અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ (Avascular necrosis in thumb)

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ શું છે?

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ એ એક ગંભીર સ્થિતિ છે જેમાં અંગૂઠામાં લોહીનો પ્રવાહ ઘટી જાય છે અથવા બંધ થઈ જાય છે. આનાથી પેશીઓને નુકસાન થઈ શકે છે અને કાયમી નુકસાન અથવા અંગૂઠો ગુમાવવાનું પણ થઈ શકે છે.

શરીરરચના:

અંગૂઠો ચાર હાડકાંથી બનેલો હોય છે:

• ફેલેન્ક્સ પ્રોક્સિમલિસ: આ અંગૂઠાનો મૂળ હાડકું છે. તે કાર્પલ હાડકાં સાથે જોડાયેલું છે.
• ફેલેન્ક્સ મીડિયસ: આ અંગૂઠાનો મધ્ય હાડકું છે. તે ફેલેન્ક્સ પ્રોક્સિમલિસ સાથે જોડાયેલું છે.
• ફેલેન્ક્સ ડિસ્ટાલિસ: આ અંગૂઠાનો છેલ્લો હાડકું છે. તે ફેલેન્ક્સ મીડિયસ સાથે જોડાયેલું છે.
• સેસામોઇડ હાડકું: આ એક નાનું હાડકું છે જે ફેલેન્ક્સ પ્રોક્સિમલિસ અને ફેલેન્ક્સ મીડિયસ વચ્ચે સ્નાયુઓ અને કંડરાઓને જોડે છે.

અંગૂઠામાં ઘણા સ્નાયુઓ અને કંડરાઓ પણ હોય છે જે તેને હલાવવા માટે જવાબદાર હોય છે. આમાં શામેલ છે:

• ફ્લેક્સર પોલિસીસ લોંગસ: આ સ્નાયુ અંગૂઠાને વાળે છે.
• એક્સ્ટેન્સર પોલિસીસ લોંગસ: આ સ્નાયુ અંગૂઠાને સીધો કરે છે.
• એબ્ડક્ટર પોલિસીસ બ્રેવિસ: આ સ્નાયુ અંગૂઠાને અન્ય આંગળીઓથી દૂર ખેંચે છે.
• એડક્ટર પોલિસીસ: આ સ્નાયુ અંગૂઠાને અન્ય આંગળીઓ તરફ ખેંચે છે.

અંગૂઠામાં ઘણી નસો અને ધમનીઓ પણ હોય છે જે લોહી અને ઑક્સિજન પૂરું પાડે છે. આમાં શામેલ છે:

• રેડિયલ આર્ટરી: આ ધમની અંગૂઠામાં લોહી પહોંચાડે છે.
• યુલ્નાર આર્ટરી: આ ધમની અંગૂઠાના નાના ભાગમાં લોહી પહોંચાડે છે.
• મેડિયન નર્વ: આ ચેતા અંગૂઠાની સંવેદના માટે જવાબદાર છે.
• અલ્નાર ચેતા: આ ચેતા અંગૂઠાના સ્નાયુઓને નિયંત્રિત કરવા માટે જવાબદાર છે.

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ એ એક સ્થિતિ છે જેમાં અંગૂઠામાં લોહીનો પ્રવાહ ઘટી જાય છે અથવા બંધ થઈ જાય છે. આનાથી પેશીઓને નુકસાન થઈ શકે છે અને કાયમી નુકસાન અથવા અંગૂઠો ગુમાવવાનું પણ થઈ શકે છે.

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસના તબક્કા શું છે?

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસના તબક્કા

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસના ચાર તબક્કા છે:

તબક્કો 1: ઇસ્કેમિયા

આ તબક્કે, અંગૂઠામાં લોહીનો પ્રવાહ ઘટી જાય છે પરંતુ સંપૂર્ણપણે બંધ થતો નથી. આનાથી દુખાવો, સુન્નતા અને ઠંડક થઈ શકે છે.

તબક્કો 2: સ્ટેસિસ

આ તબક્કે, અંગૂઠામાં લોહીનો પ્રવાહ સંપૂર્ણપણે બંધ થઈ જાય છે. આનાથી પેશીઓને નુકસાન થવાનું શરૂ થાય છે અને અંગૂઠો વાદળી અથવા કાળો થઈ શકે છે.

તબક્કો 3: કોએગ્યુલેશન નેક્રોસિસ

આ તબક્કે, પેશીઓ મૃત્યુ પામવાનું શરૂ કરે છે. અંગૂઠો સૂજી જઈ શકે છે અને ગંધ આવી શકે છે.

તબક્કો 4: ગેંગ્રીન

આ તબક્કે, પેશીઓ મૃત થઈ ગઈ છે અને અંગૂઠો કાળો થઈ જાય છે. સંક્રમણ થવાનું જોખમ  વધી જાય  છે.

અંગૂઠામાંએવેસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ થવાના કારણો શું છે?

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે, જેમાં શામેલ છે:

• આઘાત: અંગૂઠામાં ગંભીર ઈજા, જેમ કે કટ, ભંગાણ અથવા કચડાઈ જવાથી લોહીનો પ્રવાહ અવરોધિત થઈ શકે છે.
• રેનૉડ્સ રોગ: આ એક સ્થિતિ છે જેમાં હાથ અને પગની નાની નસો સંકોચાઈ જાય છે, જેના કારણે લોહીનો પ્રવાહ ઓછો થઈ જાય છે.
• ધુમ્રપાન: ધુમ્રપાન ધમનીઓને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે અને લોહીના ગંઠાણનું જોખમ વધારી શકે છે, જે બંને એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ તરફ દોરી શકે છે.
• મધુમેહ: મધુમેહ નસોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે અને લોહીના પ્રવાહને અવરોધિત કરી શકે છે.
• સંધિવાત: કેટલીક પ્રકારની સંધિવાત, જેમ કે રુમેટોઇડ સંધિવાત, નાના સાંધાઓમાં બળતરા અને નુકસાનનું કારણ બની શકે છે, જેમાં અંગૂઠોનો સમાવેશ થાય છે.
• સંક્રમણ: કેટલાક સંક્રમણો, જેમ કે સેપ્સિસ, લોહીના ગંઠાણ અને ધમનીઓને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે, જે એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ તરફ દોરી શકે છે.
• લોહીનું ગંઠાણ: ધમનીમાં લોહીનો ગંઠો અંગૂઠામાં લોહીના પ્રવાહને અવરોધિત કરી શકે છે.
• થ્રોમ્બોફિલિયા: આ એક સ્થિતિ છે જેમાં લોહીના ગંઠાણનું જોખમ વધી જાય છે.
• ક્રાયોગ્લોબુલિનેમિયા: આ એક સ્થિતિ છે જેમાં ઠંડા તાપમાનમાં લોહીમાં પ્રોટીનનું સંયોજન થાય છે, જે લોહીના ગંઠાણ અને ધમનીઓને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસના કેટલાક અન્ય ઓછા સામાન્ય કારણોમાં શામેલ છે:

• વાસ્ક્યુલાઇટિસ: આ એક સ્થિતિ છે જેમાં નસો અને ધમનીઓમાં બળતરા આવે છે.
• પોપ્લાઇટીઅલ એન્યુરિઝમ: આ એક ફૂલો થયેલ ધમની છે જે પગમાં જોવા માં જોવા મળે છે.

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ થવાના જોખમના પરિબળો શું છે?

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ થવાના જોખમના પરિબળો:

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસના જોખમને વધારી શકે તેવા ઘણા પરિબળો છે, જેમાં શામેલ છે:

વ્યક્તિગત પરિબળો:

• ધુમ્રપાન: ધુમ્રપાન ધમનીઓને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે અને લોહીના ગંઠાણનું જોખમ વધારી શકે છે, જે બંને એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ તરફ દોરી શકે છે.
• મધુમેહ: મધુમેહ નસોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે અને લોહીના પ્રવાહને અવરોધિત કરી શકે છે.
• સંધિવા: કેટલીક પ્રકારની સંધિવાત, જેમ કે રુમેટોઇડ સંધિવાત, નાના સાંધાઓમાં બળતરા અને નુકસાનનું કારણ બની શકે છે, જેમાં અંગૂઠોનો સમાવેશ થાય છે.
• ઉંમર: એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ વૃદ્ધ લોકોમાં વધુ સામાન્ય છે.
• પુરુષ લિંગ: પુરુષોમાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ થવાનું જોખમ સ્ત્રીઓ કરતાં વધુ હોય છે.
• પારિવારિક ઇતિહાસ: જો તમારા પરિવારમાં કોઈને એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ થયો હોય, તો તમને થવાનું જોખમ વધુ હોઈ શકે છે.

તબીબી સ્થિતિઓ:

• રેનૉડ્સ રોગ: આ એક સ્થિતિ છે જેમાં હાથ અને પગની નાની નસો સંકોચાઈ જાય છે, જેના કારણે લોહીનો પ્રવાહ ઓછો થઈ જાય છે.
• સંક્રમણ: કેટલાક સંક્રમણો, જેમ કે સેપ્સિસ, લોહીના ગંઠાણ અને ધમનીઓને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે, જે એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ તરફ દોરી શકે છે.
• લોહીનું ગંઠાણ: ધમનીમાં લોહીનો ગંઠો અંગૂઠામાં લોહીના પ્રવાહને અવરોધિત કરી શકે છે.
• થ્રોમ્બોફિલિયા: આ એક સ્થિતિ છે જેમાં લોહીના ગંઠાણનું જોખમ વધી જાય છે.
• ક્રાયોગ્લોબુલિનેમિયા: આ એક સ્થિતિ છે જેમાં ઠંડા તાપમાનમાં લોહીમાં પ્રોટીનનું સંયોજન થાય છે, જે લોહીના ગંઠાણ અને ધમનીઓને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.

જીવનશૈલી પરિબળો:

• અનિયંત્રિત મધુમેહ: ઉચ્ચ બ્લડ સુગર લોહીના વાહિનોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે અને એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસનું જોખમ વધારી શકે છે.
• ઉચ્ચ કોલેસ્ટ્રોલ

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસના ચિહ્નો અને લક્ષણોશું છે?

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસના ચિહ્નો અને લક્ષણો:

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસના ઘણા ચિહ્નો અને લક્ષણો છે, જેમાં શામેલ છે:

• ગંભીર દુખાવો: આ દુખાવો સતત અને તીવ્ર હોઈ શકે છે.
• સુન્નતા અથવા ઝણઝણાટ: અંગૂઠો સુન્ન થઈ શકે છે અથવા ઝણઝણાટી અનુભવી શકે છે.
• રંગ બદલાવ: અંગૂઠો સફેદ, વાદળી અથવા કાળો થઈ શકે છે.
• ઠંડક: અંગૂઠો ઠંડો લાગી શકે છે.
• ગુમાવેલ કાર્ય: અંગૂઠાને હલાવવા અથવા પકડવામાં મુશ્કેલી થઈ શકે છે.

અન્ય લક્ષણોમાં શામેલ હોઈ શકે છે:

• સોજો
• ગંધ
• તાવ
• ઠંડી લાગવી

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ નું નિદાન કેવી રીતે કરવું?

તબીબી ડૉક્ટર તમારા ચિહ્નો અને લક્ષણોના આધારે અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસનું નિદાન કરી શકે છે.

નિદાનમાં નીચેના પગલાંનો સમાવેશ થઈ શકે છે:

1. શારીરિક પરીક્ષા: ડૉક્ટર તમારા અંગૂઠાની તપાસ કરશે અને તેની સંવેદનશીલતા, તાપમાન અને રંગનું મૂલ્યાંકન કરશે. તેઓ તમારા હાથ અને પગની અન્ય નસો અને ધમનીઓની પણ તપાસ કરશે.

2. ટેસ્ટ: ડૉક્ટર નીચેના ટેસ્ટમાંથી એક અથવા વધુ ઓર્ડર કરી શકે છે:

• X-ray: આ ટેસ્ટ હાડકાઓમાં કોઈ નુકસાન દર્શાવી શકે છે.
• MRI: આ ટેસ્ટ નરમ પેશીઓ અને ધમનીઓમાં નુકસાન દર્શાવી શકે છે.
• CT સ્કેન: આ ટેસ્ટ હાડકાઓ, નરમ પેશીઓ અને ધમનીઓમાં વિગતવાર છબીઓ દર્શાવી શકે છે.
• ડોપ્લર અલ્ટ્રાસાઉન્ડ: આ ટેસ્ટ ધમનીઓમાં લોહીના પ્રવાહનું મૂલ્યાંકન કરી શકે છે.

3. લેબોરેટરી ટેસ્ટ: ડૉક્ટર તમારા લોહીના ગંઠાણનું જોખમ વધારી શકે તેવી કોઈપણ સ્થિતિઓને નકારી કાઢવા માટે લેબોરેટરી ટેસ્ટ કરી શકે છે.

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ ની સારવાર કેવી રીતે કરવી? 

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસની સારવાર નુકસાનની તીવ્રતા પર આધાર રાખે છે.

હળવા કિસ્સાઓમાં, સારવારમાં નીચેનાનો સમાવેશ થઈ શકે છે:

• દવાઓ: દુખાવો અને બળતરા ઘટાડવા માટે ડૉક્ટર દવાઓ લખી શકે છે. તેઓ લોહીના ગંઠાણને અટકાવવા માટે દવાઓ પણ લખી શકે છે.
• આરામ: અંગૂઠાને આરામ આપવો અને તેને ઊંચો રાખવો મહત્વપૂર્ણ છે.
• બરફ: સોજો અને દુખાવો ઘટાડવા માટે દિવસમાં ઘણી વખત 15-20 મિનિટ માટે અંગૂઠા પર બરફ લગાવો.

વધુ ગંભીર કિસ્સાઓમાં,  નીચેની સારવાર નો સમાવેશ થઈ શકે છે:

• શસ્ત્રક્રિયા: જો ધમનીમાં ગંભીર અવરોધ હોય, તો ડૉક્ટર તેને બાયપાસ કરવા અથવા તેને સમારકામ કરવા માટે શસ્ત્રક્રિયા કરી શકે છે.
• ટિશ્યુ ગ્રાફ્ટિંગ: જો પેશીઓ મૃત્યુ પામી ગઈ હોય, તો ડૉક્ટર અન્ય ભાગના શરીરમાંથી સ્વસ્થ પેશીઓને ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરી શકે છે.

અન્ય સારવારોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થઈ શકે છે:

• ઓક્સિજન થેરાપી: આ સારવારમાં અંગૂઠામાં ઓક્સિજનયુક્ત લોહી વધારવા માટે વિશેષ હેલ્મેટ અથવા માસ્ક પહેરવાનો સમાવેશ થાય છે.
• હાઇપરબેરિક ઓક્સિજન થેરાપી: આ સારવારમાં વધતા દબાણમાં શુદ્ધ ઓક્સિજન શ્વાસ લેવાનો સમાવેશ થાય છે, જે પેશીઓમાં ઓક્સિજનનું સ્તર વધારી શકે છે.

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ માં ફિઝીયોથેરાપી સારવાર શું છે?

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસમાં ફિઝીયોથેરાપી એ એક સારવાર પદ્ધતિ છે જેનો ઉપયોગ પીડા ઘટાડવા, ગતિશીલતા સુધારવા અને કાર્યક્ષમતા પુનઃસ્થાપિત કરવામાં મદદ કરવા માટે થાય છે. તેનો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે શસ્ત્રક્રિયા અથવા અન્ય સારવાર પછી પુનર્વસનના ભાગ રૂપે થાય છે.

• વ્યાયામ: આમાં સક્રિય અને નિષ્ક્રિય ગતિશીલતા વ્યાયામ, બળતણ વ્યાયામ અને સંતુલન અને સંકલન વ્યાયામનો સમાવેશ થઈ શકે છે.
• સ્ટ્રેચિંગ: આમાં નરમ પેશીઓ અને સ્નાયુઓને ખેંચવા માટેની તકનીકોનો સમાવેશ થાય છે જેથી ગતિશીલતા અને સુગમતામાં સુધારો થાય.
• માલિશ: આમાં નરમ પેશીઓને હળવા દબાણ અને ગૂંથણી દ્વારા ઉત્તેજીત કરવાનો સમાવેશ થાય છે જેથી રક્ત પ્રવાહમાં સુધારો થાય અને સ્નાયુઓની તાણ ઘટે.
• તણાવ ઘટાડવાની તકનીકો: આમાં ઊંડા શ્વાસ લેવાના વ્યાયામ, ધ્યાન અને પ્રગતિશીલ સ્નાયુ આરામનો સમાવેશ થઈ શકે છે.
• ગરમી અને ઠંડી થેરાપી: ગરમીનો ઉપયોગ દુખાવો અને બળતરા ઘટાડવા માટે થઈ શકે છે, જ્યારે ઠંડીનો ઉપયોગ સોજો અને દુખાવો ઘટાડવા માટે થઈ શકે છે.
• ઇલેક્ટ્રિકલ ઉત્તેજના: આમાં સ્નાયુઓને સંકુચિત કરવા અને મજબૂત કરવા માટે ત્વચા પર ઇલેક્ટ્રોડ લાગુ કરવાનો સમાવેશ થાય છે.

ફિઝીયોથેરાપિસ્ટ તમારા ચોક્કસ જરૂરિયાતોને અનુરૂપ સારવાર યોજના બનાવશે.

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ માં ફિઝીયોથેરાપીના ફાયદા:

• દુખાવો અને બળતરા ઘટાડવી
• ગતિશીલતા અને કાર્યક્ષમતામાં સુધારો કરવો
• સ્નાયુઓની તાકાત અને સંકલનમાં સુધારો કરવો
• સોજો ઘટાડવો
• રક્ત પ્રવાહમાં સુધારો કરવો

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ માટે કઈ કસરત ટાળવી?

તમારા અંગૂઠામાં વધુ નુકસાન ટાળવા માટે, નીચેની કસરતો ટાળવી મહત્વપૂર્ણ છે:

• ગ્રિપિંગ કસરતો: આમાં વજન ઉપાડવા, ડમ્બેલ્સનો ઉપયોગ કરવા અને પુલ-અપ્સ કરવા જેવી કસરતોનો સમાવેશ થાય છે. આ કસરતો તમારા અંગૂઠા પર દબાણ લાવી શકે છે અને લોહીના પ્રવાહને વધુ અવરોધી શકે છે.
• પુશ-અપ્સ અને ડિપ્સ: આ કસરતો તમારા હાથ અને ખભા પર તાણ લાવી શકે છે, જે અંગૂઠામાં લોહીના પ્રવાહને અસર કરી શકે છે.
• મુક્ત વજન કસરતો: આમાં ડમ્બેલ્સ, બારબેલ્સ અને કેટલબેલ્સનો ઉપયોગ કરવા જેવી કસરતોનો સમાવેશ થાય છે. મુક્ત વજનનો ઉપયોગ કરતી વખતે, તમારા અંગૂઠા પર યોગ્ય ગોઠવણી અને સમર્થન જાળવવું મુશ્કેલ બની શકે છે, જેનાથી ઇજા થવાનું જોખમ વધી શકે છે.
• બોક્સિંગ અને કિકબોક્સિંગ: આ રમતોમાં, તમારા અંગૂઠા અકસ્માતથી અથડાઈ શકે છે અને ઇજાગ્રસ્ત થઈ શકે છે.
• રોક ક્લાઇમ્બિંગ: રોક ક્લાઇમ્બિંગમાં, તમારા અંગૂઠા ખડકો પર ગ્રિપ કરવા માટે મજબૂત બળનો ઉપયોગ કરે છે. જો તમને પહેલેથી જ અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ હોય, તો આ વધુ નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.

હું અંગૂઠામાંએવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસને કેવી રીતે રોકી શકું?

જોખમી પરિબળોનું નિયંત્રણ:

• ધુમ્રપાન છોડો: ધુમ્રપાન ધમનીઓને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે અને લોહીના ગંઠાણનું જોખમ વધારી શકે છે, જે બંને એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ તરફ દોરી શકે છે.
• તમારા મધુમેહને નિયંત્રણમાં રાખો: જો તમને મધુમેહ હોય, તો તમારા બ્લડ શુગરનું સ્તર નિયંત્રણમાં રાખવું મહત્વપૂર્ણ છે. ઉચ્ચ બ્લડ શુગર ધમનીઓને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.
• તમારા કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર નિયંત્રણમાં રાખો: ઉચ્ચ કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર ધમનીઓને સંકુચિત કરી શકે છે અને લોહીના પ્રવાહને અવરોધી શકે છે.
• તમારા બ્લડ પ્રેશરનું નિયંત્રણમાં રાખો: ઉચ્ચ બ્લડ પ્રેશર ધમનીઓને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.
• સ્વસ્થ વજન જાળવો: વધુ વજન અથવા મેદસ્વીતા હોવાથી ધમનીઓ પર તાણ વધી શકે છે અને લોહીના પ્રવાહને અવરોધી શકે છે.
• નિયમિત કસરત કરો: નિયમિત કસરત તમારા હૃદય અને રક્તવાહિની તંત્રને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરી શકે છે.

અન્ય ટિપ્સ:

• ઠંડા તાપમાનમાં તમારા હાથ અને પગને ગરમ રાખો: ઠંડા તાપમાન ધમનીઓને સંકુચિત કરી શકે છે અને લોહીના પ્રવાહને ઘટાડી શકે છે.
• તમારા અંગૂઠા પર દબાણ ટાળો: લાંબા સમય સુધી કોઈ વસ્તુ પકડવા અથવા કોઈ સપાટી પર દબાણ કરવાનું ટાળો.

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ (AVN) ની જટિલતાઓ:

જો સારવાર ન કરવામાં આવે તો, અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ (AVN) ની ઘણી ગંભીર જટિલતાઓ થઈ શકે છે, જેમાં શામેલ છે:

1. કાયમી નુકસાન:

• જો પેશીઓને લાંબા સમય સુધી પૂરતું ઓક્સિજન અને પોષક તત્વો મળતા નથી, તો તે મૃત્યુ પામી શકે છે. આનાથી કાયમી નુકસાન થઈ શકે છે, જેમ કે સુન્નતા, બળતરા અથવા અંગૂઠાને હલાવવામાં મુશ્કેલી.

2. ગેંગ્રીન:

• ગેંગ્રીન એ મૃત પેશીઓની સ્થિતિ છે. જો AVN ની સારવાર ન કરવામાં આવે, તો ગેંગ્રીન ફેલાઈ શકે છે અને અંગૂઠા કાપી નાખવાની જરૂર પડી શકે છે.

3. સંક્રમણ:

• મૃત પેશીઓ ચેપ માટે સંવેદનશીલ હોય છે. જો AVN ની સારવાર ન કરવામાં આવે, તો ચેપ લાગી શકે છે, જેનાથી ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે અને જીવલેણ પણ થઈ શકે છે.

4. અંગૂઠો ગુમાવવો:

• ગંભીર કિસ્સાઓમાં, AVN થી અંગૂઠો ગુમાવવો પડી શકે છે.

AVN ની અન્ય સંભવિત જટિલતાઓમાં શામેલ છે:

• હાથમાં દુખાવો
• હાથમાં બળતરા
• હાથની હિલચાલમાં મુશ્કેલી
• માનસિક તણાવ અને ચિંતા

અંતિમ નિષ્કર્ષ:

અંગૂઠામાં એવસ્ક્યુલર નેક્રોસિસ એ એક ગંભીર સ્થિતિ છે જેમાં અંગૂઠામાં લોહીનો પ્રવાહ અવરોધાય છે. આનાથી પેશીઓને નુકસાન થઈ શકે છે અને ગંભીર કિસ્સાઓમાં, અંગૂઠો ગુમાવવાનું પણ થઈ શકે છે.

જોખમી પરિબળો:

• ધુમ્રપાન
• મધુમેહ
• ઉચ્ચ કોલેસ્ટ્રોલ
• ઉચ્ચ બ્લડ પ્રેશર
• વધુ વજન અથવા મેદસ્વીતા
• ઠંડા તાપમાન
• અંગૂઠા પર દબાણ

લક્ષણો:

• દુખાવો
• સોજો
• લાલાશ
• ઠંડક
• સુન્નતા
• ગતિશીલતામાં ઘટાડો

નિદાન:

• શારીરિક પરીક્ષા
• ટેસ્ટ્સ: X-ray, MRI, CT સ્કેન, ડોપ્લર અલ્ટ્રાસાઉન્ડ
• લેબોરેટરી ટેસ્ટ્સ

સારવાર:

• દવાઓ
• આરામ
• બરફ
• શસ્ત્રક્રિયા
• ટિશ્યુ ગ્રાફ્ટિંગ
• ઓક્સિજન થેરાપી
• હાઇપરબેરિક ઓક્સિજન થેરાપી
• ફિઝીયોથેરાપી

જોખમો:

• ઇન્ફેક્શન
• ગાલણો
• સ્નાયુઓની ખિન્નતા
• અંગૂઠો ગુમાવવો

નિવારણ:

• જોખમી પરિબળોનું નિયંત્રણ
• ઠંડા તાપમાનમાં હાથ અને પગને ગરમ રાખવા
• અંગૂઠા પર દબાણ ટાળવું
• નિયમિત તપાસ કરાવવી

વારંવાર પૂછતા પ્રશ્નો: