ખરજવું

ખરજવું એટલે શું?

ખરજવું એ એક સામાન્ય ત્વચાની સમસ્યા છે જેમાં ત્વચા પર લાલ ફોલ્લાઓ થાય છે અને ખૂબ જ ખંજવાળ આવે છે. આ ફોલ્લાઓ ઘણીવાર ભીના થઈ જાય છે અને પોપડા બનાવે છે. ખરજવું ઘણા કારણોસર થઈ શકે છે, જેમ કે એલર્જી, ચેપ, તણાવ, ગરમી, અને કેટલીક દવાઓની આડઅસરો.

ખરજવાનાં લક્ષણો:

• ત્વચા પર લાલ ફોલ્લાઓ
• ખૂબ જ ખંજવાળ
• ફોલ્લાઓ ભીના થઈ જવા
• પોપડા બનવું
• ત્વચા સોજી જવી
• ત્વચા પર ફોલ્લાઓ ફાટી જવા
• ત્વચામાં દુખાવો

ખરજવું થવાનાં કારણો:

• એલર્જી: ખોરાક, ધૂળ, પરાગ, કીટકના કરડવાથી એલર્જી થઈ શકે છે.
• ચેપ: બેક્ટેરિયા, વાયરસ અથવા ફૂગના ચેપથી ખરજવું થઈ શકે છે.
• તણાવ: તણાવથી શરીરમાં કેટલાક હોર્મોન્સનું પ્રમાણ વધી જાય છે, જેના કારણે ખરજવું થઈ શકે છે.
• ગરમી અને પરસેવો: ગરમી અને પરસેવો થવાથી ત્વચામાં બળતરા થાય છે અને ખરજવું થઈ શકે છે.
• દવાઓની આડઅસરો: કેટલીક દવાઓની આડઅસર તરીકે ખરજવું થઈ શકે છે.
• અન્ય કારણો: સૂકાશુષ્ક વાતાવરણ, ત્વચાને ખંચાવતી વસ્ત્રો, કેટલાક રસાયણો, વગેરે.

ખરજવાની સારવાર:

ખરજવાની સારવાર તેના કારણ પર આધારિત છે. ડૉક્ટર તમારી ત્વચાની તપાસ કરીને અને તમારા લક્ષણો જોઈને સારવાર નક્કી કરશે. સામાન્ય રીતે ખરજવાની સારવારમાં નીચેની દવાઓનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે:

• એન્ટિહિસ્ટેમાઇન્સ: ખંજવાળ ઓછી કરવા માટે
• કોર્ટિકોસ્ટેરોઇડ્સ: સોજો અને બળતરા ઓછી કરવા માટે
• એન્ટિબાયોટિક્સ: બેક્ટેરિયલ ચેપ માટે
• એન્ટિફંગલ દવાઓ: ફંગલ ચેપ માટે

ખરજવાની રોકથામ:

• એલર્જનથી દૂર રહો
• ત્વચાને સાફ રાખો
• નરમ કપડાં પહેરો
• તણાવ ઓછો કરો
• હાઇડ્રેટેડ રહો

ક્યારે ડૉક્ટરને મળવું:

જો તમને ખરજવું થાય અને તે ઘરગથ્થુ ઉપચારોથી દૂર ન થાય તો તમારે ડૉક્ટરને મળવું જોઈએ. જો તમને ખરજવા સાથે તાવ, શરદી, અથવા અન્ય કોઈ ગંભીર લક્ષણો હોય તો તરત જ ડૉક્ટરને મળવું જોઈએ.

ખરજવું કેટલા પ્રકારના હોય છે?

ખરજવાના ઘણા પ્રકારો છે અને તેના કારણો અને લક્ષણો અલગ અલગ હોઈ શકે છે. કેટલાક સામાન્ય પ્રકારો નીચે મુજબ છે:

• એટોપિક ડર્મેટાઇટિસ: આ એક વારસાગત સ્થિતિ છે જેમાં ત્વચા સૂકી અને ખંજવાળવાળી બને છે. આ ખાસ કરીને બાળકોમાં જોવા મળે છે.
• કોન્ટેક્ટ ડર્મેટાઇટિસ: આ ત્યારે થાય છે જ્યારે ત્વચા કોઈ એલર્જન જેમ કે ધાતુ, સાબુ અથવા ઝેરી આઇવીના સંપર્કમાં આવે છે.
• સેબોરેઇક ડર્મેટાઇટિસ: આ સ્થિતિમાં ત્વચાના તેલય ગ્રંથિઓ વધુ તેલ છોડે છે જેના કારણે ખોળા અને ખંજવાળ આવે છે. આ સામાન્ય રીતે માથાની ચામડી, ચહેરા અને છાતી પર થાય છે.
• પસોરિયાસિસ: આ એક લાંબા સમય સુધી રહેતી સ્થિતિ છે જેમાં ત્વચા પર લાલ, ખંજવાળવાળા પેચો થાય છે.
• ન્યુરોડર્મેટાઇટિસ: આ એક પ્રકારનું ખરજવું છે જેમાં ત્વચા ખૂબ જ સૂકી અને ખંજવાળવાળી બને છે.
• દવાઓની આડઅસર: કેટલીક દવાઓ ખરજવુંનું કારણ બની શકે છે.
• ચેપ: બેક્ટેરિયા, વાયરસ અથવા ફૂગના ચેપથી પણ ખરજવું થઈ શકે છે.

ખરજવાના પ્રકારો નક્કી કરવા માટે ડૉક્ટર તમારી ત્વચાની તપાસ કરશે અને તમારા લક્ષણો વિશે પૂછશે.

ખરજવું કોને અસર કરે છે?

ખરજવું કોઈપણ વ્યક્તિને થઈ શકે છે, ભલે તે કોઈપણ ઉંમરના હોય. જોકે, કેટલાક લોકો ખરજવા માટે વધુ સંવેદનશીલ હોય છે. જેમ કે:

• બાળકો: એટોપિક ડર્મેટાઇટિસ જેવું ખરજવું બાળકોમાં ખૂબ જ સામાન્ય છે.
• વૃદ્ધ વયના લોકો: વૃદ્ધ લોકોની ત્વચા પાતળી અને સૂકી થઈ જાય છે, જેના કારણે તેઓ ખરજવા માટે વધુ સંવેદનશીલ બને છે.
• એલર્જી ધરાવતા લોકો: જે લોકોને ખોરાક, ધૂળ, પરાગ અથવા અન્ય એલર્જનથી એલર્જી હોય છે તેઓ ખરજવા માટે વધુ સંવેદનશીલ હોય છે.
• શુષ્ક વાતાવરણમાં રહેતા લોકો: શુષ્ક વાતાવરણ ત્વચાને સૂકવી નાખે છે અને ખરજવું થવાનું જોખમ વધારે છે.
• તણાવ અનુભવતા લોકો: તણાવ ખરજવાને વધારી શકે છે.
• કેટલીક તબીબી સ્થિતિઓ ધરાવતા લોકો: જેમ કે, દમો, એકઝિમા, અને થાઇરોઇડની સમસ્યાઓ.

ખરજવું કેટલું સામાન્ય છે?

ખરજવું એ ખૂબ જ સામાન્ય ત્વચાની સમસ્યા છે. લગભગ દરેક વ્યક્તિને તેમના જીવનમાં એકવાર ખરજવું થાય છે. તે બાળકોથી લઈને વૃદ્ધો સુધી કોઈને પણ થઈ શકે છે.

કેટલાક લોકો ખરજવા માટે વધુ સંવેદનશીલ હોય છે. જેમ કે:

• બાળકો: એટોપિક ડર્મેટાઇટિસ જેવું ખરજવું બાળકોમાં ખૂબ જ સામાન્ય છે.
• એલર્જી ધરાવતા લોકો: જે લોકોને ખોરાક, ધૂળ, પરાગ અથવા અન્ય એલર્જનથી એલર્જી હોય છે તેઓ ખરજવા માટે વધુ સંવેદનશીલ હોય છે.
• શુષ્ક વાતાવરણમાં રહેતા લોકો: શુષ્ક વાતાવરણ ત્વચાને સૂકવી નાખે છે અને ખરજવું થવાનું જોખમ વધારે છે.
• તણાવ અનુભવતા લોકો: તણાવ ખરજવાને વધારી શકે છે.

ખરજવુંના કારણો શું છે?

ખરજવું થવાના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે. કેટલાક સામાન્ય કારણો નીચે મુજબ છે:

• એલર્જી: ખોરાક, ધૂળ, પરાગ, કીટકના કરડવાથી એલર્જી થઈ શકે છે.
• ચેપ: બેક્ટેરિયા, વાયરસ અથવા ફૂગના ચેપથી ખરજવું થઈ શકે છે.
• તણાવ: તણાવથી શરીરમાં કેટલાક હોર્મોન્સનું પ્રમાણ વધી જાય છે, જેના કારણે ખરજવું થઈ શકે છે.
• ગરમી અને પરસેવો: ગરમી અને પરસેવો થવાથી ત્વચામાં બળતરા થાય છે અને ખરજવું થઈ શકે છે.
• દવાઓની આડઅસરો: કેટલીક દવાઓની આડઅસર તરીકે ખરજવું થઈ શકે છે.
• ત્વચાની સ્થિતિઓ: એટોપિક ડર્મેટાઇટિસ, પસોરિયાસિસ જેવી ત્વચાની સ્થિતિઓ ખરજવુંનું કારણ બની શકે છે.
• સૂકી ત્વચા: શિયાળામાં હવામાં ભેજનું પ્રમાણ ઓછું હોવાથી ત્વચા સૂકી થઈ જાય છે અને ખંજવાળ આવે છે.

ખરજવું ના ચિહ્નો અને લક્ષણો શું છે?

ખરજવું એ એક સામાન્ય ત્વચાની સમસ્યા છે જેમાં ત્વચા લાલ થઈ જાય છે અને ખૂબ ખંજવાળ આવે છે. આ સમસ્યા ઘણા કારણોસર થઈ શકે છે, જેમ કે એલર્જી, ચેપ, તણાવ વગેરે.

ખરજવાના ચિહ્નો અને લક્ષણો:

• લાલ ફોલ્લાઓ: ત્વચા પર લાલ રંગના ફોલ્લાઓ થવા એ ખરજવાનું સૌથી સામાન્ય લક્ષણ છે.
• ખંજવાળ: ખંજવાળ આવવી એ ખરજવાનું મુખ્ય લક્ષણ છે. આ ખંજવાળ હળવીથી લઈને ખૂબ તીવ્ર હોઈ શકે છે.
• સોજો: ખંજવાળવાળા વિસ્તારમાં ત્વચા સોજી જાય છે.
• પોપડા: ફોલ્લાઓ ફાટી જવાથી પોપડા બની શકે છે.
• ત્વચાનું સૂકું થવું: ખરજવાવાળી ત્વચા સૂકી અને ખરબચડી બની શકે છે.
• ચીકાશ: કેટલાક કિસ્સામાં, ખંજવાળવાળા વિસ્તારમાંથી ચીકાશ નીકળી શકે છે.
• દુખાવો: કેટલાક કિસ્સામાં, ખંજવાળવાળા વિસ્તારમાં દુખાવો પણ થઈ શકે છે.

શું ખરજવું ભડકવાનું કારણ બને છે?

ખરજવું એ ભડકવાનું કારણ બની શકે છે, પરંતુ એકમાત્ર કારણ નથી.

ખરજવા અને ભડકવા વચ્ચેનો સંબંધ:

• ચામડીની બળતરા: ખરજવાથી ચામડી બળે છે અને ખંજવાળ આવે છે. આના કારણે વ્યક્તિ ખંજવાળવાની ઇચ્છા અનુભવે છે, જેનાથી ચામડીને વધુ નુકસાન થઈ શકે છે અને ચેપ લાગવાનું જોખમ વધી શકે છે.
• અસ્વસ્થતા અને બેચેની: ખરજવાથી વ્યક્તિ અસ્વસ્થ અને બેચેન અનુભવી શકે છે, જેના કારણે તે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં મુશ્કેલી અનુભવી શકે છે.
• નિંદ્રાની ગુણવત્તામાં ઘટાડો: ખરજવાથી નિંદ્રામાં ખલેલ પડી શકે છે, જેના કારણે વ્યક્તિ થાક અનુભવી શકે છે અને તેની ઉત્પાદકતામાં ઘટાડો થઈ શકે છે.
• આત્મવિશ્વાસમાં ઘટાડો: ખરજવાથી વ્યક્તિની દેખાવને અસર થઈ શકે છે, જેના કારણે તે આત્મવિશ્વાસ ગુમાવી શકે છે.

ભડકવાના અન્ય કારણો:

• આનુવંશિકતા: કેટલાક લોકોને ખરજવાની સમસ્યા આનુવંશિક રીતે વારસામાં મળે છે.
• એલર્જી: ખોરાક, ધૂળ, પરાગ વગેરે જેવી એલર્જીથી ખરજવું થઈ શકે છે.
• ચેપ: ફંગસ, બેક્ટેરિયા અથવા વાયરસના ચેપથી પણ ખરજવું થઈ શકે છે.
• ત્વચાની સ્થિતિ: સોરાયસિસ, એક્ઝિમા જેવી ત્વચાની સ્થિતિઓથી ખરજવું થઈ શકે છે.
• તણાવ: તણાવ પણ ખરજવાનું એક કારણ બની શકે છે.

શું અમુક ખોરાક ખરજવું ઉશ્કેરે છે?

હા, બિલકુલ, અમુક ખોરાક ખરજવું ઉશ્કેરે છે.

કેટલાક ખોરાકમાં એવા તત્વો હોય છે જે કેટલાક લોકોમાં ખરજવું ઉત્પન્ન કરી શકે છે. આને એલર્જી અથવા ફૂડ ઇન્ટોલરન્સ કહેવાય છે.

કોણા ખોરાક ખરજવું ઉશ્કેરે છે?

• સૌથી સામાન્ય ખોરાક: મગફળી, ડ્રાય ફ્રુટ્સ, ઇંડા, દૂધ, ઘઉં, સોયાબીન, માછલી, શેલફિશ, અને કેટલાક ફળો અને શાકભાજી.
• અન્ય ખોરાક: પ્રિઝર્વેટિવ્સ, આર્ટિફિશિયલ કલર્સ અને ફ્લેવર્સવાળા ખોરાક.

શું ખરજવું એ સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગ છે?

ખરજવું એ હંમેશા સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગ નથી.

સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગમાં શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ પોતાના જ કોષો પર હુમલો કરે છે. જ્યારે ખરજવું એ સામાન્ય રીતે કોઈ એલર્જી, ચેપ અથવા બીજા કારણોસર થાય છે.

ખરજવું ચેપી રોગ છે?

ખરજવું હંમેશા ચેપી રોગ હોય એવું નથી.

કેટલીકવાર ખરજવું ચેપને કારણે થઈ શકે છે, જેમ કે બેક્ટેરિયા, વાયરસ અથવા ફૂગના ચેપથી. ઉદાહરણ તરીકે, ચિકનપોક્સ, દાદર, કેટલાક પ્રકારના ખરજવા ચેપી હોય છે.

જો કે, ઘણી વખત ખરજવું અન્ય કારણોસર થાય છે, જેમ કે:

• એલર્જી: કોઈ ખોરાક, ધૂળ, પ્રાણીના પરુ વગેરેથી એલર્જી થવાથી ખરજવું થઈ શકે છે.
• દવાઓની આડઅસર: કેટલીક દવાઓની આડઅસર તરીકે ખરજવું થઈ શકે છે.
• ત્વચાની સ્થિતિ: સોરાયસિસ, એક્ઝિમા જેવી ત્વચાની સ્થિતિઓને કારણે પણ ખરજવું થઈ શકે છે.
• શુષ્ક ત્વચા: શિયાળામાં શુષ્ક ત્વચાને કારણે પણ ખરજવું થઈ શકે છે.
• તણાવ: તણાવ પણ ખરજવું ઉશ્કેરવાનું એક કારણ બની શકે છે.

ખરજવું ચેપી છે કે નહીં તે નક્કી કરવા માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે. ડૉક્ટર તમારી ત્વચાની તપાસ કરશે અને જરૂર પડ્યે કેટલાક ટેસ્ટ્સ કરાવવાની સલાહ આપશે.

જો તમને ખરજવું થાય તો ક્યારે ડૉક્ટરને મળવું જોઈએ:

• જો ખરજવું ઘણું તીવ્ર હોય.
• જો ખરજવા સાથે તાવ, શરદી, ઉધરસ જેવા અન્ય લક્ષણો હોય.
• જો ખરજવું ઘણા દિવસો સુધી ઠીક ન થાય.
• જો ખરજવા સાથે ચહેરા પર સોજો આવે.

મહત્વની વાત:

• જો ખરજવું ચેપી હોય તો સારવાર લેવી ખૂબ જ જરૂરી છે.
• ચેપી ખરજવું અન્ય લોકોને ફેલાવી શકે છે.
• ડૉક્ટરની સલાહ લીધા વગર કોઈપણ દવા લેવી નહીં.

આ માત્ર સામાન્ય માહિતી છે. કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.

કોને ખરજવુંનું જોખમ વધારે છે?

ખરજવું થવાનું જોખમ કેટલાક લોકોમાં વધારે હોય છે. આવા લોકોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

• એલર્જી ધરાવતા લોકો: જે લોકોને ખોરાક, ધૂળ, પ્રાણીના પરુ વગેરેથી એલર્જી હોય છે તેમને ખરજવું થવાનું જોખમ વધારે હોય છે.
• ત્વચાની સ્થિતિ ધરાવતા લોકો: સોરાયસિસ, એક્ઝિમા જેવી ત્વચાની સ્થિતિઓ ધરાવતા લોકોને ખરજવું થવાનું જોખમ વધારે હોય છે.
• શુષ્ક ત્વચા ધરાવતા લોકો: ખાસ કરીને શિયાળામાં શુષ્ક ત્વચા ધરાવતા લોકોને ખરજવું થવાનું જોખમ વધારે હોય છે.
• દવાઓ લેતા લોકો: કેટલીક દવાઓની આડઅસર તરીકે ખરજવું થઈ શકે છે.
• કમજોર રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો: જે લોકોની રોગપ્રતિકારક શક્તિ કમજોર હોય છે તેમને ચેપ થવાનું જોખમ વધારે હોય છે, જેના કારણે ખરજવું થઈ શકે છે.
• તણાવગ્રસ્ત લોકો: તણાવ પણ ખરજવું ઉશ્કેરવાનું એક કારણ બની શકે છે.
• જનીનિક પરિબળો: કેટલાક લોકોને ખરજવું થવાની વંશપરંપરા હોય છે.

ખરજવું કેવી રીતે નિદાન થાય છે?

ખરજવાનું નિદાન કરવા માટે ડૉક્ટર સામાન્ય રીતે નીચેની પ્રક્રિયાઓ અપનાવે છે:

• ચર્ચા: ડૉક્ટર તમારી સાથે તમારા ખરજવા વિશે વિસ્તારપૂર્વક વાત કરશે. આમાં તમારા ખરજવાના પ્રકાર, ક્યારથી શરૂ થયું, ક્યાં થાય છે, શું કારણે વધે છે, અન્ય કોઈ લક્ષણો છે કે નહીં જેવી વિગતો શામેલ હશે.
• શારીરિક તપાસ: ડૉક્ટર તમારી ત્વચાની કાળજીપૂર્વક તપાસ કરશે. આમાં ખરજવાના ફોલ્લાઓનું સ્થાન, આકાર, રંગ અને અન્ય લક્ષણો જોવામાં આવશે.
• ટેસ્ટ: જરૂર પડ્યે, ડૉક્ટર કેટલાક ટેસ્ટ્સ કરાવવાની સલાહ આપી શકે છે. આમાં ત્વચાનો નમૂનો લઈને તેનું પરીક્ષણ, એલર્જી ટેસ્ટ, લોહીના ટેસ્ટ વગેરેનો સમાવેશ થઈ શકે છે.

નિદાન માટે શા માટે ટેસ્ટ જરૂરી છે?

• કારણ શોધવા: ટેસ્ટ દ્વારા ખરજવાનું ચોક્કસ કારણ શોધી શકાય છે. જેમ કે, એલર્જી ટેસ્ટ દ્વારા કઈ વસ્તુથી એલર્જી છે તે જાણી શકાય છે.
• સારવાર નક્કી કરવા: કારણ જાણ્યા પછી જ યોગ્ય સારવાર નક્કી કરી શકાય છે.

ખરજવાના નિદાનમાં સમય કેટલો લાગે છે?

નિદાનમાં લાગતો સમય ખરજવાના પ્રકાર અને કારણ પર આધારિત હોય છે. કેટલાક કિસ્સામાં તરત જ નિદાન થઈ શકે છે, જ્યારે કેટલાક કિસ્સામાં વધુ ટેસ્ટ્સ કરવા પડી શકે છે.

ખરજવું ની સારવાર શું છે?

ખરજવાની સારવાર તેના કારણ પર આધારિત હોય છે. કારણ જાણ્યા પછી જ ડૉક્ટર યોગ્ય સારવાર નક્કી કરી શકે છે.

સામાન્ય રીતે ખરજવાની સારવારમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

• દવાઓ: ડૉક્ટર તમને ખરજવાના પ્રકાર અને કારણ અનુસાર ક્રીમ, લોશન, ગોળીઓ અથવા ઇન્જેક્શન જેવી દવાઓ આપી શકે છે. આ દવાઓમાં એન્ટિહિસ્ટેમાઇન્સ, સ્ટેરોઇડ્સ, એન્ટિબાયોટિક્સ વગેરેનો સમાવેશ થઈ શકે છે.
• ઘરેલુ ઉપચાર: કેટલાક કિસ્સામાં ડૉક્ટર ઘરેલુ ઉપચાર જેવા કે ઓટમીલ બાથ, કોલ્ડ કોમ્પ્રેસ વગેરેની સલાહ આપી શકે છે.
• લાઇફસ્ટાઇલમાં ફેરફાર: જો ખરજવું કોઈ ખોરાક અથવા અન્ય એલર્જનને કારણે થતું હોય તો તેનાથી દૂર રહેવું જરૂરી છે.

ખરજવાની સારવાર દરમિયાન ધ્યાનમાં રાખવા જેવી બાબતો:

• ડૉક્ટરની સલાહ લેવી: કોઈપણ દવા લેતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી ખૂબ જ જરૂરી છે.
• દવાઓ નિયમિત લેવી: ડૉક્ટર દ્વારા આપવામાં આવેલી દવાઓ નિયમિત લેવી જરૂરી છે.
• ખંજવાળ આવે ત્યારે નખ કાપી રાખવા: ખંજવાળ આવે ત્યારે નખ કાપી રાખવાથી ચેપ લાગવાનું જોખમ ઓછું થાય છે.
• પરિણામો માટે ધીરજ રાખવી: ખરજવાની સારવારમાં સમય લાગી શકે છે.

કેટલાક કિસ્સામાં ખરજવું ગંભીર હોઈ શકે છે. જો તમને ખરજવું થાય તો તરત જ ડૉક્ટરને મળો.

બાળપણના ખરજવુંની સારવાર કેવી રીતે કરવી?

બાળપણમાં થતું ખરજવું એ એક સામાન્ય સમસ્યા છે. તેના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે જેમ કે એલર્જી, ચેપ, શુષ્ક ત્વચા વગેરે. બાળકને ખરજવું થાય તો તરત જ ડૉક્ટરને બતાવવું જરૂરી છે.

બાળકના ખરજવાની સારવાર:

બાળકના ખરજવાની સારવાર તેના કારણ પર આધારિત હોય છે. ડૉક્ટર તમારા બાળકની તપાસ કરશે અને જરૂરી ટેસ્ટ્સ કરાવશે. તે પછી જ તેઓ યોગ્ય સારવાર નક્કી કરશે.

સામાન્ય રીતે બાળકના ખરજવાની સારવારમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

• દવાઓ: ડૉક્ટર તમારા બાળકને ખરજવાના પ્રકાર અને કારણ અનુસાર ક્રીમ, લોશન, ગોળીઓ અથવા ઇન્જેક્શન જેવી દવાઓ આપી શકે છે. આ દવાઓમાં એન્ટિહિસ્ટેમાઇન્સ, સ્ટેરોઇડ્સ, એન્ટિબાયોટિક્સ વગેરેનો સમાવેશ થઈ શકે છે.
• ઘરેલુ ઉપચાર: ડૉક્ટરની સલાહ લઈને તમે બાળકને ઓટમીલ બાથ આપી શકો છો અથવા કોલ્ડ કોમ્પ્રેસ કરી શકો છો.
• લાઇફસ્ટાઇલમાં ફેરફાર: જો ખરજવું કોઈ ખોરાક અથવા અન્ય એલર્જનને કારણે થતું હોય તો તેનાથી દૂર રહેવું જરૂરી છે.

બાળકના ખરજવાની સારવાર દરમિયાન ધ્યાનમાં રાખવા જેવી બાબતો:

• ડૉક્ટરની સલાહ લેવી: કોઈપણ દવા લેતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી ખૂબ જ જરૂરી છે.
• દવાઓ નિયમિત લેવી: ડૉક્ટર દ્વારા આપવામાં આવેલી દવાઓ નિયમિત લેવી જરૂરી છે.
• ખંજવાળ આવે ત્યારે નખ કાપી રાખવા: ખંજવાળ આવે ત્યારે બાળકના નખ કાપી રાખવાથી ચેપ લાગવાનું જોખમ ઓછું થાય છે.
• પરિણામો માટે ધીરજ રાખવી: ખરજવાની સારવારમાં સમય લાગી શકે છે.

બાળકના ખરજવાના કારણો:

• એલર્જી: કોઈ ખોરાક, ધૂળ, પ્રાણીના પરુ વગેરેથી એલર્જી થવાથી ખરજવું થઈ શકે છે.
• ચેપ: બેક્ટેરિયા, વાયરસ અથવા ફૂગના ચેપથી પણ ખરજવું થઈ શકે છે.
• શુષ્ક ત્વચા: શિયાળામાં શુષ્ક ત્વચાને કારણે પણ ખરજવું થઈ શકે છે.
• દવાઓની આડઅસર: કેટલીક દવાઓની આડઅસર તરીકે ખરજવું થઈ શકે છે.
• ત્વચાની સ્થિતિ: સોરાયસિસ, એક્ઝિમા જેવી ત્વચાની સ્થિતિઓને કારણે પણ ખરજવું થઈ શકે છે.

ક્યારે ડૉક્ટરને બતાવવું:

• જો ખરજવું ઘણું તીવ્ર હોય.
• જો ખરજવા સાથે તાવ, શરદી, ઉધરસ જેવા અન્ય લક્ષણો હોય.
• જો ખરજવું ઘણા દિવસો સુધી ઠીક ન થાય.
• જો ખરજવા સાથે ચહેરા પર સોજો આવે.

મહત્વની વાત:

• બાળકના ખરજવાનું નિદાન કરવું ખૂબ જ જરૂરી છે.
• ડૉક્ટરની સલાહ લીધા વગર કોઈપણ દવા લેવી નહીં.

કયા પ્રકારનું મોઇશ્ચરાઇઝર ખરજવુંની સારવાર કરે છે?

ખરજવાની સારવાર માટે કયું મોઇશ્ચરાઇઝર વાપરવું તે ખરજવાના કારણ અને ત્વચાના પ્રકાર પર આધારિત હોય છે. જો કે, કેટલાક સામાન્ય પ્રકારના મોઇશ્ચરાઇઝર જે ખરજવામાં રાહત આપી શકે છે તે નીચે મુજબ છે:

• સેરામાઇડ્સ ધરાવતા મોઇશ્ચરાઇઝર: સેરામાઇડ્સ એ ત્વચામાં કુદરતી રીતે જોવા મળતા ચરબીયુક્ત પદાર્થો છે જે ત્વચાને ભેજવાળી રાખવામાં મદદ કરે છે. સેરામાઇડ્સ ધરાવતા મોઇશ્ચરાઇઝર ખરજવાથી થતી ત્વચાની બેરિયરને મજબૂત બનાવવામાં મદદ કરે છે.
• હાયલ્યુરોનિક એસિડ ધરાવતા મોઇશ્ચરાઇઝર: હાયલ્યુરોનિક એસિડ ત્વચામાં ભેજ જાળવી રાખવામાં ખૂબ જ અસરકારક છે. તે ખરજવાથી થતી સોજો અને લાલાશને ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
• કોલોઇડલ ઓટમીલ ધરાવતા મોઇશ્ચરાઇઝર: કોલોઇડલ ઓટમીલ ત્વચાને શાંત કરવામાં અને ખંજવાળ ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તે ખરજવાથી થતી બળતરાને ઘટાડવામાં પણ મદદ કરી શકે છે.
• પેટ્રોલેટમ: પેટ્રોલેટમ એક સસ્તું અને અસરકારક મોઇશ્ચરાઇઝર છે જે ત્વચાને ભેજવાળી રાખવામાં મદદ કરે છે. તે ત્વચાને બાહ્ય પર્યાવરણથી બચાવવામાં પણ મદદ કરે છે.

મહત્વની નોંધ:

• ડૉક્ટરની સલાહ લેવી: કયું મોઇશ્ચરાઇઝર તમારા માટે યોગ્ય છે તે નક્કી કરવા માટે તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
• કુદરતી ઘટકો ધરાવતા મોઇશ્ચરાઇઝર: જો તમને કોઈ એલર્જી હોય તો કુદરતી ઘટકો ધરાવતા મોઇશ્ચરાઇઝર પસંદ કરો.
• સુગંધ વિનાના મોઇશ્ચરાઇઝર: સુગંધ વિનાના મોઇશ્ચરાઇઝર ત્વચાને બળતરા થવાથી બચાવે છે.
• નિયમિત ઉપયોગ: શ્રેષ્ઠ પરિણામો માટે દિવસમાં ઘણી વખત મોઇશ્ચરાઇઝર લગાવો.

ખરજવું માં શું ખાવું અને શું ન ખાવું?

ખરજવું એ એક સામાન્ય ત્વચાની સમસ્યા છે જેના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે. ખાવા-પીવાની આદતો ખરજવાને વધારી શકે છે અથવા ઘટાડી શકે છે.

ખરજવામાં શું ખાવું:

• ફળ અને શાકભાજી: વિટામિન સી અને એન્ટીઓક્સિડન્ટથી ભરપૂર ફળો અને શાકભાજી ત્વચાને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. જેમ કે: સંતરા, લીંબુ, કાળા દ્રાક્ષ, ગાજર, તુરિયા વગેરે.
• ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ: સૅલ્મોન, અળસીના બીજ, અખરોટ જેવા ખોરાકમાં ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ હોય છે જે ત્વચાને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે.
• પ્રોબાયોટિક્સ: દહીં, સોયાબીન, કિમચી જેવા ખોરાકમાં પ્રોબાયોટિક્સ હોય છે જે આંતરડાના સ્વાસ્થ્ય સુધારવામાં મદદ કરે છે અને ખરજવાને ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
• પાણી: પુષ્કળ પ્રમાણમાં પાણી પીવાથી ત્વચાને હાઇડ્રેટેડ રાખવામાં મદદ મળે છે અને ખરજવું ઓછું થાય છે.

ખરજવામાં શું ન ખાવું:

• પ્રોસેસ્ડ ફૂડ: પ્રોસેસ્ડ ફૂડમાં વધુ ખાંડ, મીઠું અને અન્ય રાસાયણિક પદાર્થો હોય છે જે ખરજવું વધારી શકે છે.
• શુગર: વધુ ખાંડ ખાવાથી શરીરમાં બળતરા વધે છે જે ખરજવું વધારી શકે છે.
• લસણ અને ડુંગળી: કેટલાક લોકોને લસણ અને ડુંગળી ખાવાથી ખરજવું વધી શકે છે.
• મસાલેદાર ખોરાક: મસાલેદાર ખોરાક ખાવાથી ત્વચામાં બળતરા વધી શકે છે.
• એલર્જીક ખોરાક: જો તમને કોઈ ખોરાકથી એલર્જી હોય તો તેને ખાવાથી બચવું જોઈએ.

મહત્વની નોંધ:

• આ માત્ર સામાન્ય માહિતી છે.
• ખરજવાની સારવાર માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
• ખરજવાનું કારણ જાણ્યા પછી જ યોગ્ય આહારની સલાહ આપી શકાય છે.
• ખોરાક સિવાય અન્ય પરિબળો જેમ કે તણાવ, પ્રદૂષણ વગેરે પણ ખરજવું વધારી શકે છે.

તમારા ડૉક્ટર તમને ખરજવાના કારણ અનુસાર યોગ્ય આહારની સલાહ આપશે.

ખરજવું ના ઘરેલું ઉપચાર શું છે?

ખરજવું એ એક સામાન્ય ત્વચાની સમસ્યા છે જેના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે. જો તમને ગંભીર ખરજવું હોય તો તરત જ ડૉક્ટરને મળવું જરૂરી છે. પરંતુ કેટલાક હળવા ખરજવામાં ઘરેલુ ઉપચાર અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે.

ધ્યાનમાં રાખો: આ ઘરેલુ ઉપચારો દરેકને માટે અસરકારક હોય તે જરૂરી નથી. જો તમને કોઈ એલર્જી હોય તો કોઈપણ નવો ઉપચાર શરૂ કરતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.

ખરજવા માટેના કેટલાક ઘરેલુ ઉપચારો:

• ઓટમીલ બાથ: ઓટમીલમાં એન્ટી-ઇન્ફ્લેમેટરી ગુણધર્મો હોય છે જે ખંજવાળ અને બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. ગરમ પાણીમાં ઓટમીલ ઉમેરીને સ્નાન કરો.
• કોલ્ડ કોમ્પ્રેસ: ઠંડા પાણીના કપડાથી અસરગ્રસ્ત વિસ્તાર પર કોમ્પ્રેસ કરવાથી ખંજવાળ અને સોજો ઓછો થાય છે.
• એલોવેરા જેલ: એલોવેરામાં ઠંડક અને શાંત કરનારા ગુણધર્મો હોય છે જે ખંજવાળ અને બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
• કોકોનટ તેલ: કોકોનટ તેલમાં એન્ટિમાઇક્રોબાયલ અને એન્ટિફંગલ ગુણધર્મો હોય છે જે ચેપને રોકવામાં મદદ કરે છે.
• તુલસીના પાન: તુલસીના પાનમાં એન્ટિસેપ્ટિક ગુણધર્મો હોય છે જે ચેપને રોકવામાં મદદ કરે છે. તુલસીના પાનને ક્રશ કરીને પેસ્ટ બનાવીને ખરજવાવાળા વિસ્તાર પર લગાવો.
• ખીરા: ખીરામાં એન્ટિ-ઇન્ફ્લેમેટરી ગુણધર્મો હોય છે જે ખંજવાળ અને બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
• બેકિંગ સોડા: બેકિંગ સોડામાં એન્ટિસેપ્ટિક અને એન્ટિ-ઇન્ફ્લેમેટરી ગુણધર્મો હોય છે. બેકિંગ સોડા અને પાણીને મિક્સ કરીને પેસ્ટ બનાવીને ખરજવાવાળા વિસ્તાર પર લગાવો.

ધ્યાનમાં રાખો:

• આ ઉપચારો ફક્ત હળવા ખરજવા માટે જ ઉપયોગી થઈ શકે છે.
• જો તમને ગંભીર ખરજવું હોય, તો તરત જ ડૉક્ટરને મળો.
• જો તમને કોઈ એલર્જી હોય તો કોઈપણ નવો ઉપચાર શરૂ કરતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.

ખરજવું માટે કાયમી ઈલાજ છે?

ખરજવા માટે કાયમી ઈલાજ કયો છે એ ખરજવાના પ્રકાર અને કારણ પર આધારિત છે. કેટલાક પ્રકારના ખરજવાની સારવારથી સંપૂર્ણપણે મુક્તિ મળી શકે છે, જ્યારે કેટલાક પ્રકારના ખરજવામાં ફક્ત લક્ષણોને નિયંત્રણમાં રાખી શકાય છે.

ખરજવાના પ્રકાર અને તેની સારવાર:

• એલર્જિક ખરજવું: જો ખરજવું કોઈ ખોરાક, ધૂળ, પ્રાણીના પરુ વગેરેથી એલર્જીને કારણે થતું હોય તો એલર્જનથી દૂર રહેવાથી ખરજવું ઓછું થઈ શકે છે.
• ચેપી ખરજવું: બેક્ટેરિયા, વાયરસ અથવા ફૂગના ચેપને કારણે થતા ખરજવા માટે ડૉક્ટર દ્વારા આપવામાં આવતી દવાઓ લેવી જરૂરી છે.
• શુષ્ક ત્વચા: શુષ્ક ત્વચાને કારણે થતા ખરજવા માટે મોઇશ્ચરાઇઝર વાપરવાથી રાહત મળી શકે છે.
• સોરાયસિસ અને એક્ઝિમા: આવી ત્વચાની સ્થિતિઓ માટે લાંબા ગાળાની સારવારની જરૂર પડે છે.

ખરજવા માટે કાયમી ઉપાયો:

• ડૉક્ટરની સલાહ લેવી: ખરજવાનું કારણ જાણવા માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી ખૂબ જ જરૂરી છે.
• દવાઓ લેવી: ડૉક્ટર દ્વારા આપવામાં આવેલી દવાઓ નિયમિત લેવી જરૂરી છે.
• ત્વચાની સંભાળ: ત્વચાને હંમેશા સાફ રાખવી અને મોઇશ્ચરાઇઝર વાપરવું જરૂરી છે.
• સ્વસ્થ આહાર: ફળો, શાકભાજી અને પાણી પુષ્કળ પ્રમાણમાં લેવું જોઈએ.
• તણાવ ઓછો કરવો: તણાવ ખરજવું વધારી શકે છે, તેથી તણાવ ઓછો કરવા માટે યોગ, મેડિટેશન જેવી પ્રવૃત્તિઓ કરવી જોઈએ.

મહત્વની નોંધ:

• ખરજવાની સારવારમાં સમય લાગી શકે છે.
• કેટલાક કિસ્સામાં ખરજવું ફરીથી થઈ શકે છે.
• જો તમને ખરજવું થાય તો તરત જ ડૉક્ટરને મળો.

ડૉક્ટર તમને ખરજવાના પ્રકાર અને કારણ અનુસાર યોગ્ય સારવાર અને સલાહ આપશે.

હું ખરજવુંનું જોખમ કેવી રીતે ઘટાડી શકું?

ખરજવું એ એક સામાન્ય ત્વચાની સમસ્યા છે જે ઘણા લોકોને થાય છે. આને ઘટાડવા માટે તમે નીચેના ઉપાયો કરી શકો છો:

સાફ-સફાઈ:

• દિવસમાં બે વાર ગરમ પાણી અને માઇલ્ડ સાબુથી ન્હાવ: આમ કરવાથી ત્વચા પરની ગંદકી અને બેક્ટેરિયા દૂર થાય છે.
• પરસેવો થાય તરત જ સ્નાન કરો: પરસેવો બેક્ટેરિયા માટે ઉત્તમ વાતાવરણ પૂરું પાડે છે.
• કપડા નિયમિત ધોવા: ખાસ કરીને અંદરના કપડા.
• તમારા નખ ટૂંકા રાખો: નખ નીચે ગંદકી જમા થવાથી ખરજવું થઈ શકે છે.

આહાર:

• સંતુલિત આહાર લો: વિટામિન અને ખનિજ પદાર્થોથી ભરપૂર આહાર ત્વચાને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે.
• શુષ્ક ફળો અને બદામ ખાઓ: તેમાં વિટામિન E હોય છે જે ત્વચાને મોઇશ્ચરાઇઝ કરે છે.
• દહીં અને મધ ખાઓ: તેમાં પ્રોબાયોટિક્સ હોય છે જે ત્વચાના સ્વાસ્થ્ય માટે સારા છે.
• મસાલાવાળા, ખાટા અને તળેલા ખોરાકથી દૂર રહો: આ ખોરાક ખરજવાને વધારી શકે છે.

દવાઓ:

• ડૉક્ટરની સલાહ લઈને એન્ટિફંગલ ક્રીમ અથવા દવા લો: જો ખરજવું ગંભીર હોય તો.

અન્ય:

• ઢીલા કપડા પહેરો: કપાસના કપડા સૌથી સારા છે.
• તણાવ ઓછો કરો: તણાવ ખરજવાને વધારી શકે છે.
• પર્યાપ્ત ઊંઘ લો: ઊંઘ ત્વચાના નવીનીકરણ માટે જરૂરી છે.

મહત્વની વાત: આ માત્ર સામાન્ય માહિતી છે. કોઈપણ નવી દવા અથવા ઉપચાર શરૂ કરતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.

સારાંશ

ખરજવું એ એક સામાન્ય ત્વચાની સમસ્યા છે જેમાં ત્વચા લાલ થઈ જાય છે અને તેમાં ખંજવાળ આવે છે. ઘણીવાર આ ખંજવાળ એટલી તીવ્ર હોય છે કે તેનાથી ઊંઘમાં ખલેલ પણ પડી શકે છે. ખરજવું સામાન્ય રીતે શરીરના કોઈપણ ભાગમાં થઈ શકે છે, પરંતુ તે હાથ, પગ, ધડ અને માથા પર વધુ જોવા મળે છે.

ખરજવાના મુખ્ય કારણો:

• ત્વચાની એલર્જી: કોઈ ખાસ પ્રકારના ખોરાક, ધૂળ, પરાગ, પ્રાણીઓના રૂંવાટી વગેરેથી એલર્જી થવાથી ખરજવું થઈ શકે છે.
• સંક્રમણ: ફંગસ, બેક્ટેરિયા અથવા વાયરસના સંક્રમણથી પણ ખરજવું થઈ શકે છે.
• શુષ્ક ત્વચા: શિયાળામાં હવામાં ભેજનું પ્રમાણ ઓછું હોવાથી ત્વચા શુષ્ક થઈ જાય છે અને તેના કારણે ખરજવું થઈ શકે છે.
• તણાવ: તણાવના કારણે શરીરમાં હિસ્ટામિન નામનું રસાયણ છૂટું પડે છે જે ખરજવુંનું કારણ બની શકે છે.
• કેટલીક દવાઓની આડઅસર: કેટલીક દવાઓની આડઅસર તરીકે ખરજવું થઈ શકે છે.

ખરજવાના લક્ષણો:

• ત્વચા લાલ થઈ જવી
• ખંજવાળ આવવી
• ફોલ્લા થવા
• ત્વચાનું સોજું આવવું
• ત્વચા પર પોપડા પડવા

ખરજવાની સારવાર:

ખરજવાની સારવાર તેના કારણ પર આધારિત હોય છે. ડૉક્ટર તમારી ત્વચાની તપાસ કરીને અને તમારા લક્ષણો જાણીને યોગ્ય સારવાર સૂચવી શકે છે. સારવારમાં સામાન્ય રીતે નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

• એન્ટિહિસ્ટેમિન દવાઓ
• સ્ટીરોઇડ ક્રીમ
• એન્ટિબાયોટિક દવાઓ (જો સંક્રમણ હોય તો)
• એન્ટિફંગલ દવાઓ (જો ફંગલ સંક્રમણ હોય તો)

ખરજવાની રોકથામ:

• ત્વચાને હંમેશા સાફ રાખવી
• મોઇશ્ચરાઇઝરનો ઉપયોગ કરવો
• એલર્જનથી દૂર રહેવું
• તણાવ ઓછો કરવો
• સંતુલિત આહાર લેવો

જો તમને ખરજવું થાય છે અને તે દૂર ન થાય તો તમારે તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ.