કરોડરજ્જુ મણકા ની સંખ્યા કેટલી?

માનવ કરોડરજ્જુ 33 કરોડરજ્જુથી બનેલી છે, જેને પાંચ અલગ-અલગ પ્રદેશોમાં વર્ગીકૃત કરવામાં આવી છે: સર્વાઇકલ, થોરાસિક, કટિ, સેક્રલ અને કોસીજીયલ.

મણકા ગોળાકાર હાડકાંના ટુકડાઓ હોય છે જે એકબીજા સાથે જોડાયેલા હોય છે અને કરોડરજ્જુ બનાવે છે. તે કરોડરજ્જુને તેનો આકાર અને ટેકો આપે છે, અને તે રીઢની હાડકાં (spine) ના કેનાલ (canal) ને પણ બનાવે છે, જ્યાંથી કરોડરજ્જુ નીચે ઉતરે છે.

મણકાઓને સર્વાઇકલ (cervical), થોરેસિક (thoracic) અને લમ્બર (lumbar) કહેવાતા ત્રણ પ્રદેશોમાં વહેંચવામાં આવે છે:

• સર્વાઇકલ કરોડરજ્જુ માં 7 મણકા હોય છે.
• થોરેસિક કરોડરજ્જુ માં 12 મણકા હોય છે.
• લમ્બર કરોડરજ્જુ માં 5 મણકા હોય છે.

આ ઉપરાંત, સેક્રલ (sacral) અને કોક્સીજીયલ (coccygeal) પ્રદેશોમાં પણ મણકા હોય છે, પરંતુ તે સામાન્ય રીતે ફ્યુઝ થઈ જાય છે અને તેને અલગ મણકા ગણવામાં આવતા નથી.

• સેક્રલ કરોડરજ્જુ માં 5 મણકા હોય છે, પરંતુ તે સામાન્ય રીતે 4 જોડાયેલા હાડકાંમાં ફ્યુઝ થઈ જાય છે.
• કોક્સીજીયલ કરોડરજ્જુ માં 1 થી 4 નાના મણકા હોય છે, જે સામાન્ય રીતે એક જ હાડકાંમાં ફ્યુઝ થઈ જાય છે.

કરોડરજ્જુના મણકા શરીર માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તે કરોડરજ્જુને રક્ષણ આપે છે, તેને ગતિશીલતા (mobility) આપે છે અને શરીરને સંતુલિત રાખવામાં મદદ કરે છે.

કરોડરજ્જુ મણકા ની શરીરરચના

કરોડરજ્જુના મણકા હાડકાંના ટુકડાઓ હોય છે જે એકબીજા સાથે જોડાયેલા હોય છે અને કરોડરજ્જુ બનાવે છે. તે કરોડરજ્જુને તેનો આકાર અને ટેકો આપે છે, અને તે રીઢની હાડકાં (spine) ના કેનાલ (canal) ને પણ બનાવે છે, જ્યાંથી કરોડરજ્જુ નીચે ઉતરે છે.

કરોડરજ્જુના મણકાની શરીરરચના નીચે મુજબ છે:

• બોડી (Body): મણકાનો મુખ્ય ભાગ, જે હાડકાંનો બનેલો હોય છે.
• સુપીરિયર ફેસેટ (Superior facet): મણકાનો ઉપરનો ભાગ, જે નીચેના મણકાના નીચલા ફેસેટ સાથે જોડાય છે.
• ઇન્ફીરિયર ફેસેટ (Inferior facet): મણકાનો નીચેનો ભાગ, જે ઉપરના મણકાના ઉપરના ફેસેટ સાથે જોડાય છે.
• લેમિના (Lamina): બોડીની પાછળની બાજુનો એક પ્લેટ જેવા વિસ્તાર, જે રીઢની હાડકાંની કેનાલ બનાવવામાં મદદ કરે છે.
• સ્પાઇનસ પ્રોસેસ (Spinous process): લેમિનાની પાછળથી ઉગતો એક હાડકાંનો કાંટો, જે સ્નાયુઓ અને સ્નાયુબંધનોને જોડાવા માટે સ્થાન પૂરું પાડે છે.
• ટ્રાન્સવર્સ પ્રોસેસ (Transverse process): લેમિનાની બાજુઓથી ઉગતા બે હાડકાંના પ્રોજેક્શન્સ, જે સ્નાયુઓ અને સ્નાયુબંધનોને જોડાવા માટે સ્થાન પૂરું પાડે છે.
• સુપીરિયર નોચ (Superior notch): સુપીરિયર ફેસેટની પાછળ એક ખાંચ, જે કરોડરજ્જુની ચેતાઓને પસાર થવા દે છે.
• ઇન્ફીરિયર નોચ (Inferior notch): ઇન્ફીરિયર ફેસેટની પાછળ એક ખાંચ, જે કરોડરજ્જુની ચેતાઓને પસાર થવા દે છે.

કરોડરજ્જુના મણકા કરોડરજ્જુને ગતિશીલતા (mobility) આપવા માટે એકબીજા સાથે જોડાયેલા હોય છે. મણકાઓ વચ્ચેના સાંધા (joints) કરોડરજ્જુને આગળ, પાછળ, બાજુમાં અને વળાંક લગાવવાની મંજૂરી આપે છે. આ ગતિશીલતા શરીરને વિવિધ દિશાઓમાં ખસેડવા માટે જરૂરી છે.

કરોડરજ્જુના મણકા કરોડરજ્જુને રક્ષણ પણ આપે છે. મણકાઓ હાડકાંથી બનેલા હોય છે, જે એક મજબૂત પદાર્થ છે જે કરોડરજ્જુને નુકસાનથી બચાવે છે. મણકાઓ રીઢની હાડકાંની કેનાલ પણ બનાવે છે, જે કરોડરજ્જુને સુરક્ષિત રાખવા માટે એક હાડકાંની નળી છે.

કરોડરજ્જુ મણકાનું કાર્ય શું છે?

કરોડરજ્જુના મણકા ઘણા મહત્વપૂર્ણ કાર્યો કરે છે, જેમાં શામેલ છે:

1. ટેકો અને રક્ષણ:

• મણકા કરોડરજ્જુને ટેકો અને સ્થિરતા (stability) પૂરું પાડે છે, જે શરીરને ઊભું રહેવા, બેસવા અને ખસવા માટે સક્ષમ બનાવે છે.
• તે રીઢની હાડકાં (spine) ની કેનાલ બનાવે છે, જે કરોડરજ્જુને નુકસાનથી બચાવે છે.

2. ગતિશીલતા:

• મણકાઓ વચ્ચેના સાંધા કરોડરજ્જુને આગળ, પાછળ, બાજુમાં અને વળાંક લગાવવાની મંજૂરી આપે છે. આ ગતિશીલતા શરીરને વિવિધ દિશાઓમાં ખસેડવા માટે જરૂરી છે.

3. ચેતાઓનું સંરક્ષણ:

• કરોડરજ્જુમાંથી પસાર થતી ચેતાઓ મણકાઓ દ્વારા સુરક્ષિત રહે છે.
• મણકાઓમાં ખાસ ખાંચ (notches) હોય છે જે ચેતાઓને પસાર થવા દે છે અને તેમને દબાણથી બચાવે છે.

4. શરીરનું સંતુલન:

• કરોડરજ્જુના મણકા શરીરના સંતુલન જાળવવામાં મદદ કરે છે.
• આંતરિક કાનમાં આવેલા સંતુલન અંગ (vestibular organ) માંથી મળતી માહિતી કરોડરજ્જુના મગજમાં મોકલવામાં આવે છે, જે શરીરને સીધું રાખવા માટે સ્નાયુઓને સંકેતો (signals) મોકલે છે.

5. રક્ત પ્રવાહ:

• કરોડરજ્જુના મણકાઓમાંથી ઘણી રક્તવાહિનીઓ (blood vessels) પસાર થાય છે જે કરોડરજ્જુ અને તેની ચેતાઓને ઓક્સિજન અને પોષક તત્વો પૂરા પાડે છે.

6. સ્નાયુઓ અને સ્નાયુબંધનોને જોડાણ:

• મણકાઓ પર ઘણા સ્નાયુઓ અને સ્નાયુબંધનો (ligaments) જોડાયેલા હોય છે જે કરોડરજ્જુને સ્થિર રાખવામાં અને તેને યોગ્ય સ્થિતિમાં રાખવામાં મદદ કરે છે.

આમ, કરોડરજ્જુના મણકા શરીરના ઘણા મહત્વપૂર્ણ કાર્યો માટે જવાબદાર છે. તે કરોડરજ્જુને ટેકો, રક્ષણ અને ગતિશીલતા પ્રદાન કરે છે, ચેતાઓનું સંરક્ષણ કરે છે, શરીરના સંતુલન જાળવવામાં મદદ કરે છે, રક્ત પ્રવાહને સક્ષમ કરે છે અને સ્નાયુઓ અને સ્નાયુબંધનોને જોડાણ સ્થાન પૂરું પાડે છે.

કમર ના મણકા નો દુખાવો શા માટે થાય છે?

કમરના મણકાના દુખાવાના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

• સ્નાયુઓ અને સ્નાયુબંધનોમાં ખેંચાણ અથવા તાણ (Muscle strain or sprain): આ એ કમરના દુખાવાનું સૌથી સામાન્ય કારણ છે. ભારે વજન ઉંચકવવું, ખોટી રીતે વળવું અથવા વધુ પડતું બેસવું આના કારણે થઈ શકે છે.
• ગાદીનો ઘસારો (Arthritis): ગાદીનો ઘસારો એ એક સ્થિતિ છે જેમાં સમય જતાં કમરના મણકાઓ વચ્ચેની ગાદી ઘસાઈ જાય છે. આનાથી દુખાવો, સોજો અને કઠોરતા થઈ શકે છે.
• સાઇટિકા (Sciatica): સાઇટિકા એ એક એવી સ્થિતિ છે જેમાં કમરની નસ દબાય જાય છે. આનાથી પગમાં દુખાવો, ઝણઝણાટી અને બળહીનતા થઈ શકે છે.
• ડિસ્ક હર્નિએશન (Disc herniation): ડિસ્ક હર્નિએશન એ એવી સ્થિતિ છે જેમાં કમરના મણકા વચ્ચેની ગાદી બહાર નીકળી જાય છે. આનાથી નસો પર દબાણ આવી શકે છે અને દુખાવો, ઝણઝણાટી અને બળહીનતા થઈ શકે છે.
• સ્પોન્ડિલોલિસ્થેસિસ (Spondylolisthesis): સ્પોન્ડિલોલિસ્થેસિસ એ એવી સ્થિતિ છે જેમાં એક મણકો બીજા મણકા ઉપરથી સરકી જાય છે. આનાથી દુખાવો, કઠોરતા અને અસ્થિરતા થઈ શકે છે.
• અન્ય કારણો: કમરના દુખાવાના અન્ય ઘણા કારણો પણ હોઈ શકે છે, જેમ કે ચેપ, અસ્થિક્ષય (osteoporosis), અને કેન્સર.

કમરના મણકાના દુખાવાના કેટલાક સામાન્ય લક્ષણોમાં શામેલ છે:

• દુખાવો: દુખાવો કમરના નીચેના ભાગમાં અથવા પગમાં અનુભવાય છે. તે તીવ્ર અથવા સતત હોઈ શકે છે.
• કઠોરતા: કમરને હલાવવામાં મુશ્કેલી થઈ શકે છે.
• સ્નાયુઓમાં ખેંચાણ: સ્નાયુઓમાં ખેંચાણ અથવા નબળાઈ અનુભવી શકાય છે.
• ઝણઝણાટી: પગમાં ઝણઝણાટી અથવા સુન્નતા અનુભવી શકાય છે.
• બળહીનતા: પગમાં બળહીનતા અનુભવી શકાય છે.

જો તમને કમરના મણકામાં દુખાવો થતો હોય, તો તમારે ડૉક્ટરને મળવું જોઈએ. ડૉક્ટર દુખાવાના કારણનું નિદાન કરી શકશે અને યોગ્ય સારવારની ભલામણ કરી શકશે. સારવારમાં દવાઓ, શારીરિક ઉપચાર, ઇન્જેક્શન અથવા સર્જરીનો સમાવેશ

ગરદનમાં કરોડરજ્જુ મણકા ની સંખ્યા કેટલી છે?

ગરદનમાં સામાન્ય રીતે 7 કરોડરજ્જુના મણકા હોય છે, જેને સર્વાઇકલ વર્ટિબ્રા (cervical vertebrae) કહેવાય છે.

ક્યારેક 6 અથવા 8 મણકા પણ હોઈ શકે છે, પરંતુ આ અસામાન્ય છે.

આ મણકા ગરદનને તેનો આકાર અને ટેકો આપે છે, અને તે રીઢની હાડકાં (spine) ના કેનાલ (canal) ને પણ બનાવે છે, જ્યાંથી કરોડરજ્જુ નીચે ઉતરે છે.

સર્વાઇકલ વર્ટિબ્રાને નીચે મુજબ 3 પ્રદેશોમાં વહેંચવામાં આવે છે:

1. ઉપલા સર્વાઇકલ (Upper cervical): C1 (Atlas) અને C2 (Axis) મણકાઓનો સમાવેશ થાય છે. આ મણકા ગરદન અને માથા વચ્ચેની ગતિ માટે જવાબદાર છે.
2. મધ્યમ સર્વાઇકલ (Middle cervical): C3 થી C6 મણકાઓનો સમાવેશ થાય છે. આ મણકા ગરદનની આગળ-પાછળ અને બાજુમાં ગતિ માટે જવાબદાર છે.
3. નીચલા સર્વાઇકલ (Lower cervical): C7 (Cervicalis) મણકાનો સમાવેશ થાય છે. આ મણકો ગરદન અને ખભા વચ્ચેની ગતિ માટે જવાબદાર છે.

ગરદનના મણકા કરોડરજ્જુને રક્ષણ પણ આપે છે. મણકાઓ હાડકાંથી બનેલા હોય છે, જે એક મજબૂત પદાર્થ છે જે કરોડરજ્જુને નુકસાનથી બચાવે છે. મણકાઓ રીઢની હાડકાંની કેનાલ પણ બનાવે છે, જે કરોડરજ્જુને સુરક્ષિત રાખવા માટે એક હાડકાંની નળી છે.

ગરદનના મણકા ઘણા મહત્વપૂર્ણ કાર્યો કરે છે, જેમાં શામેલ છે:

• ટેકો અને રક્ષણ: ગરદનના મણકા ગરદન અને માથાને ટેકો આપે છે અને કરોડરજ્જુને રક્ષણ આપે છે.
• ગતિશીલતા: ગરદનના મણકા ગરદનને આગળ, પાછળ, બાજુમાં અને વળાંક લગાવવાની મંજૂરી આપે છે.
• ચેતાઓનું સંરક્ષણ: ગરદનના મણકામાંથી પસાર થતી ચેતાઓને સુરક્ષિત કરે છે.
• શરીરનું સંતુલન: ગરદનના મણકા શરીરના સંતુલન જાળવવામાં મદદ કરે છે.
• રક્ત પ્રવાહ: ગરદનના મણકાઓમાંથી ઘણી રક્તવાહિનીઓ (blood vessels) પસાર થાય છે જે ગરદનના સ્નાયુઓ અને કરોડરજ્જુને ઓક્સિજન અને પોષક તત્વો પૂરા પાડે છે.
• સ્નાયુઓ અને સ્નાયુબંધનોને જોડાણ: ગરદનના મણકા પર ઘણા સ્નાયુઓ અને સ્નાયુબંધનો (ligaments) જોડાયેલા હોય છે જે ગરદનને સ્થિર રાખવામાં અને તેને યોગ્ય સ્થિતિમાં રાખવામાં મદદ કરે છે.

મધ્ય પીઠમાં કરોડરજ્જુ મણકા ની સંખ્યા કેટલી છે?

મધ્ય પીઠમાં સામાન્ય રીતે 12 કરોડરજ્જુના મણકા હોય છે, જેને થોરેસિક વર્ટિબ્રા (thoracic vertebrae) કહેવાય છે.

ક્યારેક 11 અથવા 13 મણકા પણ હોઈ શકે છે, પરંતુ આ અસામાન્ય છે.

આ મણકા પાંસળીઓ સાથે જોડાયેલા હોય છે અને છાતીને તેનો આકાર અને ટેકો આપે છે. તે રીઢની હાડકાં (spine) ના કેનાલ (canal) ને પણ બનાવે છે, જ્યાંથી કરોડરજ્જુ નીચે ઉતરે છે.

થોરેસિક વર્ટિબ્રાને નીચે મુજબ 4 પ્રદેશોમાં વહેંચવામાં આવે છે:

1. ઉપલા થોરેસિક (Upper thoracic): T1 થી T4 મણકાઓનો સમાવેશ થાય છે.
2. મધ્યમ થોરેસિક (Middle thoracic): T5 થી T8 મણકાઓનો સમાવેશ થાય છે.
3. નીચલા થોરેસિક (Lower thoracic): T9 થી T12 મણકાઓનો સમાવેશ થાય છે.

મધ્ય પીઠના મણકા કરોડરજ્જુને રક્ષણ પણ આપે છે. મણકાઓ હાડકાંથી બનેલા હોય છે, જે એક મજબૂત પદાર્થ છે જે કરોડરજ્જુને નુકસાનથી બચાવે છે. મણકાઓ રીઢની હાડકાંની કેનાલ પણ બનાવે છે, જે કરોડરજ્જુને સુરક્ષિત રાખવા માટે એક હાડકાંની નળી છે.

મધ્ય પીઠના મણકા ઘણા મહત્વપૂર્ણ કાર્યો કરે છે, જેમાં શામેલ છે:

• ટેકો અને રક્ષણ: મધ્ય પીઠના મણકા પીઠ અને છાતીને ટેકો આપે છે અને કરોડરજ્જુને રક્ષણ આપે છે.
• ગતિશીલતા: મધ્ય પીઠના મણકા પીઠને આગળ, પાછળ અને બાજુમાં વળાંક લગાવવાની મંજૂરી આપે છે.
• ચેતાઓનું સંરક્ષણ: મધ્ય પીઠના મણકામાંથી પસાર થતી ચેતાઓને સુરક્ષિત કરે છે.
• શરીરનું સંતુલન: મધ્ય પીઠના મણકા શરીરના સંતુલન જાળવવામાં મદદ કરે છે.
• રક્ત પ્રવાહ: મધ્ય પીઠના મણકાઓમાંથી ઘણી રક્તવાહિનીઓ (blood vessels) પસાર થાય છે જે પીઠના સ્નાયુઓ અને કરોડરજ્જુને ઓક્સિજન અને પોષક તત્વો પૂરા પાડે છે.
• સ્નાયુઓ અને સ્નાયુબંધનોને જોડાણ: મધ્ય પીઠના મણકા પર ઘણા સ્નાયુઓ અને સ્નાયુબંધનો (ligaments) જોડાયેલા હોય છે જે પીઠને સ્થિર રાખવામાં અને તેને યોગ્ય સ્થિતિમાં રાખવામાં મદદ કરે છે.

મધ્ય પીઠના મણકા પીઠ અને છાતી માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તે ટેકો, રક્ષણ, ગતિશીલતા અને શરીરના સંતુલન જાળવવામાં મદદ કરે છે.

પીઠના નીચેના ભાગમાં કરોડરજ્જુ મણકા ની સંખ્યા કેટલી છે?

પીઠના નીચેના ભાગમાં સામાન્ય રીતે 5 કરોડરજ્જુના મણકા હોય છે, જેને લમ્બર વર્ટિબ્રા (lumbar vertebrae) કહેવાય છે.

ક્યારેક 4 અથવા 6 મણકા પણ હોઈ શકે છે, પરંતુ આ અસામાન્ય છે.

આ મણકા પેલ્વિસ સાથે જોડાયેલા હોય છે અને પીઠના નીચેના ભાગને તેનો આકાર અને ટેકો આપે છે. તે રીઢની હાડકાં (spine) ના કેનાલ (canal) ને પણ બનાવે છે, જ્યાંથી કરોડરજ્જુ નીચે ઉતરે છે.

લમ્બર વર્ટિબ્રાને નીચે મુજબ 5 પ્રદેશોમાં વહેંચવામાં આવે છે:

1. ઉપલા લમ્બર (Upper lumbar): L1 મણકાનો સમાવેશ થાય છે.
2. મધ્યમ લમ્બર (Middle lumbar): L2 અને L3 મણકાઓનો સમાવેશ થાય છે.
3. નીચલા લમ્બર (Lower lumbar): L4 અને L5 મણકાઓનો સમાવેશ થાય છે.

પીઠના નીચેના ભાગના મણકા કરોડરજ્જુને રક્ષણ પણ આપે છે. મણકાઓ હાડકાંથી બનેલા હોય છે, જે એક મજબૂત પદાર્થ છે જે કરોડરજ્જુને નુકસાનથી બચાવે છે. મણકાઓ રીઢની હાડકાંની કેનાલ પણ બનાવે છે, જે કરોડરજ્જુને સુરક્ષિત રાખવા માટે એક હાડકાંની નળી છે.

પીઠના નીચેના ભાગના મણકા ઘણા મહત્વપૂર્ણ કાર્યો કરે છે, જેમાં શામેલ છે:

• ટેકો અને રક્ષણ: પીઠના નીચેના ભાગના મણકા પીઠના નીચેના ભાગ અને પેલ્વિસને ટેકો આપે છે અને કરોડરજ્જુને રક્ષણ આપે છે.
• ગતિશીલતા: પીઠના નીચેના ભાગના મણકા પીઠને આગળ, પાછળ, બાજુમાં અને વળાંક લગાવવાની મંજૂરી આપે છે.
• ચેતાઓનું સંરક્ષણ: પીઠના નીચેના ભાગના મણકામાંથી પસાર થતી ચેતાઓને સુરક્ષિત કરે છે.
• શરીરનું સંતુલન: પીઠના નીચેના ભાગના મણકા શરીરના સંતુલન જાળવવામાં મદદ કરે છે.
• રક્ત પ્રવાહ: પીઠના નીચેના ભાગના મણકાઓમાંથી ઘણી રક્તવાહિનીઓ (blood vessels) પસાર થાય છે જે પીઠના નીચેના ભાગના સ્નાયુઓ અને કરોડરજ્જુને ઓક્સિજન અને પોષક તત્વો પૂરા પાડે છે.
• સ્નાયુઓ અને સ્નાયુબંધનોને જોડાણ: પીઠના નીચેના ભાગના મણકા પર ઘણા સ્નાયુઓ અને સ્નાયુબંધનો (ligaments) જોડાયેલા હોય છે જે પીઠના નીચેના ભાગને સ્થિર રાખવામાં અને તેને યોગ્ય સ્થિતિમાં રાખવામાં મદદ કરે છે.

પીઠના સૌથી નીચલા બિંદુ(સેક્રમ)માં કરોડરજ્જુ મણકા ની સંખ્યા કેટલી છે?

પીઠના સૌથી નીચલા બિંદુ (સેક્રમ)માં સામાન્ય રીતે 5 કરોડરજ્જુના મણકા હોય છે, જેને સેક્રલ વર્ટિબ્રા (sacral vertebrae) કહેવાય છે.

જોકે, ક્યારેક 4 અથવા 6 મણકા પણ હોઈ શકે છે, પરંતુ આ અસામાન્ય છે.

આ મણકા પેલ્વિસ સાથે જોડાયેલા હોય છે અને પીઠના નીચેના ભાગને તેનો આકાર અને ટેકો આપે છે. તે રીઢની હાડકાં (spine) ના કેનાલ (canal) ને પણ બનાવે છે, જ્યાંથી કરોડરજ્જુ નીચે ઉતરે છે.

સેક્રલ વર્ટિબ્રાને નીચે મુજબ 5 પ્રદેશોમાં વહેંચવામાં આવે છે:

1. ઉપલા સેક્રલ (Upper sacral): S1 મણકાનો સમાવેશ થાય છે.
2. મધ્યમ સેક્રલ (Middle sacral): S2 અને S3 મણકાઓનો સમાવેશ થાય છે.
3. નીચલા સેક્રલ (Lower sacral): S4 અને S5 મણકાઓનો સમાવેશ થાય છે.

સેક્રમ કરોડરજ્જુને રક્ષણ પણ આપે છે. મણકાઓ હાડકાંથી બનેલા હોય છે, જે એક મજબૂત પદાર્થ છે જે કરોડરજ્જુને નુકસાનથી બચાવે છે. મણકાઓ રીઢની હાડકાંની કેનાલ પણ બનાવે છે, જે કરોડરજ્જુને સુરક્ષિત રાખવા માટે એક હાડકાંની નળી છે.

સેક્રમ ઘણા મહત્વપૂર્ણ કાર્યો કરે છે, જેમાં શામેલ છે:

• ટેકો અને રક્ષણ: સેક્રમ પીઠના નીચેના ભાગ અને પેલ્વિસને ટેકો આપે છે અને કરોડરજ્જુને રક્ષણ આપે છે.
• ગતિશીલતા: સેક્રમ પીઠને આગળ, પાછળ અને બાજુમાં થોડી ગતિશીલતા પૂરી પાડે છે.
• સ્થિરતા: સેક્રમ પેલ્વિસને સ્થિર રાખવામાં મદદ કરે છે.
• જન્મ આપવો: સેક્રમ બાળજન્મ દરમિયાન બાળકના માથાને પસાર થવા માટે માર્ગ પ્રદાન કરે છે.
• ચેતાઓનું સંરક્ષણ: સેક્રમમાંથી પસાર થતી ચેતાઓને સુરક્ષિત કરે છે.
• રક્ત પ્રવાહ: સેક્રમમાંથી ઘણી રક્તવાહિનીઓ (blood vessels) પસાર થાય છે જે પેલ્વિસના સ્નાયુઓ અને ચેતાઓને ઓક્સિજન અને પોષક તત્વો પૂરા પાડે છે.
• સ્નાયુઓ અને સ્નાયુબંધનોને જોડાણ: સેક્રમ પર ઘણા સ્નાયુઓ અને સ્નાયુબંધનો (ligaments) જોડાયેલા હોય છે જે પેલ્વિસને સ્થિર રાખવામાં અને તેને યોગ્ય સ્થિતિમાં રાખવામાં મદદ કરે છે.

સેક્રમ પીઠના નીચેના ભાગ અને પેલ્વિસ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.

પીઠના સૌથી નીચલા બિંદુ(coccyx)માં કેટલા કરોડરજ્જુ છે?

પીઠના સૌથી નીચલા બિંદુ (કોક્સિક્સ), જેને પૂંછડીની હાડકાં (tailbone) પણ કહેવાય છે, માત્ર 1 કરોડરજ્જુનો મણકો હોય છે, જેને કોક્સીજીયલ વર્ટિબ્રા (coccygeal vertebra) કહેવાય છે.

આ મણકો ખૂબ જ નાનો હોય છે અને તે શરીરના કોઈપણ મહત્વપૂર્ણ કાર્યમાં ભાગ લેતો નથી.

કોક્સીજીયલ વર્ટિબ્રા ક્યારેક ગાયબ પણ હોઈ શકે છે અથવા 2 અથવા 3 મણકાઓમાં વિભાજિત થઈ શકે છે.

કોક્સીક્સ ઘણા સ્નાયુઓ અને સ્નાયુબંધનો (ligaments) થી જોડાયેલો હોય છે જે ગુદા અને મૂત્રાશયને ટેકો આપવામાં મદદ કરે છે. તે જાતીય કાર્યમાં પણ થોડી ભૂમિકા ભજવી શકે છે.

જોકે, કોક્સીક્સ શરીર માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ નથી, તે કેટલાક કિસ્સાઓમાં દુખાવોનું કારણ બની શકે છે. જો તમને કોક્સીક્સમાં દુખાવો થતો હોય, તો તમારે ડૉક્ટરને મળવું જોઈએ.