દાદર રોગ
દાદર શું છે?
દાદર એટલે કે શિંગલ્સ એ એક વાયરલ ચેપ છે જે પીડાદાયક ફોલ્લીઓનું કારણ બને છે. આ ચેપ ચિકનપોક્સ કરનાર વાયરસ (વેરીસેલા-ઝોસ્ટર વાયરસ)ને કારણે થાય છે. જ્યારે આ વાયરસ શરીરમાં સક્રિય થાય છે ત્યારે દાદર થાય છે.
દાદરના લક્ષણો:
- પીડાદાયક ફોલ્લીઓ જે સામાન્ય રીતે શરીરના એક જ બાજુએ દેખાય છે.
- ફોલ્લીઓ લાલ, ફૂલેલા અને ખંજવાળવાળા હોઈ શકે છે.
- ફોલ્લીઓ પર નાના ફોલ્લા થઈ શકે છે.
- ફોલ્લીઓના વિસ્તારમાં લાલાશ અને સોજો.
- ફલૂ જેવા લક્ષણો જેમ કે તાવ, થાક અને માથાનો દુખાવો.
દાદરના કારણો:
- ચિકનપોક્સ થયો હોય તેવા લોકોમાં દાદર થવાનું જોખમ વધુ હોય છે.
- ઉંમર વધવાની સાથે દાદર થવાનું જોખમ વધે છે.
- રોગપ્રતિકારક શક્તિ ઓછી હોય તેવા લોકોમાં દાદર થવાનું જોખમ વધુ હોય છે.
- તણાવ, ગંભીર માંદગી અને કેન્સર જેવી બીમારીઓ દાદર થવાનું જોખમ વધારી શકે છે.
દાદરની સારવાર:
- દાદરની સારવાર માટે એન્ટીવાયરલ દવાઓ આપવામાં આવે છે.
- પીડા અને ખંજવાળ ઓછી કરવા માટે દવાઓ આપવામાં આવે છે.
- કોલ્ડ કોમ્પ્રેસ કરવાથી રાહત મળી શકે છે.
- ડૉક્ટરની સલાહ લઈને ઓવર-ધ-કાઉન્ટર મલમ લગાવી શકાય છે.
દાદરની રોકથામ:
- ચિકનપોક્સની રસી લેવી.
- તંદુરસ્ત જીવનશૈલી જીવવી.
- તણાવ ઓછો કરવો.
- રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવી.
મહત્વની નોંધ:
- દાદર એક ગંભીર બીમારી હોઈ શકે છે.
- જો તમને દાદરના લક્ષણો દેખાય તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
દાદરના કારણો શું છે?
દાદર થવાના મુખ્ય કારણો નીચે મુજબ છે:
- ચિકનપોક્સ વાયરસ: દાદર થવાનું મુખ્ય કારણ ચિકનપોક્સ વાયરસ છે. આ વાયરસ શરીરમાં સુષુપ્ત અવસ્થામાં રહે છે અને જ્યારે રોગપ્રતિકારક શક્તિ ઓછી થાય ત્યારે ફરીથી સક્રિય થઈને દાદરનું કારણ બને છે.
- ઉંમર: ઉંમર વધવાની સાથે દાદર થવાનું જોખમ વધે છે.
- રોગપ્રતિકારક શક્તિ: એઇડ્સ, કેન્સર અથવા અન્ય રોગો જે રોગપ્રતિકારક શક્તિને નબળી બનાવે છે તેવા દર્દીઓમાં દાદર થવાનું જોખમ વધુ હોય છે.
- દવાઓ: કેટલીક દવાઓ જેમ કે કોર્ટિકોસ્ટેરોઇડ્સ અને કેન્સરની દવાઓ રોગપ્રતિકારક શક્તિને નબળી બનાવીને દાદર થવાનું જોખમ વધારી શકે છે.
- તણાવ: તણાવ અને ઓછી ઊંઘ રોગપ્રતિકારક શક્તિને નબળી બનાવી શકે છે અને દાદર થવાનું જોખમ વધારી શકે છે.
- શસ્ત્રક્રિયા: મોટી શસ્ત્રક્રિયા પછી દાદર થવાનું જોખમ વધી શકે છે.
દાદર થવાના અન્ય કારણો:
- કિરણોત્સર્ગ
- કીમોથેરાપી
- અંગ પ્રત્યારોપણ
- કુપોષણ
જો તમને દાદરના કોઈ લક્ષણો દેખાય તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
દાદરના ચિહ્નો અને લક્ષણો શું છે?
દાદર (શિંગલ્સ) એક વાયરલ ચેપ છે જે પીડાદાયક ફોલ્લીઓનું કારણ બને છે. આ ફોલ્લીઓ સામાન્ય રીતે શરીરના એક જ બાજુએ દેખાય છે.
દાદરના મુખ્ય ચિહ્નો અને લક્ષણો નીચે મુજબ છે:
- પીડાદાયક ફોલ્લીઓ: આ ફોલ્લીઓ લાલ, ફૂલેલા અને ખંજવાળવાળા હોઈ શકે છે. કેટલીકવાર આ ફોલ્લીઓ પર નાના ફોલ્લા પણ થઈ શકે છે.
- તીવ્ર પીડા: ફોલ્લીઓ થતાં પહેલા જ અસરગ્રસ્ત વિસ્તારમાં તીવ્ર પીડા થઈ શકે છે. આ પીડા ઝણઝણાટી, બળતરા અથવા કળતર જેવી લાગી શકે છે.
- ફલૂ જેવા લક્ષણો: કેટલાક લોકોને દાદર થવાથી તાવ, થાક, માથાનો દુખાવો અને શરીરમાં દુખાવો જેવા ફલૂ જેવા લક્ષણો અનુભવાય છે.
- સંવેદનશીલતા: અસરગ્રસ્ત વિસ્તાર સ્પર્શ કરવાથી ખૂબ જ સંવેદનશીલ બની શકે છે.
- ચક્કર આવવા અને માથાનો દુખાવો: કેટલાક કિસ્સાઓમાં દાદર થવાથી ચક્કર આવવા અને માથાનો દુખાવો થઈ શકે છે.
દાદરના ફોલ્લીઓ સામાન્ય રીતે નીચેના સ્થળોએ દેખાય છે:
- ધડ
- ચહેરો
- ગરદન
- હાથ
- પગ
જો તમને દાદરના આવા કોઈ લક્ષણો દેખાય તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
દાદર થવાથી કઈ કઈ ગૂંચવણો થઈ શકે છે?
દાદર (શિંગલ્સ) થવાથી કેટલીક ગૂંચવણો થઈ શકે છે. આ ગૂંચવણો વ્યક્તિથી વ્યક્તિએ અલગ અલગ હોઈ શકે છે અને તેની તીવ્રતા પણ અલગ અલગ હોઈ શકે છે.
દાદર થવાથી થતી કેટલીક ગૂંચવણો નીચે મુજબ છે:
- પોસ્ટ હર્પેટિક ન્યુરલ્જીયા: દાદર થયા પછી પણ અસરગ્રસ્ત વિસ્તારમાં લાંબા સમય સુધી તીવ્ર પીડા રહેવી. આ પીડા મહિનાઓ કે વર્ષો સુધી રહી શકે છે.
- ચામડીના ડાઘા: દાદરના ફોલ્લાઓ સાજા થયા પછી તેના સ્થાને ડાઘા રહી શકે છે.
- આંખની સમસ્યાઓ: જો દાદર આંખની આસપાસ થાય તો આંખની પોપચા, કોર્નિયા અથવા રેટિનાને નુકસાન થઈ શકે છે. આનાથી અંધત્વનું જોખમ પણ રહેલું છે.
- મગજની સમસ્યાઓ: ખૂબ જ દુર્લભ કિસ્સાઓમાં દાદર મગજને અસર કરી શકે છે અને એન્સેફાલાઇટિસ જેવી ગંભીર બીમારી થઈ શકે છે.
- બેક્ટેરિયલ ચેપ: દાદરના ફોલ્લાઓ ફૂટી જાય તો તેમાં બેક્ટેરિયાનો ચેપ લાગી શકે છે.
દાદરની ગૂંચવણોનું જોખમ વધારતા પરિબળો:
- ઉંમર
- રોગપ્રતિકારક શક્તિ ઓછી હોવી
- ગંભીર બીમારીઓ
- દવાઓ
જો તમને દાદર થાય તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે. ડૉક્ટર તમને દાદરની સારવાર આપવાની સાથે ગૂંચવણો થવાની શક્યતાને ઘટાડવા માટે જરૂરી સાવચેતીઓ વિશે જણાવશે.
દાદરની ગૂંચવણોને રોકવા માટે શું કરી શકાય?
- દાદર થતાંની સાથે તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી.
- ડૉક્ટર દ્વારા આપવામાં આવેલી દવાઓ નિયમિત લેવી.
- અસરગ્રસ્ત વિસ્તારને સાફ રાખવો.
- ફોલ્લાઓને ફોડવાનો પ્રયાસ ન કરવો.
- પીડા અને ખંજવાળ ઓછી કરવા માટે ડૉક્ટરની સલાહ લઈને દવાઓ લેવી.
કોને દાદરનું જોખમ વધારે છે?
દાદર થવાનું જોખમ કેટલાક લોકોમાં વધુ હોય છે. આવા લોકોમાં શામેલ છે:
- ઉંમર: ઉંમર વધવાની સાથે દાદર થવાનું જોખમ વધે છે. ખાસ કરીને 50 વર્ષથી ઉપરના લોકોમાં આ જોખમ વધુ હોય છે.
- ચિકનપોક્સનો ઇતિહાસ: જે લોકોને બાળપણમાં ચિકનપોક્સ થયો હોય તેમને મોટા થઈને દાદર થવાનું જોખમ વધુ હોય છે.
- કમજોર રોગપ્રતિકારક શક્તિ: એઇડ્સ, કેન્સર, અંગ પ્રત્યારોપણ, અથવા કોર્ટિકોસ્ટેરોઇડ જેવી દવાઓ લેવા જેવી સ્થિતિઓમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ કમજોર થઈ જાય છે અને દાદર થવાનું જોખમ વધી જાય છે.
- તણાવ: લાંબા સમય સુધી તણાવ રહેવો અને પૂરતી ઊંઘ ન આવવી જેવી પરિસ્થિતિઓમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડે છે અને દાદર થવાનું જોખમ વધી શકે છે.
- કુપોષણ: શરીરમાં પોષક તત્વોની ઉણપ હોય તો રોગપ્રતિકારક શક્તિ કમજોર પડે છે અને દાદર થવાનું જોખમ વધી શકે છે.
- કિરણોત્સર્ગ અને કીમોથેરાપી: કેન્સરની સારવારમાં વપરાતી આ પદ્ધતિઓ રોગપ્રતિકારક શક્તિને નબળી બનાવે છે અને દાદર થવાનું જોખમ વધારે છે.
જો તમને લાગે કે તમને દાદર થયું છે, તો તરત જ ડૉક્ટરને મળો.
દાદર સાથે કયા રોગો સંકળાયેલા છે?
દાદર (શિંગલ્સ) એક વાયરલ ચેપ છે જે ચિકનપોક્સ કરનાર વાયરસને કારણે થાય છે. જોકે, દાદર પોતે જ અન્ય રોગોનું કારણ બની શકે છે.
દાદર સાથે સંકળાયેલા કેટલાક રોગો અને ગૂંચવણો નીચે મુજબ છે:
- પોસ્ટ હર્પેટિક ન્યુરલ્જીયા: દાદર થયા પછી પણ અસરગ્રસ્ત વિસ્તારમાં લાંબા સમય સુધી તીવ્ર પીડા રહેવી. આ પીડા મહિનાઓ કે વર્ષો સુધી રહી શકે છે.
- આંખની સમસ્યાઓ: જો દાદર આંખની આસપાસ થાય તો આંખની પોપચા, કોર્નિયા અથવા રેટિનાને નુકસાન થઈ શકે છે. આનાથી અંધત્વનું જોખમ પણ રહેલું છે.
- મગજની સમસ્યાઓ: ખૂબ જ દુર્લભ કિસ્સાઓમાં દાદર મગજને અસર કરી શકે છે અને એન્સેફાલાઇટિસ જેવી ગંભીર બીમારી થઈ શકે છે.
- બેક્ટેરિયલ ચેપ: દાદરના ફોલ્લાઓ ફૂટી જાય તો તેમાં બેક્ટેરિયાનો ચેપ લાગી શકે છે.
- અન્ય ચામડીના રોગો: દાદરના કારણે ચામડી પર ડાઘા રહી શકે છે, ખંજવાળ વધી શકે છે અથવા અન્ય ચામડીના રોગો થઈ શકે છે.
દાદરને કારણે રોગપ્રતિકારક શક્તિ ઓછી થઈ શકે છે જેના કારણે અન્ય ચેપ લાગવાનું જોખમ વધી શકે છે.
દાદર સાથે સંકળાયેલા અન્ય રોગો:
- ચિકનપોક્સ: દાદર અને ચિકનપોક્સ એક જ વાયરસને કારણે થાય છે.
- રોગપ્રતિકારક શક્તિ ઓછી કરતી બીમારીઓ: જેમ કે એઇડ્સ, કેન્સર, અથવા અન્ય રોગો જે રોગપ્રતિકારક શક્તિને નબળી બનાવે છે તેવા દર્દીઓમાં દાદર થવાનું જોખમ વધુ હોય છે.
જો તમને દાદર થાય તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે. ડૉક્ટર તમને દાદરની સારવાર આપવાની સાથે ગૂંચવણો થવાની શક્યતાને ઘટાડવા માટે જરૂરી સાવચેતીઓ વિશે જણાવશે.
શું દાદર ચેપી રોગ છે?
દાદર (શિંગલ્સ) સીધો ચેપી રોગ નથી.
દાદર થવા માટે જરૂરી વાયરસ (વરીસેલા-ઝોસ્ટર વાયરસ) પહેલાથી જ શરીરમાં હાજર હોય છે, જે વ્યક્તિને ચિકનપોક્સ થયો હોય તેમાં. આ વાયરસ પછીથી સક્રિય થઈને દાદરનું કારણ બને છે.
તો પછી દાદર કેવી રીતે ફેલાય છે?
- અછબડાં (ચિકનપોક્સ): જો કોઈ વ્યક્તિને દાદરના ફોલ્લાઓ સાથે સીધો સંપર્ક થાય અને તે વ્યક્તિને અગાઉ ચિકનપોક્સ ન થયા હોય તો તેને ચિકનપોક્સ થઈ શકે છે.
- ગર્ભવતી સ્ત્રીઓ: જો કોઈ ગર્ભવતી સ્ત્રીને દાદર થાય તો તેના ગર્ભમાંના બાળકને ચિકનપોક્સ થઈ શકે છે.
મહત્વની વાત: દાદરનો વાયરસ દાદરના ફોલ્લાઓના પ્રવાહી દ્વારા ફેલાય છે. જો તમને દાદર થયું હોય તો તમારે ફોલ્લાઓને ઢાંકી રાખવા અને અન્ય લોકો સાથે સીધો સંપર્ક ટાળવો જોઈએ.
સારાંશમાં, દાદર એક વ્યક્તિથી બીજી વ્યક્તિમાં સીધો ફેલાતો નથી, પરંતુ દાદરના ફોલ્લાઓ સાથે સંપર્કમાં આવવાથી ચિકનપોક્સ ફેલાઈ શકે છે.
જો તમને દાદર થયું હોય તો તમારે ડૉક્ટરની સલાહ જરૂર લેવી જોઈએ.
દાદરનું નિદાન કેવી રીતે કરવું?
દાદરનું નિદાન કરવા માટે ડૉક્ટર તમારી તબીબી ઇતિહાસ અને લક્ષણો વિશે પૂછપરછ કરશે. તમારી ત્વચાની તપાસ કરશે. કેટલીકવાર, નિદાનની પુષ્ટિ કરવા માટે ડૉક્ટર ફોલ્લામાંથી પ્રવાહીનું નમૂના લઈને તેનું પરીક્ષણ કરી શકે છે.
દાદરનું નિદાન કરવા માટે ડૉક્ટર સામાન્ય રીતે નીચેની પ્રક્રિયાઓ કરે છે:
- તબીબી ઇતિહાસ: ડૉક્ટર તમને તમારા લક્ષણો, ચિકનપોક્સનો ઇતિહાસ, તાજેતરમાં થયેલી બીમારીઓ અને લીધેલી દવાઓ વિશે પૂછશે.
- શારીરિક તપાસ: ડૉક્ટર તમારી ત્વચાની તપાસ કરશે અને ફોલ્લાઓનું સ્થાન, આકાર અને રંગ જોશે.
- પ્રયોગશાળા પરીક્ષણો: કેટલીકવાર, નિદાનની પુષ્ટિ કરવા માટે ડૉક્ટર ફોલ્લામાંથી પ્રવાહીનું નમૂના લઈને તેનું પરીક્ષણ કરી શકે છે. આ પરીક્ષણ દ્વારા ચિકનપોક્સ વાયરસની હાજરીની પુષ્ટિ થાય છે.
દાદરનું નિદાન કેમ મહત્વનું છે?
દાદરનું નિદાન કરવું ખૂબ જ મહત્વનું છે કારણ કે તેનાથી ડૉક્ટર તમને યોગ્ય સારવાર આપી શકે છે. જો દાદરની સારવાર ન કરવામાં આવે તો તે ગંભીર ગૂંચવણોનું કારણ બની શકે છે.
જો તમને દાદરના લક્ષણો દેખાય તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
દાદરની સારવાર શું છે?
દાદરની સારવાર મુખ્યત્વે દવાઓ પર આધારિત હોય છે. ડૉક્ટર તમારી સ્થિતિ અને દાદરની તીવ્રતાને આધારે તમને યોગ્ય દવાઓ સૂચવે છે.
દાદરની સારવારમાં સામાન્ય રીતે નીચેના પ્રકારની દવાઓનો ઉપયોગ થાય છે:
- એન્ટિવાયરલ દવાઓ: આ દવાઓ વાયરસને વધતા અટકાવે છે અને દાદરના લક્ષણોને ઓછા કરે છે.
- પીડા નિવારક દવાઓ: દાદર સાથે થતી તીવ્ર પીડાને દૂર કરવા માટે પીડા નિવારક દવાઓ આપવામાં આવે છે.
- સ્ટેરોઇડ્સ: કેટલાક કિસ્સાઓમાં સોજો અને ખંજવાળ ઓછી કરવા માટે સ્ટેરોઇડ્સ આપવામાં આવે છે.
દાદરની સારવાર ઉપરાંત, નીચેના ઉપાયો પણ અપનાવી શકાય છે:
- અસરગ્રસ્ત વિસ્તારને ઠંડુ પાણીથી કોમ્પ્રેસ કરો: આનાથી સોજો અને ખંજવાળ ઓછી થાય છે.
- લૂઝ કપડાં પહેરો: ચુસ્ત કપડાં પહેરવાથી ખંજવાળ વધી શકે છે.
- અસરગ્રસ્ત વિસ્તારને સ્વચ્છ રાખો: નિયમિત સ્નાન કરો અને સાબુ અને પાણીથી અસરગ્રસ્ત વિસ્તારને સાફ કરો.
- ખંજવાળ આવે ત્યારે નખ કાપેલા રાખો અને ખંજવાળ ન કરો: ખંજવાળથી ચેપ લાગવાનું જોખમ વધી શકે છે.
દાદરની સારવાર કરાવવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે જો તેની સારવાર ન કરવામાં આવે તો તે ગંભીર ગૂંચવણોનું કારણ બની શકે છે.
દાદરની આયુર્વેદિક સારવાર શું છે?
દાદરની આયુર્વેદિક સારવારમાં મુખ્યત્વે શરીરમાં પિત્ત અને વાટનું પ્રમાણ સંતુલિત કરવા પર ભાર મૂકવામાં આવે છે. આયુર્વેદમાં દાદરને ત્વચાનો રોગ માનવામાં આવે છે જે પિત્ત અને વાતના પ્રકોપને કારણે થાય છે.
આયુર્વેદિક સારવારમાં સામાન્ય રીતે નીચેના ઉપચારો કરવામાં આવે છે:
- ઔષધો: આયુર્વેદમાં દાદરની સારવાર માટે વિવિધ પ્રકારના ઔષધોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આ ઔષધોમાં મુખ્યત્વે ઠંડા અને શામક ગુણોવાળા ઔષધોનો સમાવેશ થાય છે. જેમ કે નિમ, તુલસી, કુંકુમ, ખીરા, વગેરે. આ ઔષધોને ચૂર્ણ, ગોળી, અથવા લેપના સ્વરૂપમાં આપવામાં આવે છે.
- પાનક દવાઓ: આયુર્વેદમાં પાનક દવાઓનો ઉપયોગ દાદરની સારવારમાં ખૂબ જ અસરકારક માનવામાં આવે છે. આ પાનક દવાઓમાં વિવિધ પ્રકારના ઔષધીય છોડના રસ, મધ, અને ગોળનો સમાવેશ થાય છે.
- લેપ: દાદરવાળા ભાગ પર વિવિધ પ્રકારના ઔષધીય છોડના પાન, મૂળ અને છાલના લેપ લગાવવામાં આવે છે. આ લેપમાં શીતળ અને શામક ગુણો હોય છે જે દાદરના લક્ષણોને ઓછા કરવામાં મદદ કરે છે.
- આહાર: આયુર્વેદમાં દાદરની સારવારમાં આહારનું ખૂબ મહત્વ છે. દાદરના દર્દીને ઠંડા અને શામક ગુણોવાળા ખોરાક લેવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. જેમ કે દહીં, શાકભાજી, ફળો, વગેરે. ગરમ, તળેલા અને મસાલેદાર ખોરાકથી દૂર રહેવું જોઈએ.
- વ્યાયામ: આયુર્વેદમાં વ્યાયામને સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ મહત્વનું માનવામાં આવે છે. દાદરના દર્દીને હળવા વ્યાયામ કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. જેમ કે યોગ, પ્રાણાયામ, વગેરે.
- પંચકર્મા: ગંભીર પ્રકારના દાદરમાં પંચકર્મા જેવી વિશિષ્ટ આયુર્વેદિક સારવાર પણ આપવામાં આવે છે.
મહત્વની નોંધ:
- આયુર્વેદિક સારવાર લેતા પહેલા કોઈ આયુર્વેદિક ચિકિત્સકની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
- આયુર્વેદિક સારવાર સાથે સાથે આધુનિક દવાઓ પણ લેવી જરૂરી હોઈ શકે છે.
- દાદરની સારવારમાં ધીરજ રાખવી ખૂબ જ જરૂરી છે. આયુર્વેદિક સારવારમાં પરિણામ મેળવવા માટે સમય લાગી શકે છે.
દાદર માટે ઘરેલું ઉપચાર શું છે?
દાદર માટે ઘરેલું ઉપચારો થોડી રાહત આપી શકે છે, પરંતુ તે કોઈપણ રીતે વ્યાપક સારવાર નથી. દાદર એક વાયરલ ચેપ છે અને તેની યોગ્ય સારવાર માટે તમારે ડૉક્ટરની સલાહ જરૂર લેવી જોઈએ.
ઘરેલું ઉપચારો:
- ઠંડા કોમ્પ્રેસ: અસરગ્રસ્ત વિસ્તાર પર ઠંડા કોમ્પ્રેસ લગાવવાથી સોજો અને ખંજવાળ ઓછી થાય છે.
- ઓટમીલ બાથ: ઓટમીલ પાણીમાં ઉકાળીને તે પાણીમાં સ્નાન કરવાથી ખંજવાળ ઓછી થાય છે.
- એલોવેરા જેલ: એલોવેરા જેલમાં એન્ટી-ઇન્ફ્લેમેટરી ગુણધર્મો હોય છે જે ખંજવાળ અને લાલાશ ઓછી કરવામાં મદદ કરે છે.
- તુલસીના પાન: તુલસીના પાનને પીસીને તેનો લેપ અસરગ્રસ્ત વિસ્તાર પર લગાવવાથી ચેપ લાગવાનું જોખમ ઓછું થાય છે.
- નાળિયેરનું તેલ: નાળિયેરનું તેલ એન્ટીવાયરલ ગુણધર્મો ધરાવે છે અને ખંજવાળ ઓછી કરવામાં મદદ કરે છે.
મહત્વની નોંધ:
- આ ઉપચારો ફક્ત રાહત આપે છે, તે દાદરને સંપૂર્ણપણે મટાડતા નથી.
- જો તમને દાદર છે, તો તમારે ડૉક્ટરની સલાહ જરૂર લેવી જોઈએ.
- કોઈપણ નવી દવા અથવા ઉપચાર શરૂ કરતા પહેલા તમારા ડૉક્ટરને જણાવો.
- જો તમને આ ઉપચારોથી કોઈ એલર્જી હોય તો તેનો ઉપયોગ કરશો નહીં.
દાદરની યોગ્ય સારવાર માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી ખૂબ જ જરૂરી છે.
દાદરનું જોખમ કેવી રીતે ઘટાડવું?
દાદરનું જોખમ ઘટાડવા માટે તમે નીચેના ઉપાયો કરી શકો છો:
- ચિકનપોક્સની રસી: જો તમને ચિકનપોક્સ થયો ન હોય તો ચિકનપોક્સની રસી લેવી જોઈએ. આ રસી દાદર થવાનું જોખમ ઘટાડે છે.
- રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવી: તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિ મજબૂત રાખવા માટે તંદુરસ્ત આહાર લો, નિયમિત વ્યાયામ કરો અને પૂરતી ઊંઘ લો.
- તણાવ ઓછો કરો: તણાવ રોગપ્રતિકારક શક્તિને નબળી પાડે છે, જેના કારણે દાદર થવાનું જોખમ વધી શકે છે.
- સારી સ્વચ્છતા રાખો: નિયમિત હાથ ધોવા અને તમારા શરીરને સ્વચ્છ રાખવાથી ચેપ લાગવાનું જોખમ ઓછું થાય છે.
- દવાઓ: જો તમને કોઈ રોગ છે અને તમે કોઈ દવા લો છો તો, તમારા ડૉક્ટરને જણાવો કે તે દવા દાદર થવાનું જોખમ વધારે છે કે નહીં.
જો તમને લાગે કે તમને દાદર થયું છે, તો તરત જ ડૉક્ટરને મળો.
દાદર વિશે વધુ માહિતી માટે તમે તમારા ડૉક્ટરને પણ પૂછી શકો છો.
શું દાદર અટકાવવા માટે રસી ઉપલબ્ધ છે?
હા, દાદર અટકાવવા માટે રસી ઉપલબ્ધ છે.
જેમ તમે જાણો છો, દાદર ચિકનપોક્સનો વાયરસ ફરીથી સક્રિય થવાથી થાય છે. આ વાયરસ શરીરમાં સુષુપ્ત અવસ્થામાં રહે છે અને પાછળથી જીવંત થઈને દાદરનું કારણ બને છે. આને રોકવા માટે દાદરની રસી બનાવવામાં આવી છે.
દાદરની રસીના ફાયદા:
- દાદર થવાનું જોખમ ઘટાડે છે.
- દાદરના લક્ષણોની તીવ્રતા ઓછી કરે છે.
- દાદરના કારણે થતી ગૂંચવણોનું જોખમ ઘટાડે છે.
કોણે દાદરની રસી લેવી જોઈએ?
- 50 વર્ષ અને તેથી વધુ ઉંમરના લોકો.
- જેમને પાછળથી જીવનમાં કોઈ રોગ થયો હોય જે તેમની રોગપ્રતિકારક શક્તિને નબળી પાડે છે.
- જેમને ચિકનપોક્સ થયો હોય અને તેમને દાદર થવાનું જોખમ વધુ હોય.
દાદરની રસી કેવી રીતે કામ કરે છે?
દાદરની રસી શરીરમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ વિકસાવવામાં મદદ કરે છે જેથી જ્યારે વાયરસ ફરીથી સક્રિય થાય ત્યારે તેને લડી શકે.
દાદરની રસી ક્યાંથી મળશે?
તમે તમારા સ્થાનિક હોસ્પિટલ અથવા ક્લિનિકમાં દાદરની રસી મેળવી શકો છો.
મહત્વની નોંધ:
- દાદરની રસી લેતા પહેલા તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
- દાદરની રસી બધા લોકો માટે સલામત હોતી નથી.
- દાદરની રસી લીધા પછી પણ તમને દાદર થઈ શકે છે, પરંતુ તેની તીવ્રતા ઓછી હશે.
સારાંશ
દાદર (શિંગલ્સ) એક ચામડીનો રોગ છે જે ચિકનપોક્સનો વાયરસ ફરીથી સક્રિય થવાથી થાય છે. આ વાયરસ શરીરમાં સુષુપ્ત અવસ્થામાં રહે છે અને પાછળથી જીવંત થઈને દાદરનું કારણ બને છે.
દાદરના લક્ષણો:
- ચામડી પર ફોલ્લા થવું
- ખંજવાળ આવવી
- તાવ આવવો
- ઠંડી લાગવી
- માથાનો દુખાવો
- શરીરમાં દુખાવો
દાદરના કારણો:
- ચિકનપોક્સનો વાયરસ શરીરમાં સુષુપ્ત અવસ્થામાં રહે છે.
- રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડવી.
- વય
- તણાવ
દાદરની સારવાર:
- એન્ટિવાયરલ દવાઓ
- પીડા નિવારક દવાઓ
- સ્ટેરોઇડ્સ
- ઘરેલુ ઉપચારો (ઠંડા કોમ્પ્રેસ, ઓટમીલ બાથ, એલોવેરા જેલ વગેરે)
દાદરનું નિવારણ:
- ચિકનપોક્સની રસી
- રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવી
- તણાવ ઓછો કરવો
- સારી સ્વચ્છતા રાખવી
મહત્વની નોંધ:
- દાદર એક ગંભીર રોગ હોઈ શકે છે.
- જો તમને દાદરના લક્ષણો દેખાય તો તરત જ ડૉક્ટરને મળો.
- દાદરની સારવાર માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, દાદર એ ચિકનપોક્સનો વાયરસ ફરીથી સક્રિય થવાથી થતો ચામડીનો રોગ છે. તેની સારવાર માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
