ઘટાડવું?
ફ્લૂનું જોખમ ઘટાડવા માટે ઘણી બધી બાબતો કરી શકાય છે.
અહીં કેટલીક ટિપ્સ આપી છે:
ફ્લૂની રસી મેળવો: ફ્લૂની રસી એ ફ્લૂથી બચવાનો શ્રેષ્ઠ માર્ગ છે. 6 મહિના અને તેથી વધુ ઉંમરના દરેકને વાર્ષિક રસી આપવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
વારંવાર હાથ ધુઓ: તમારા હાથને સાબુ અને પાણીથી ઓછામાં ઓછા 20 સેકન્ડ માટે ધોવાથી ફ્લૂ વાયરસના ફેલાવાને રોકવામાં મદદ મળશે.
બીમાર લોકો સાથે નજીકના સંપર્ક ટાળો: જો તમે કોઈને બીમાર હોય તેવા લોકો સાથે સંપર્કમાં હોવ તો ઘરે રહો. જો તમારે બહાર જવું જ હોય, તો માસ્ક પહેરો અને તમારા હાથ વારંવાર ધુઓ.
તમારા ઘરની સપાટીઓને સાફ કરો અને નિષ્ચેત કરો: વારંવાર સ્પર્શ કરવામાં આવતી સપાટીઓ, જેમ કે ડોરનોબ્સ, કાઉન્ટરટોપ્સ અને ફોનને નિયમિતપણે સાબુ અને પાણી અથવા ડિસઇન્ફેક્ટન્ટથી સાફ કરો.
તમારા નાક અને મોઢાને ઢાંકો: જ્યારે તમે ઉધરસો અથવા છીંકો લો ત્યારે તમારા નાક અને મોઢાને ટિશ્યુ અથવા તમારી કોણીથી ઢાંકો. ઉપયોગમાં લીધેલા ટિશ્યુને તરત જ ડસ્ટબિનમાં ફેંકી દો.
આરામ કરો અને પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો: પુષ્કળ આરામ કરો અને પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો જેથી તમારું શરીર હાઇડ્રેટેડ રહે અને સ્વસ્થ થઈ શકે.
ધૂમ્રપાન ટાળો: ધૂમ્રપાન તમારા શ્વસન માર્ગને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે અને તમને ફ્લૂ અને અન્ય શ્વસન સંક્રમણો થવાનું વધુ જોખમ બનાવી શકે છે.
તમારા ડૉક્ટરની સલાહનું પાલન કરો: જો તમને ફ્લૂ થયો હોય, તો તમારા ડૉક્ટરની સૂચનાઓનું પાલન કરો અને ઘરે રહો.
ફ્લૂનો સારાંશ:
ફ્લૂ એ એક શ્વસન વાયરલ ચેપ છે જે તાવ, ઉધરસ, ગળામાં ખરાશ, શરીરમાં દુખાવો, માથાનો દુખાવો, થાક, ઉલટી અને ઝાડા જેવા લક્ષણોનું કારણ બને છે.
જોખમી જૂથો:
- 6 મહિનાથી ઓછી ઉંમરના બાળકો
- 65 વર્ષ કે તેથી વધુ ઉંમરના લોકો
- ગર્ભવતી સ્ત્રીઓ
- કાળજીસરવાળી સ્થિતિઓ ધરાવતા લોકો
- નબળા રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો
નિદાન:
- ડૉક્ટર તમારા લક્ષણો વિશે પૂછશે અને શારીરિક પરીક્ષા કરશે.
- તેઓ ફ્લૂ ટેસ્ટ પણ કરી શકે છે.
સારવાર:
- કોઈ ઉપાય નથી, પરંતુ તમારા લક્ષણોને દૂર કરવા માટે દવાઓ લઈ શકાય છે.
- આરામ કરવો અને પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો મહત્વપૂર્ણ છે.
જોખમ ઘટાડવું:
- ફ્લૂની રસી મેળવો
- વારંવાર હાથ ધુઓ
- બીમાર લોકો સાથે નજીકના સંપર્ક ટાળો
- તમારા ઘરની સપાટીઓને સાફ કરો અને નિષ્ચેત કરો
- ધૂમ્રપાન ટાળો
- આરામ કરો અને પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો
જ્યારે તમને ફ્લૂ થાય ત્યારે શું ખાવું અને શું ન ખાવું:
- પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો
- પૌષ્ટિક ખોરાક ખાઓ
- ગરમ સૂપ અને બ્રોથ પીવો
- મધ ખાઓ
- ચરબીયુક્ત અને પ્રોસેસ્ડ ખોરાક ટાળો
- ડેરી ઉત્પાદનો ટાળો
- કેફીન અને આલ્કોહોલ ટાળો
- ચાસણીયુક્ત પીણાં ટાળો