શરીરમાં કેટલા ટકા લોહી હોવું જોઈએ?
શરીરમાં લોહીનું પ્રમાણ વ્યક્તિના વજન, ઉંમર, લિંગ અને કુલ શરીરના પાણીના પ્રમાણ પર આધારિત હોય છે. તેથી, એક ચોક્કસ ટકાવારી જણાવવી મુશ્કેલ છે.
સામાન્ય રીતે:
- એક પુખ્ત વ્યક્તિના શરીરના વજનના લગભગ 7-8% હિસ્સો લોહી હોય છે.
- નવજાત શિશુમાં આ પ્રમાણ થોડું વધુ હોય છે.
લોહીનું પ્રમાણ ઓછું કે વધુ હોવાથી શું થાય?
- લોહીનું પ્રમાણ ઓછું હોવું: એનેમિયા જેવી સ્થિતિ થઈ શકે છે. આ સ્થિતિમાં શરીરના કોષોને પૂરતી ઓક્સિજન મળતી નથી.
- લોહીનું પ્રમાણ વધુ હોવું: આ પણ સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક હોઈ શકે છે. આ સ્થિતિમાં લોહી જાડું થઈ જાય છે અને હૃદય પર વધારાનું દબાણ પડે છે.
લોહીનું પ્રમાણ કેવી રીતે માપવામાં આવે છે?
લોહીનું પ્રમાણ માપવા માટે હિમેટોક્રિટ ટેસ્ટ કરવામાં આવે છે. આ ટેસ્ટમાં લોહીના નમૂનામાં લાલ રક્તકણોનું પ્રમાણ માપવામાં આવે છે.
લોહીનું પ્રમાણ ઓછું કે વધુ હોવાથી શું થાય?
શરીરમાં લોહીનું પ્રમાણ ઓછું કે વધુ હોવાથી શરીરમાં કેટલીક ગંભીર સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
લોહીનું પ્રમાણ ઓછું હોવાથી:
- એનિમિયા: જ્યારે શરીરમાં લોહીનું પ્રમાણ ઓછું હોય ત્યારે એનિમિયા થઈ શકે છે. આ સ્થિતિમાં શરીરના કોષોને પૂરતી ઓક્સિજન મળતી નથી. જેના કારણે થાક, ચક્કર આવવા, શ્વાસ ચઢવો, ઠંડી લાગવી વગેરે જેવા લક્ષણો જોવા મળે છે.
- કમજોરી: લોહીનું પ્રમાણ ઓછું હોવાથી શરીર કમજોર બની જાય છે અને દૈનિક કામકાજ કરવામાં મુશ્કેલી પડે છે.
લોહીનું પ્રમાણ વધુ હોવાથી:
- જાડું લોહી: જ્યારે લોહીનું પ્રમાણ વધુ હોય ત્યારે લોહી જાડું થઈ જાય છે. જેના કારણે હૃદયને લોહી પંપ કરવામાં મુશ્કેલી પડે છે.
- હૃદય રોગનું જોખમ: જાડું લોહી હૃદય રોગનું જોખમ વધારે છે. જેમ કે હાર્ટ એટેક, સ્ટ્રોક વગેરે.
- રક્તના ગઠ્ઠા: વધુ લોહીના કારણે રક્તના ગઠ્ઠા બની શકે છે જેના કારણે રક્ત વાહિનીઓ બંધ થઈ શકે છે.
હિમોગ્લોબીન કેટલું હોવું જોઈએ?
હિમોગ્લોબીનનું પ્રમાણ
હિમોગ્લોબીન એ લાલ રક્તકણોમાં જોવા મળતું એક પ્રોટીન છે જે શરીરના વિવિધ ભાગોમાં ઓક્સિજન પહોંચાડવાનું કામ કરે છે. હિમોગ્લોબીનનું પ્રમાણ વ્યક્તિના લિંગ, ઉંમર અને અન્ય કેટલાક પરિબળો પર આધારિત હોય છે.
સામાન્ય રીતે:
- પુરુષો: 13.5-17.5 ગ્રામ/ડેસિલિટર
- સ્ત્રીઓ: 12-15.5 ગ્રામ/ડેસિલિટર
હિમોગ્લોબીનનું પ્રમાણ ઓછું હોવાના કારણો:
- એનિમિયા: લોહીમાં હિમોગ્લોબીનનું પ્રમાણ ઓછું હોવાની સ્થિતિને એનિમિયા કહેવામાં આવે છે.
- ખોરાકમાં લોહની ઉણપ: લોહની ઉણપ એ એનિમિયાનું એક સામાન્ય કારણ છે.
- ક્રોનિક રોગો: કિડનીની બીમારી, કેન્સર વગેરે જેવા ક્રોનિક રોગો પણ હિમોગ્લોબીનનું પ્રમાણ ઓછું કરી શકે છે.
- ખૂબ જ વધારે રક્તસ્ત્રાવ: ઘા, અલ્સર અથવા માસિક સ્રાવ દરમિયાન ખૂબ જ વધારે રક્તસ્ત્રાવ થવાથી પણ હિમોગ્લોબીનનું પ્રમાણ ઓછું થઈ શકે છે.
હિમોગ્લોબીનનું પ્રમાણ ઓછું હોવાના લક્ષણો:
- થાક
- ચક્કર આવવા
- શ્વાસ ચઢવો
- નબળાઇ
- પેલ્વિડ ત્વચા
- ઠંડી લાગવી
હિમોગ્લોબીનનું પ્રમાણ વધુ હોવાના કારણો:
- ડિહાઇડ્રેશન: જ્યારે શરીરમાં પાણીની માત્રા ઓછી હોય ત્યારે લોહી જાડું થઈ જાય છે અને હિમોગ્લોબીનનું પ્રમાણ વધી શકે છે.
- દિલની બીમારી: કેટલીક દિલની બીમારીઓમાં હિમોગ્લોબીનનું પ્રમાણ વધી શકે છે.
- ફેફસાની બીમારી: ફેફસાની કેટલીક બીમારીઓમાં શરીરમાં ઓક્સિજનનું પ્રમાણ ઓછું થઈ જાય છે, જેના કારણે શરીર હિમોગ્લોબીનનું ઉત્પાદન વધારે કરે છે.
હિમોગ્લોબીનનું પ્રમાણ વધુ હોવાના લક્ષણો:
- માથાનો દુખાવો
- ચક્કર આવવા
- દ્રષ્ટિમાં ફેરફાર
- ખંજવાળ
- ઠંડી લાગવી
હિમોગ્લોબીનનું પ્રમાણ કેવી રીતે માપવામાં આવે છે?
હિમોગ્લોબીનનું પ્રમાણ માપવા માટે લોહીનો એક નાનો નમૂનો લેવામાં આવે છે અને તેનું પરીક્ષણ કરવામાં આવે છે.
મહત્વની નોંધ:
- જો તમને હિમોગ્લોબીન સંબંધિત કોઈ સમસ્યા હોય તો તમારે તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ.
લોહી ઓછું થવાના કારણો
લોહી ઓછું થવાના ઘણા બધા કારણો હોઈ શકે છે. આમાંથી કેટલાક સામાન્ય કારણો નીચે મુજબ છે:
- એનિમિયા: એનિમિયા એ લોહીની ઉણપની સૌથી સામાન્ય સ્થિતિ છે. આ સ્થિતિમાં શરીરમાં લાલ રક્તકણો અથવા હિમોગ્લોબીનનું પ્રમાણ ઓછું હોય છે.
- લોહની ઉણપ: આ એનિમિયાનું સૌથી સામાન્ય કારણ છે. શાકાહારીઓ, ગર્ભવતી સ્ત્રીઓ અને નાના બાળકોમાં આ સ્થિતિ વધુ જોવા મળે છે.
- વિટામિન B12 અને ફોલિક એસિડની ઉણપ: આ વિટામિન્સ લાલ રક્તકણોના નિર્માણમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.
- અપચો: અપચાને કારણે આંતરડામાંથી લોહનું શોષણ ઓછું થાય છે.
- ક્રોનિક રોગો: કિડનીની બીમારી, કેન્સર વગેરે જેવા ક્રોનિક રોગો પણ એનિમિયાનું કારણ બની શકે છે.
- રક્તસ્ત્રાવ: ઘા, અલ્સર, માસિક સ્રાવ, અંદરનું રક્તસ્ત્રાવ વગેરેના કારણે લોહીની ખોટ થાય છે.
- અસ્થિ મજ્જાની બીમારી: અસ્થિ મજ્જા લાલ રક્તકણો બનાવે છે. જો અસ્થિ મજ્જા બીમાર હોય તો તે પૂરતા પ્રમાણમાં લાલ રક્તકણો બનાવી શકતી નથી.
- દવાઓના આડઅસર: કેટલીક દવાઓ લેવાથી પણ લોહી ઓછું થઈ શકે છે.
- જન્મજાત વિકૃતિઓ: કેટલીક જન્મજાત વિકૃતિઓમાં લોહીની ઉત્પત્તિમાં ખામી હોય છે.
લોહી ઓછું થવાના લક્ષણો:
- થાક
- ચક્કર આવવા
- શ્વાસ ચઢવો
- નબળાઇ
- પેલ્વિડ ત્વચા
- ઠંડી લાગવી
- માથાનો દુખાવો
- દિલ ધડકવા
- હાથ-પગમાં સુન્ન થવું
લોહી ઓછું થવાનું નિદાન:
- શારીરિક પરીક્ષણ: ડૉક્ટર તમારું શારીરિક પરીક્ષણ કરશે.
- લોહીના પરીક્ષણ: લોહીના પરીક્ષણ દ્વારા હિમોગ્લોબીનનું પ્રમાણ, લાલ રક્તકણોની સંખ્યા અને અન્ય લોહીના ઘટકોનું પ્રમાણ માપવામાં આવે છે.
- મળનું પરીક્ષણ: જો રક્તસ્ત્રાવ થતો હોય તો મળનું પરીક્ષણ કરવામાં આવે છે.
લોહી ઓછું થવાનો ઉપચાર:
લોહી ઓછું થવાનું ઉપચાર તેના કારણ પર આધારિત હોય છે. જો લોહની ઉણપ હોય તો લોહનું સપ્લિમેન્ટ આપવામાં આવે છે. જો કોઈ અંતર્ગત રોગ હોય તો તેનો ઉપચાર કરવામાં આવે છે.
નિવારણ:
- સંતુલિત આહાર લો જેમાં લોહથી ભરપૂર ખોરાક જેવા કે પાલક, ચણા, દાળ, માંસ, મરઘી વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.
- વિટામિન C યુક્ત ખોરાક લો જેમ કે નારંગી, લીંબુ, કાળા કિસમિસ વગેરે. આ વિટામિન લોહના શોષણમાં મદદ કરે છે.
- જો તમને કોઈ રોગ હોય તો તેનો સમયસર ઉપચાર કરાવો.
- નિયમિત તબીબી તપાસ કરાવો.
મહત્વની નોંધ:
જો તમને લોહી ઓછું થવાના કોઈ લક્ષણો દેખાય તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લો.
લોહી ના પ્રકાર
લોહી, આપણા શરીરનું એક મહત્વનું ઘટક છે જે શરીરના વિવિધ ભાગોમાં ઓક્સિજન અને પોષક તત્વો પહોંચાડે છે. લોહીમાં રહેલા એન્ટિજન અને એન્ટિબોડીઝના આધારે લોહીના વિવિધ પ્રકારો હોય છે.
લોહીના પ્રકારો કેમ મહત્વના છે?
લોહીના પ્રકાર જાણવું ખૂબ જ મહત્વનું છે કારણ કે લોહી ચઢાવવાની જરૂર પડે ત્યારે યોગ્ય પ્રકારનું લોહી જ ચઢાવી શકાય. જો અલગ-અલગ પ્રકારનું લોહી ચઢાવવામાં આવે તો શરીરમાં રિએક્શન થઈ શકે છે.
લોહીના પ્રકાર નક્કી કરવા માટે કયા પરિબળો જવાબદાર છે?
લોહીના પ્રકાર નક્કી કરવા માટે લાલ રક્તકણોની સપાટી પર રહેલા એન્ટિજન અને પ્લાઝ્મામાં રહેલા એન્ટિબોડીઝ જવાબદાર હોય છે.
મુખ્ય લોહીના પ્રકારો
મુખ્યત્વે લોહીના ચાર મુખ્ય પ્રકારો છે: A, B, AB અને O. આ ઉપરાંત Rh factor ના આધારે લોહીને positive (+) અથવા negative (-) તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે.
- A રક્ત પ્રકાર: આ પ્રકારના લોહીમાં A એન્ટિજન હોય છે અને B એન્ટિબોડીઝ હોય છે.
- B રક્ત પ્રકાર: આ પ્રકારના લોહીમાં B એન્ટિજન હોય છે અને A એન્ટિબોડીઝ હોય છે.
- AB રક્ત પ્રકાર: આ પ્રકારના લોહીમાં A અને B બંને એન્ટિજન હોય છે અને કોઈપણ એન્ટિબોડીઝ હોતી નથી.
- O રક્ત પ્રકાર: આ પ્રકારના લોહીમાં કોઈ એન્ટિજન હોતું નથી પરંતુ A અને B બંને એન્ટિબોડીઝ હોય છે.
Rh factor શું છે?
Rh factor એ લાલ રક્તકણોની સપાટી પર રહેલું એક પ્રોટીન છે. જો આ પ્રોટીન હાજર હોય તો લોહીને Rh positive (+) કહેવામાં આવે છે અને જો આ પ્રોટીન ગેરહાજર હોય તો લોહીને Rh negative (-) કહેવામાં આવે છે.
લોહીના પ્રકારોનું મહત્વ
- રક્તદાન: રક્તદાન કરતી વખતે દાતા અને ગ્રાહકનું લોહીનું જૂથ મેળ ખાતું હોવું ખૂબ જ જરૂરી છે.
- ગર્ભાવસ્થા: ગર્ભવસ્થા દરમિયાન માતા અને બાળકનું Rh factor જુદું હોય તો ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અને બાળકના જન્મ સમયે કેટલીક સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
લોહીના પ્રકારનું નિર્ધારણ
લોહીનું પ્રકાર નક્કી કરવા માટે લોહીનું એક નાનું નમૂનો લેવામાં આવે છે અને તેનું પરીક્ષણ કરવામાં આવે છે.
મહત્વની નોંધ: લોહીનું પ્રકાર જન્મજાત હોય છે અને તે આપણા આહાર કે જીવનશૈલી પર આધારિત નથી.
રક્તકણો અને શ્વેતકણો તફાવત
રક્તકણો અને શ્વેતકણો, બંને લોહીના મહત્વના ઘટકો છે પરંતુ તેમના કાર્ય અને ગુણધર્મોમાં ઘણો તફાવત છે.
રક્તકણો (Red Blood Cells)
- કાર્ય: શરીરના વિવિધ ભાગોમાં ઓક્સિજન પહોંચાડવાનું અને કાર્બન ડાયોક્સાઇડને શરીરની બહાર કાઢવાનું કામ કરે છે.
- આકાર: ગોળ અને બિનન્યુક્લિયસવાળા હોય છે.
- હિમોગ્લોબિન: હિમોગ્લોબિન નામનું પ્રોટીન ધરાવે છે જે ઓક્સિજનને બાંધી રાખે છે.
- આયુષ્ય: આશરે 120 દિવસ.
- ઉત્પાદન: અસ્થિ મજ્જામાં થાય છે.
શ્વેતકણો (White Blood Cells)
- કાર્ય: શરીરને રોગોથી સુરક્ષિત રાખવાનું કામ કરે છે. તેઓ શરીરમાં પ્રવેશતાં રોગકારક તત્વોનો નાશ કરે છે.
- આકાર: અનિયમિત આકારના હોય છે અને ન્યુક્લિયસ ધરાવે છે.
- પ્રકાર: વિવિધ પ્રકારના હોય છે જેમ કે ન્યુટ્રોફિલ્સ, લિમ્ફોસાઇટ્સ, મોનોસાઇટ્સ, ઈઓસિનોફિલ્સ અને બેસોફિલ્સ.
- આયુષ્ય: થોડા કલાકોથી લઈને ઘણા વર્ષો સુધી.
- ઉત્પાદન: અસ્થિ મજ્જા, લસિકા ગ્રંથીઓ અને થાઇમસ ગ્રંથીમાં થાય છે.
રક્તકણો અને શ્વેતકણો વચ્ચેનો તફાવતનો સારાંશ
પાસું | રક્તકણો | શ્વેતકણો |
---|---|---|
મુખ્ય કાર્ય | ઓક્સિજન પરિવહન | રોગપ્રતિકારક શક્તિ |
આકાર | ગોળ, બિનન્યુક્લિયસવાળા | અનિયમિત, ન્યુક્લિયસવાળા |
હિમોગ્લોબિન | હાજર | ગેરહાજર |
આયુષ્ય | 120 દિવસ | થોડા કલાકોથી ઘણા વર્ષો સુધી |
ઉત્પાદન | અસ્થિ મજ્જા | અસ્થિ મજ્જા, લસિકા ગ્રંથીઓ, થાઇમસ ગ્રંથી |
સરળ શબ્દોમાં:
- રક્તકણો એ ઓક્સિજનના ડિલિવરી બોય જેવા છે જે શરીરના દરેક કોષમાં ઓક્સિજન પહોંચાડે છે.
- શ્વેતકણો એ શરીરના સૈનિકો જેવા છે જે શરીરમાં પ્રવેશતાં રોગકારક તત્વો સામે લડે છે અને શરીરને રોગોથી સુરક્ષિત રાખે છે.
લોહી ગંઠાવાનું પ્રક્રિયા
લોહી ગંઠાવું એ એક જટિલ પ્રક્રિયા છે જે શરીરને ઘામાંથી થતા રક્તસ્ત્રાવને રોકવામાં મદદ કરે છે. જ્યારે કોઈ ધમની કે નસમાં કાપ કે ઈજા થાય છે ત્યારે આ પ્રક્રિયા શરૂ થાય છે.
લોહી ગંઠાવાની પ્રક્રિયાના મુખ્ય પગલાં:
- રક્ત વાહિનીઓનું સંકોચન: ઈજા થતાંની સાથે જ રક્ત વાહિનીઓ સંકોચાય છે જેના કારણે રક્તસ્ત્રાવ ઓછો થાય છે.
- પ્લેટલેટ્સ એકત્ર થવું: પ્લેટલેટ્સ નામના રક્તકણો ઈજા થયેલા ભાગ પર જઈને એકઠા થાય છે અને એક પ્લગ બનાવે છે.
- ફાઈબ્રિન જાળું બનવું: પ્લેટલેટ્સના એકત્ર થવાની સાથે સાથે ફાઈબ્રિન નામનું એક જાળું બનવાનું શરૂ થાય છે. આ જાળું પ્લેટલેટ્સ અને રક્તકણોને પકડી રાખે છે અને એક ગઠ્ઠો બનાવે છે.
- ગઠ્ઠો સખત થવો: આ ગઠ્ઠો ધીમે ધીમે સખત થાય છે અને ઈજા થયેલા ભાગને ઢાંકી દે છે.
લોહી ગંઠાવામાં સામેલ મુખ્ય ઘટકો:
- પ્લેટલેટ્સ: આ નાના રક્તકણો ઈજા થયેલા ભાગ પર જઈને એકઠા થાય છે અને ગઠ્ઠો બનાવવામાં મદદ કરે છે.
- ફાઈબ્રિનોજન: આ એક પ્રોટીન છે જે ફાઈબ્રિનમાં રૂપાંતરિત થાય છે અને ગઠ્ઠો બનાવવામાં મદદ કરે છે.
- વિટામિન K: આ વિટામિન લોહી ગંઠાવાની પ્રક્રિયામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.
લોહી ગંઠાવાની પ્રક્રિયાનું મહત્વ:
- રક્તસ્ત્રાવ રોકવું: જ્યારે કોઈ ઘા થાય છે ત્યારે લોહી ગંઠાવાની પ્રક્રિયા રક્તસ્ત્રાવને રોકવામાં મદદ કરે છે.
- સંક્રમણથી બચાવ: ગઠ્ઠો ઈજા થયેલા ભાગને ઢાંકી દે છે અને બેક્ટેરિયા જેવા રોગકારક તત્વોને શરીરમાં પ્રવેશતા અટકાવે છે.
જ્યારે લોહી ગંઠાવાની પ્રક્રિયા ખોટી થાય ત્યારે:
- રક્તસ્ત્રાવ: જો લોહી યોગ્ય રીતે ન ગંઠાય તો વધુ પડતો રક્તસ્ત્રાવ થઈ શકે છે.
- રક્તના ગઠ્ઠા: જો લોહી વધુ પડતું ગંઠાય તો રક્તના ગઠ્ઠા બની શકે છે જે હૃદય રોગ, સ્ટ્રોક વગેરે જેવી ગંભીર બીમારીઓનું કારણ બની શકે છે.
લોહી ગંઠાવાની પ્રક્રિયાને અસર કરતા પરિબળો:
- આનુવંશિક પરિબળો: કેટલાક લોકોમાં લોહી ગંઠાવાની પ્રક્રિયા સાથે સંકળાયેલા જનીનમાં ખામી હોય છે.
- દવાઓ: કેટલીક દવાઓ લોહી ગંઠાવાની પ્રક્રિયાને અસર કરી શકે છે.
- બીમારીઓ: કેટલીક બીમારીઓ જેમ કે લીવરની બીમારી, કિડનીની બીમારી વગેરે લોહી ગંઠાવાની પ્રક્રિયાને અસર કરી શકે છે.
મહત્વની નોંધ:
- આ માત્ર સામાન્ય માહિતી છે અને તે કોઈપણ પ્રકારના તબીબી સલાહને બદલી શકતી નથી.
- જો તમને લોહી ગંઠાવા સંબંધિત કોઈ સમસ્યા હોય તો તમારે તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ.
શરીરમાં ઓક્સિજન લેવલ કેટલું હોવું જોઈએ?
શરીરમાં ઓક્સિજનનું સ્તર સામાન્ય રીતે 94% થી 100% વચ્ચે હોવું જોઈએ. આ સ્તરને ઓક્સિમીટર દ્વારા માપવામાં આવે છે. જો આ સ્તર 94% થી નીચે જાય તો તે ચિંતાજનક છે અને તમારે તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ.
શા માટે ઓક્સિજનનું સ્તર મહત્વનું છે?
- ઓક્સિજન શરીરના દરેક કોષને ઉર્જા પૂરી પાડે છે.
- ઓક્સિજનની ઉણપથી શરીરના વિવિધ અંગોને નુકસાન થઈ શકે છે.
- ઓક્સિજનની ઉણપથી થાક, ચક્કર આવવા, શ્વાસ ચઢવો જેવા લક્ષણો જોવા મળી શકે છે.
ઓક્સિજનનું સ્તર ઓછું થવાના કારણો:
- ફેફસાની બીમારીઓ
- હૃદયની બીમારીઓ
- એનિમિયા
- કોવિડ-19 જેવા ચેપ
- ઉંચાઈ પર જવું
ઓક્સિજનનું સ્તર વધારવાના ઉપાયો:
- ડૉક્ટરની સલાહ મુજબ ઓક્સિજન લેવું
- સ્વચ્છ હવામાં ફરવું
- ધૂમ્રપાન અને મદ્યપાનથી દૂર રહેવું
- તંદુરસ્ત આહાર લેવું
- નિયમિત વ્યાયામ કરવું
મહત્વની નોંધ:
- ઓક્સિજનનું સ્તર ઓછું થવાના કારણો અને ઉપચાર વ્યક્તિએ વ્યક્તિએ અલગ અલગ હોઈ શકે છે.
- આ માત્ર સામાન્ય માહિતી છે અને તે કોઈપણ પ્રકારના તબીબી સલાહને બદલી શકતી નથી. જો તમને ઓક્સિજનનું સ્તર ઓછું લાગે તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ.
લોહીનું સ્તર વધારવા માટે શું ખાવું જોઈએ?
લોહીનું સ્તર વધારવા માટે આહાર ખૂબ જ મહત્વનો છે. આપણા શરીરમાં લાલ રક્તકણો લોહીનું મુખ્ય ઘટક હોય છે અને આ લાલ રક્તકણો બનાવવા માટે આયર્ન ખૂબ જ જરૂરી છે.
લોહીનું સ્તર વધારવા માટે આ ખોરાક લઈ શકો છો:
- આયર્નથી ભરપૂર ખોરાક:
- પાલક, ચણા, દાળ, બીટ, સફરજન, અંજીર, કિસમિસ, ડ્રાય ફ્રુટ્સ
- માંસ, ચિકન, માછલી
- અંડાં
- બ્રોકોલી
- વિટામિન સીથી ભરપૂર ખોરાક:
- નારંગી, લીંબુ, કાળી કરંટ, સ્ટ્રોબેરી, અનાર
- ટામેટા, શિમલા મરચાં
- કિવી
- પપૈયા
- ફોલિક એસિડથી ભરપૂર ખોરાક:
- લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજી (પાલક, મેથી, બ્રોકોલી)
- કઠોળ
- નારંગી
- અંડા
- વિટામિન B12થી ભરપૂર ખોરાક:
- માંસ, ચિકન, માછલી
- દૂધ અને દૂધની બનાવટો
- અંડા
અન્ય મહત્વની બાબતો:
- આયર્નનું શોષણ વધારવા માટે: વિટામિન સી સાથે આયર્ન લેવું ફાયદાકારક છે. ઉદાહરણ તરીકે, નારંગીના રસ સાથે આયર્નની ગોળી લઈ શકાય.
- ફાઇબરયુક્ત ખોરાક: ફાઇબર આયર્નના શોષણને અટકાવી શકે છે, તેથી આયર્ન લેતી વખતે ફાઇબરવાળા ખોરાકનું પ્રમાણ ઓછું રાખવું જોઈએ.
- ચા અને કોફી: ચા અને કોફીમાં રહેલું ટેનીન આયર્નના શોષણને અટકાવે છે, તેથી આયર્ન લેતી વખતે ચા અને કોફીનું સેવન ટાળવું જોઈએ.
- ડૉક્ટરની સલાહ: લોહીનું સ્તર વધારવા માટે કોઈપણ નવો આહાર શરૂ કરતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
નોંધ: આ માત્ર માહિતીપૂર્ણ છે અને કોઈપણ ડૉક્ટરની સલાહને બદલી શકતી નથી.