શરીરમાં ખંજવાળ આવવી
શરીરની ખંજવાળ શું છે?
શરીરમાં ખંજવાળ એ એક સંવેદના છે જે તમને ખંજવાળવા માટે પ્રેરિત કરે છે. તે ત્વચાના ચેતા તંતુઓ દ્વારા મગજને મોકલાયેલા સંકેતોને કારણે થાય છે. ઘણા બધા કારણોસર ખંજવાળ આવી શકે છે, જેમાં શામેલ છે:
- ત્વચાની સમસ્યાઓ:
- એક્ઝિમા
- સોરાયસિસ
- ખંજવાળ
- શુષ્ક ત્વચા
- એલર્જીક પ્રતિક્રિયાઓ
- ડંખ મારતા જંતુઓ
- અંતર્ગત સ્થિતિઓ:
- યકૃત રોગ
- કિડની રોગ
- કેન્સર
- થાઇરોઇડ સમસ્યાઓ
- ગર્ભાવસ્થા
- ડ્રગ્સ અથવા દવાઓની આડઅસરો
- માનસિક સ્થિતિઓ:
- તણાવ
- ચિંતા
- ડિપ્રેશન
જો તમને ખંજવાળ ખૂબ જ તકલીફ આપતી હોય અથવા દૂર થતી નથી, તો ડૉક્ટરને મળવું મહત્વપૂર્ણ છે. તેઓ ખંજવાળનું કારણ નક્કી કરી શકે છે અને યોગ્ય સારવાર આપી શકે છે.
અહીં કેટલીક ટિપ્સ આપી છે જે તમને ખંજવાળથી રાહત મેળવવામાં મદદ કરી શકે છે:
- ખંજવાળવાનું ટાળો. જેટલું વધુ તમે ખંજવાળ કરશો, તેટલી જ વધુ ખરાબ ખંજવાળ થશે.
- ઠંડી સેક અથવા લોશન લગાવો. આ ત્વચાને સુન્ન કરવામાં અને ખંજવાળ ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
- ઢીલા, સુતરાઉ કપડાં પહેરો. ટાઈટ, ખરબચડા કપડાં ત્વચાને બળતરા કરી શકે છે.
- ગરમ પાણીથી નાહવાનું ટાળો. ગરમ પાણી ત્વચાને સૂકવી શકે છે, જે ખંજવાળને વધારી શકે છે.
- મોઇશ્ચરાઇઝર વારંવાર લગાવો. આ તમારી ત્વચાને ભેજવાળી રાખવામાં મદદ કરશે.
- ઓવર-ધ-કાઉન્ટર દવાઓ લો. એન્ટીહિસ્ટામાઇન્સ અને કેલેમાઇન લોશન ખંજવાળ ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
જો આ ટિપ્સ કામ ન કરે, તો ડૉક્ટર સાથે વાત કરો. તેઓ પ્રિસ્ક્રિપ્શન દવાઓ અથવા અન્ય સારવારોની ભલામણ કરી શકે છે.
શરીરમાં ખંજવાળ આવવાના કારણો?
શરીરમાં ખંજવાળ આવવાના ઘણા બધા કારણો હોઈ શકે છે, જેમાં શામેલ છે:
ત્વચા સંબંધી સમસ્યાઓ:
- એક્ઝિમા: એક સામાન્ય સ્થિતિ જે ત્વચાને સૂકી, લાલ અને ખંજવાળવાળી બનાવી શકે છે.
- સોરાયસિસ: એક સ્વ-પ્રતિરક્ષા રોગ જે ત્વચા પર લાલ, ખંજવાળવાળા, જાડા પેચ્સનું કારણ બને છે.
- ખંજવાળ: એક એવી સ્થિતિ જે ત્વચા પર નાના, લાલ, ખંજવાળવાળા ગાંઠડાનું કારણ બને છે.
- શુષ્ક ત્વચા: ઠંડા, શુષ્ક હવામાન, ગરમ પાણીથી નાહવું અને કઠોર સાબુનો ઉપયોગ શુષ્ક ત્વચાનું કારણ બની શકે છે.
- એલર્જીક પ્રતિક્રિયાઓ: દવાઓ, ખોરાક, પાળતુ પ્રાણીઓ અથવા અન્ય પદાર્થોને એલર્જી ખંજવાળ સહિતના લક્ષણોનું કારણ બની શકે છે.
- ડંખ મારતા જંતુઓ: માખી, મચ્છર, ટીક્સ અને બગ કરીને ડંખ મારતા જંતુઓ ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
અંતર્ગત સ્થિતિઓ:
- યકૃત રોગ: યકૃત રોગ સાથેના લોકોને ખંજવાળ થવાની શક્યતા વધુ હોય છે.
- કિડની રોગ: કિડની રોગ સાથેના લોકોને પણ ખંજવાળ થવાની શક્યતા વધુ હોય છે.
- કેન્સર: કેટલાક પ્રકારના કેન્સર, જેમ કે હોજકિન રોગ, ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
- થાઇરોઇડ સમસ્યાઓ: થાઇરોઇડની અતિક્રિયતા અથવા અલ્પક્રિયતા ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
- ગર્ભાવસ્થા: ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન કેટલીક મહિલાઓને ખંજવાળ થાય છે, ખાસ કરીને ત્રીજા ત્રિમાસિકમાં.
- ડ્રગ્સ અથવા દવાઓની આડઅસરો: કેટલીક દવાઓ, જેમ કે એન્ટીબાયોટિક્સ અને દુખાવો ઘટાડનારા દવાઓ, ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
માનસિક સ્થિતિઓ:
- તણાવ: તણાવ ખંજવાળ સહિતના શારીરિક લક્ષણોને વધારી શકે છે.
- ચિંતા: ચિંતા પણ ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
- ડિપ્રેશન: ડિપ્રેશન સાથેના લોકોને ખંજવાળ થવાની શક્યતા વધુ હોય છે.
જો તમને ખંજવાળ ખૂબ જ તકલીફ આપતી હોય અથવા દૂર થતી નથી, તો ડૉક્ટરને મળવું મહત્વપૂર્ણ છે. તેઓ ખંજવાળનું કારણ નક્કી કરી શકે છે.
શરીરમાં ખંજવાળના ચિહ્નો અને લક્ષણો શું છે?
શરીરમાં ખંજવાળના ઘણા બધા ચિહ્નો અને લક્ષણો હોઈ શકે છે, જેમાં શામેલ છે:
- ખંજવાળની સંવેદના: આ એક અપ્રિય સંવેદના છે જે તમને ખંજવાળવા માટે પ્રેરિત કરે છે.
- લાલાશ: ખંજવાળવાળી ત્વચા લાલ થઈ શકે છે.
- સોજો: ખંજવાળવાળી ત્વચા સૂજી શકે છે.
- શુષ્કતા: ખંજવાળવાળી ત્વચા સૂકી શકે છે અને ભીંગડાંવાળું કે જેવું બની શકે છે.
- ઘા: ખંજવાળવાથી ઘા થઈ શકે છે.
- ગાંઠડા: કેટલીક સ્થિતિઓમાં, ખંજવાળ સાથે ગાંઠડા અથવા ફોલ્લાઓ થઈ શકે છે.
ખંજવાળ સાથે અન્ય લક્ષણો પણ હોઈ શકે છે, જે સ્થિતિના કારણ પર આધાર રાખે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમને એલર્જીક પ્રતિક્રિયા હોય, તો તમને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, ગળામાં ખંજવાળ અથવા ફૂલો પણ થઈ શકે છે. જો તમને યકૃત રોગ હોય, તો તમને થાક, પીળાશ અથવા પેટમાં દુખાવો પણ થઈ શકે છે.
જો તમને ખંજવાળ સાથે આમાંના કોઈપણ ચિહ્નો અથવા લક્ષણો અનુભવાય, તો ડૉક્ટરને મળવું મહત્વપૂર્ણ છે.
કોને શરીરમાં ખંજવાળનું જોખમ વધારે છે?
ઘણા પરિબળો છે જે શરીરમાં ખંજવાળનું જોખમ વધારી શકે છે, જેમાં શામેલ છે:
વ્યક્તિગત પરિબળો:
- સંવેદનશીલ ત્વચા: જે લોકોની ત્વચા સંવેદનશીલ હોય છે તેઓ એલર્જીન અને અન્ય બળતરા કરનારા પદાર્થો પ્રત્યે વધુ સંવેદનશીલ હોય છે, જે ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
- શ્વાસનળીનું એલર્જી: શ્વાસનળીનું એલર્જી ધરાવતા લોકોને એક્ઝિમા, સોરાયસિસ અને ખંજવાળ જેવી ત્વચાની સમસ્યાઓ થવાનું જોખમ વધારે હોય છે.
- તણાવ: તણાવ ખંજવાળ સહિતના ઘણા બધા શારીરિક લક્ષણોને વધારી શકે છે.
- ગર્ભાવસ્થા: ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન કેટલીક મહિલાઓને ખંજવાળ થાય છે, ખાસ કરીને ત્રીજા ત્રિમાસિકમાં.
- વૃદ્ધત્વ: વૃદ્ધ લોકોમાં સૂકી ત્વચા થવાની શક્યતા વધુ હોય છે, જે ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
ચિકિત્સા સ્થિતિઓ:
- ત્વચાની સ્થિતિઓ: એક્ઝિમા, સોરાયસિસ, ખંજવાળ, શુષ્ક ત્વચા અને અન્ય ઘણી ત્વચાની સ્થિતિઓ ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
- અંતર્ગત સ્થિતિઓ: યકૃત રોગ, કિડની રોગ, કેન્સર, થાઇરોઇડ સમસ્યાઓ અને અન્ય ઘણી અંતર્ગત સ્થિતિઓ ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
- માનસિક સ્થિતિઓ: તણાવ, ચિંતા અને ડિપ્રેશન ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
- દવાઓ અને દવાઓની આડઅસરો: કેટલીક દવાઓ, જેમ કે એન્ટીબાયોટિક્સ અને દુખાવો ઘટાડનારા દવાઓ, ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
જો તમને ખંજવાળ ખૂબ જ તકલીફ આપતી હોય અથવા દૂર થતી નથી, તો ડૉક્ટરને મળવું મહત્વપૂર્ણ છે. તેઓ ખંજવાળનું કારણ નક્કી કરી શકે છે અને યોગ્ય સારવાર આપી શકે છે.
શરીરની ખંજવાળ સાથે કયા રોગો સંકળાયેલા છે?
શરીરમાં ખંજવાળ સાથે ઘણા બધા રોગો સંકળાયેલા છે. કેટલાક સામાન્ય ઉદાહરણો નીચે મુજબ છે:
ત્વચા સંબંધી રોગો:
- એક્ઝિમા: એક સામાન્ય સ્થિતિ જે ત્વચાને સૂકી, લાલ અને ખંજવાળવાળી બનાવી શકે છે.
- સોરાયસિસ: એક સ્વ-પ્રતિરક્ષા રોગ જે ત્વચા પર લાલ, ખંજવાળવાળા, જાડા પેચ્સનું કારણ બને છે.
- ખંજવાળ: એક એવી સ્થિતિ જે ત્વચા પર નાના, લાલ, ખંજવાળવાળા ગાંઠડાનું કારણ બને છે.
- શુષ્ક ત્વચા: ઠંડા, શુષ્ક હવામાન, ગરમ પાણીથી નાહવું અને કઠોર સાબુનો ઉપયોગ શુષ્ક ત્વચાનું કારણ બની શકે છે.
- એલર્જીક પ્રતિક્રિયાઓ: દવાઓ, ખોરાક, પાળતુ પ્રાણીઓ અથવા અન્ય પદાર્થોને એલર્જી ખંજવાળ સહિતના લક્ષણોનું કારણ બની શકે છે.
- ડંખ મારતા જંતુઓ: માખી, મચ્છર, ટીક્સ અને બગ કરીને ડંખ મારતા જંતુઓ ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
અંતર્ગત સ્થિતિઓ:
- યકૃત રોગ: યકૃત રોગ સાથેના લોકોને ખંજવાળ થવાની શક્યતા વધુ હોય છે.
- કિડની રોગ: કિડની રોગ સાથેના લોકોને પણ ખંજવાળ થવાની શક્યતા વધુ હોય છે.
- કેન્સર: કેટલાક પ્રકારના કેન્સર, જેમ કે હોજકિન રોગ, ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
- થાઇરોઇડ સમસ્યાઓ: થાઇરોઇડની અતિક્રિયતા અથવા અલ્પક્રિયતા ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
- ગર્ભાવસ્થા: ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન કેટલીક મહિલાઓને ખંજવાળ થાય છે, ખાસ કરીને ત્રીજા ત્રિમાસિકમાં.
- ડ્રગ્સ અથવા દવાઓની આડઅસરો: કેટલીક દવાઓ, જેમ કે એન્ટીબાયોટિક્સ અને દુખાવો ઘટાડનારા દવાઓ, ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
માનસિક સ્થિતિઓ:
- તણાવ: તણાવ ખંજવાળ સહિતના શારીરિક લક્ષણોને વધારી શકે છે.
- ચિંતા: ચિંતા પણ ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
- ડિપ્રેશન: ડિપ્રેશન સાથેના લોકોને ખંજવાળ થવાની શક્યતા વધુ હોય છે.
જો તમને ખંજવાળ ખૂબ જ તકલીફ આપતી હોય અથવા દૂર થતી નથી, તો ડૉક્ટરને મળવું મહત્વપૂર્ણ છે.
શરીરની ખંજવાળનું નિદાન કેવી રીતે કરવું?
શરીરમાં ખંજવાળ એ ઘણી બધી સ્થિતિઓનું લક્ષણ હોઈ શકે છે, તેથી કારણ નક્કી કરવા માટે ડૉક્ટરની મુલાકાત લેવી મહત્વપૂર્ણ છે. ડૉક્ટર તમારી તબીબી ઇતિહાસ, લક્ષણો અને જીવનશૈલી વિશે પ્રશ્નો પૂછશે. તેઓ તમારી ત્વચાની પણ તપાસ કરશે અને કોઈપણ અસામાન્યતાઓ તપાસશે.
કેટલાક કિસ્સાઓમાં, ડૉક્ટર નિદાન કરવા માટે પરીક્ષણો કરાવી શકે છે. આમાં શામેલ હોઈ શકે છે:
- રક્ત પરીક્ષણો: યકૃત રોગ, કિડની રોગ અથવા થાઇરોઇડ સમસ્યાઓ જેવી અંતર્ગત સ્થિતિઓને નકારી કાઢવા માટે.
- એલર્જી પરીક્ષણો: તમારી ખંજવાળ એલર્જીને કારણે થઈ રહી છે કે કેમ તે નક્કી કરવા માટે.
- ત્વચાનું બાયોપ્સી:
શરીરની ખંજવાળની સારવાર શું છે?
શરીરમાં ખંજવાળની સારવારનું કારણ તેના કારણ પર આધાર રાખે છે. ડૉક્ટર ખંજવાળનું કારણ નક્કી કરવા માટે પરીક્ષણો કરશે અને પછી તે મુજબ સારવારની ભલામણ કરશે.
સંભવિત સારવારમાં શામેલ હોઈ શકે છે:
દવાઓ:
- એન્ટીહિસ્ટામાઇન્સ: ખંજવાળ, સોજો અને ફોલ્લાઓ સહિત એલર્જીના લક્ષણોને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે.
- કોર્ટિકોસ્ટીરોઇડ્સ: સોજો અને બળતરા ઘટાડવા માટે, મોઢા દ્વારા લેવામાં આવે છે, ત્વચા પર લગાવવામાં આવે છે અથવા ઇન્જેક્શન તરીકે આપવામાં આવે છે.
- એન્ટિબાયોટિક્સ: જો બેક્ટેરિયલ ચેપ ખંજવાળનું કારણ હોય.
- એન્ટિફંગલ દવાઓ: જો ફંગલ ચેપ ખંજવાળનું કારણ હોય.
- એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સ: જો ન્યુરોપથીક ખંજવાળ (તંત્રિકા નુકસાનને કારણે થતી ખંજવાળ) ખંજવાળનું કારણ હોય.
અન્ય સારવારો:
- લાઇટ થેરાપી: સોરાયસિસ અને અન્ય કેટલીક ત્વચાની સ્થિતિઓ માટે.
- બાયોલોજિકલ્સ: ગંભીર ત્વચાની સ્થિતિઓ માટે ઇન્જેક્શન દવાઓ.
- ડાયલિસિસ: જો યકૃત રોગ ખંજવાળનું કારણ હોય.
જીવનશૈલીમાં ફેરફાર:
- તમારી ખંજવાળને ટ્રિગર કરી શકે તેવી બાબતો ટાળો: જેમ કે ગરમ પાણી, કઠોર સાબુન અને ખરબચડા કપડાં.
- ઠંડી સેક અથવા લોશન લગાવો: ખંજવાળ ઘટાડવા માટે.
- દિવસભરમાં ઘણી વખત મોઇશ્ચરાઇઝ કરો: તમારી ત્વચાને ભેજવાળી રાખવા માટે.
- ઢીલા, સુતરાઉ કપડાં પહેરો: તમારી ત્વચાને બળતરાથી બચાવવા માટે.
- તણાવ ઘટાડો: તણાવ ખંજવાળને વધારી શકે છે.
જો તમને શરીરમાં ખંજવાળનો અનુભવ થઈ રહ્યો હોય, તો શક્ય તેટલી વહેલી તકે ડૉક્ટરને મળવું મહત્વપૂર્ણ છે. કારણ નક્કી કરવા અને યોગ્ય સારવાર મેળવવાથી તમને રાહત મેળવવામાં અને તમારી જીવનની ગુણવત્તામાં સુધારો કરવામાં મદદ મળશે.
શરીરની ખંજવાળની આયુર્વેદિક સારવાર શું છે?
શરીરમાં ખંજવાળ માટે આયુર્વેદિક સારવાર
આયુર્વેદમાં, ખંજવાળને “કંડુ” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે અને તેને અસંતુલન ત્રિદોષ (વાત, પિત્ત અને કફ) ના કારણે થતું માનવામાં આવે છે.
ખંજવાળની સારવાર માટે ઘણા બધા આયુર્વેદિક ઉપચારોનો ઉપયોગ થઈ શકે છે, જેમાં શામેલ છે:
આહારમાં ફેરફાર:
- તમારા આહારમાંથી ગરમ, તીખા અને ખાટા ખોરાક કાઢી નાખો.
- ઠંડા, મીઠા અને કડવા ખોરાકનું સેવન કરો.
- વધુ ફળો, શાકભાજી અને દાળો ખાઓ.
- પુષ્કળ પાણી પીવો.
જીવનશૈલીમાં ફેરફાર:
- પર્યાપ્ત ઊંઘ લો.
- તણાવ ઘટાડો.
- નિયમિત કસરત કરો.
- ધૂમ્રપાન અને મદ્યપાન ટાળો.
જડીબુટ્ટીઓ અને ઔષધીઓ:
- ચંદન: તેની ઠંડી અને શાંત કરનારી અસર માટે ખંજવાળ માટે ઉપયોગમાં લેવાય છે.
- હળદર: તેની બળતરા વિરોધી અને એન્ટિસેપ્ટિક ગુણધર્મો માટે ખંજવાળ માટે ઉપયોગમાં લેવાય છે.
- મગફળીનું તેલ: તેની મોઇશ્ચરાઇઝિંગ અને શાંત કરનારી અસર માટે ખંજવાળ માટે ઉપયોગમાં લેવાય છે.
- લીમડો: તેની એન્ટિબેક્ટેરિયલ અને એન્ટિફંગલ ગુણધર્મો માટે ખંજવાળ માટે ઉપયોગમાં લેવાય છે.
પંચકર્મ:
- પંચકર્મ એ શરીરમાંથી ઝેર દૂર કરવા માટેની આયુર્વેદિક સફાઈ પ્રક્રિયા છે. ખંજવાળ સહિત ઘણી બધી સ્થિતિઓ માટે તે ફાયદાકારક હોઈ શકે છે.
અન્ય ઉપચારો:
- તેલ માલિશ: તેલ માલિશ ત્વચાને શાંત કરવામાં અને રક્ત પરિભ્રમણમાં સુધારો કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
- યોગ અને ધ્યાન: યોગ અને ધ્યાન તણાવ ઘટાડવામાં અને મનને શાંત કરવામાં મદદ કરી શકે છે, જે ખંજવાળને વધારી શકે છે.
ખંજવાળ માટે કોઈપણ આયુર્વેદિક ઉપચાર શરૂ કરતા પહેલા તમારા ડૉક્ટર અથવા આયુર્વેદિક વૈદ્ય સાથે વાત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે. તેઓ તમારી વ્યક્તિગત જરૂરિયાતોનું મૂલ્યાંકન કરી શકે છે અને તમારા માટે યોગ્ય સારવાર ભલામણ કરી શકે છે.
શરીરની ખંજવાળનો ઘરેલું ઉપચાર શું છે?
શરીરમાં ખંજવાળ માટે ઘરેલું ઉપચાર
શરીરમાં ખંજવાળ એ ઘણી બધી સ્થિતિઓનું લક્ષણ હોઈ શકે છે, તેથી કારણ નક્કી કરવા માટે ડૉક્ટરની મુલાકાત લેવી મહત્વપૂર્ણ છે. જો કે, ઘરેલું ઉપચારો ખંજવાળ ઘટાડવામાં અને તમને વધુ આરામદાયક અનુભવવામાં મદદ કરી શકે છે.
અહીં કેટલાક ઘરેલું ઉપચારો છે જે તમે અજમાવી શકો છો:
ઠંડી સેક અથવા લોશન લગાવો: ઠંડી તમારી ત્વચાને સુન્ન કરી શકે છે અને ખંજવાળ ઘટાડી શકે છે. તમે ઠંડા પાણીના કપડાનો ઉપયોગ કરી શકો છો, ઠંડા સ્નાન કરી શકો છો અથવા કેલેમાઇન લોશન લગાવી શકો છો.
મોઇશ્ચરાઇઝ કરો: સૂકી ત્વચા ખંજવાળ વધારી શકે છે. દિવસભરમાં ઘણી વખત મોઇશ્ચરાઇઝર લગાવો, ખાસ કરીને સ્નાન અથવા શાવર કર્યા પછી.
ઢીલા, સુતરાઉ કપડાં પહેરો: ખરબચડા અથવા સંકુચિત કપડાં તમારી ત્વચાને બળતરા કરી શકે છે અને ખંજવાળ વધારી શકે છે.
તમારા ટ્રિગર્સને ઓળખો અને ટાળો: કેટલીક બાબતો, જેમ કે ગરમ પાણી, ખાસ સાબુન અથવા ફેબ્રિક, અથવા તાણ, તમારી ખંજવાળને વધારી શકે છે. એકવાર તમે તમારા ટ્રિગર્સને ઓળખી લો, પછી તેમને શક્ય તેટલું ટાળવાનો પ્રયાસ કરો.
નાખૂનો કાપી નાખો: જો તમે ખંજવાળ કરો છો, તો તમે તમારી ત્વચાને ઘાયલ કરી શકો છો. તમારા નાખૂનો ટૂંકા અને ગોળ રાખો જેથી તમે ખંજવાળ કરતી વખતે તમારી જાતને ઓછી ઈજા પહોંચાડો.
ઓવર-ધ-કાઉન્ટર દવાઓ લો: એન્ટીહિસ્ટામાઇન ગોળીઓ અથવા લોશન ખંજવાળ ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
તણાવ ઘટાડો: તણાવ ખંજવાળને વધારી શકે છે. યોગ, ધ્યાન અથવા ઊંડી શ્વાસ લેવાની કસરતો જેવી તણાવ-ઘટાડવાની તકનીકોનો અભ્યાસ કરો.
જો તમારી ખંજવાળ ગંભીર હોય, દીર્ઘકાલીન હોય અથવા અન્ય લક્ષણો સાથે હોય, તો ડૉક્ટરને મળો. ડૉક્ટર ખંજવાળનું કારણ નક્કી કરી શકે છે અને યોગ્ય સારવાર આપી શકે છે.
શરીરમાં ખંજવાળમાં શું ખાવું અને શું ન ખાવું?
ખાવાનું:
- ઠંડા અને તાજા ખોરાક: ફળો, શાકભાજી અને દહીં જેવા ઠંડા અને તાજા ખોરાક ખાવાથી શરીરને ઠંડક મળે છે અને ખંજવાળ ઘટાડવામાં મદદ મળે છે.
- દરિયાઈ ખોરાક: દરિયાઈ ખોરાકમાં ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ હોય છે જે બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
- એન્ટીઓક્સિડન્ટથી ભરપુર ખોરાક: લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજી, બ્લુબેરી અને ડાર્ક ચોકલેટ જેવા એન્ટીઓક્સિડન્ટથી ભરપુર ખોરાક ખાવાથી શરીરમાં બળતરા ઘટાડવામાં મદદ મળે છે.
- પુષ્કળ પાણી: પુષ્કળ પાણી પીવાથી તમારી ત્વચા હાઇડ્રેટેડ રહે છે અને ખંજવાળ ઘટાડવામાં મદદ મળે છે.
ટાળવાનું:
- ગરમ અને મસાલેદાર ખોરાક: ગરમ અને મસાલેદાર ખોરાક શરીરમાં ગરમી વધારી શકે છે અને ખંજવાળ વધારી શકે છે.
- પ્રોસેસ્ડ ખોરાક: પ્રોસેસ્ડ ખોરાકમાં ઘણીવાર ખાંડ, ચરબી અને રસાયણો હોય છે જે બળતરા વધારી શકે છે અને ખંજવાળને વધુ ખરાબ બનાવી શકે છે.
- કેફીન અને આલ્કોહોલ: કેફીન અને આલ્કોહોલ શરીરને ડિહાઇડ્રેટ કરી શકે છે અને ખંજવાળ વધારી શકે છે.
- ધૂમ્રપાન: ધૂમ્રપાન ત્વચાને બળતરા કરી શકે છે અને ખંજવાળ વધારી શકે છે.
અન્ય ટિપ્સ:
- તમારા ખોરાકમાંથી ખાંડ અને રિફાઇન્ડ કાર્બોહાઇડ્રેટનું સેવન મર્યાદિત કરો.
- પૂરતી ઊંઘ લો અને તણાવનું સ્તર ઘટાડો.
- નિયમિત કસરત કરો.
- ખંજવાળવાનું ટાળો, કારણ કે તે તમારી ત્વચાને વધુ બળતરા કરી શકે છે.
- ઢીલા, સુતરાઉ કપડાં પહેરો જે તમારી ત્વચાને શ્વાસ લેવા દે.
જો તમારી ખંજવાળ ગંભીર હોય અથવા ઘણા દિવસો સુધી ચાલુ રહે, તો ડૉક્ટરને મળો. ડૉક્ટર ખંજવાળનું કારણ નક્કી કરી શકે છે અને યોગ્ય સારવાર આપી શકે છે.
નોંધ: આ માહિતી ફક્ત શૈક્ષણિક હેતુઓ માટે છે અને તબીબી સલાહનો વિકલ્પ નથી.
શરીરની ખંજવાળનું જોખમ કેવી રીતે ઘટાડવું?
શરીરમાં ખંજવાળનું જોખમ ઘટાડવા માટે તમે ઘણી બધી બાબતો કરી શકો છો.
અહીં કેટલીક ટિપ્સ આપી છે:
જીવનશૈલીમાં ફેરફાર:
- તમારી ત્વચાને સ્વસ્થ રાખો: નિયમિતપણે મોઇશ્ચરાઇઝ કરો, ગરમ પાણીથી નાહવાનું ટાળો અને સૂર્યથી સુરક્ષણ કરો.
- તમારા તણાવનું સ્તર ઘટાડો: યોગ, ધ્યાન અથવા ઊંડી શ્વાસ લેવાની કસરતોનો અભ્યાસ કરો.
- સ્વસ્થ આહાર લો: ફળો, શાકભાજી અને આખા અનાજ જેવા પૌષ્ટિક ખોરાક ખાઓ.
- પુષ્કળ પાણી પીવો: હાઇડ્રેટેડ રહેવાથી તમારી ત્વચા સ્વસ્થ રહેશે અને ખંજવાળ ઘટશે.
- ધૂમ્રપાન અને મદ્યપાન ટાળો: ધૂમ્રપાન અને મદ્યપાન તમારી ત્વચાને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે અને ખંજવાળ વધારી શકે છે.
ટ્રિગર્સ ટાળો:
- તમારા ખંજવાળના ટ્રિગર્સને ઓળખો અને ટાળો. આમાં ગરમ પાણી, ખાસ સાબુન અથવા ફેબ્રિક, અથવા તાણનો સમાવેશ થઈ શકે છે.
- ઊન અથવા સંશ્લેષિત કપડાં જેવા ખરબચડા કપડાં પહેરવાનું ટાળો. સુતરાઉ અથવા કુદરતી રેસાવાળા કપડાં પસંદ કરો.
- જંતુઓના કરવાથી થતી એલર્જી ટાળો. જો તમને જંતુઓથી એલર્જી હોય, તો જંતુઓના કરવાથી બચવા માટે સાવચેતી રાખો.
દવાઓ:
- ઓવર-ધ-કાઉન્ટર દવાઓ લો: એન્ટીહિસ્ટામાઇન ગોળીઓ અથવા લોશન ખંજવાળ ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
- ડૉક્ટરની સલાહ મુજબ દવાઓ લો: જો તમારી ખંજવાળ ગંભીર હોય, તો ડૉક્ટર પ્રિસ્ક્રિપ્શન દવાઓ આપી શકે છે.
અન્ય ઉપચારો:
- ઠંડી સેક અથવા લોશન લગાવો: ઠંડી તમારી ત્વચાને સુન્ન કરી શકે છે અને ખંજવાળ ઘટાડી શકે છે.
- મોઇશ્ચરાઇઝ કરો: દિવસભરમાં ઘણી વખત મોઇશ્ચરાઇઝર લગાવો, ખાસ કરીને સ્નાન અથવા શાવર કર્યા પછી.
- યોગ અને ધ્યાનનો અભ્યાસ કરો: યોગ અને ધ્યાન તણાવ ઘટાડવામાં અને મનને શાંત કરવામાં મદદ કરી શકે છે, જે ખંજવાળને વધારી શકે છે.
સારાંશ:
શરીરમાં ખંજવાળ એ એક સામાન્ય સમસ્યા છે જે ઘણી બધી સ્થિતિઓને કારણે થઈ શકે છે. કારણ નક્કી કરવા માટે ડૉક્ટરની મુલાકાત લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
ખંજવાળના કેટલાક સામાન્ય કારણોમાં શામેલ છે:
- ત્વચાની સ્થિતિઓ: સોરાયસિસ, એક્ઝિમા, ખંજવાળ, અને સંપર્ક એલર્જી
- એલર્જી: ખોરાક, ઔષધિઓ, જંતુઓના કરવા અને પર્યાવરણીય ટ્રિગર્સ
- સંક્રમણ: બેક્ટેરિયલ, ફંગલ અને વાયરલ સંક્રમણ
- દવાઓની આડઅસરો: કેટલીક દવાઓ ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે
- ગંભીર સ્થિતિઓ: યકૃત રોગ, કિડની રોગ, અને કેન્સર
ડૉક્ટર તમારી ત્વચાની તપાસ કરશે અને તમારી તબીબી ઇતિહાસ અને લક્ષણો વિશે પ્રશ્નો પૂછશે. તેઓ કોઈપણ અંતર્ગત સ્થિતિઓને નકારી કાઢવા માટે પરીક્ષણો પણ કરાવી શકે છે.
સારવાર કારણ પર આધાર રાખે છે. કેટલાક સામાન્ય સારવારમાં શામેલ છે:
- દવાઓ: એન્ટીહિસ્ટામાઇન, કોર્ટિકોસ્ટીરોઇડ્સ, એન્ટિબાયોટિક્સ, એન્ટિફંગલ દવાઓ, અને એન્ટિડિપ્રેસન્ટ્સ
- લાઇટ થેરાપી: સોરાયસિસ અને અન્ય કેટલીક ત્વચાની સ્થિતિઓ માટે
- બાયોલોજિકલ્સ: ગંભીર ત્વચાની સ્થિતિઓ માટે ઇન્જેક્શન દવાઓ
- જીવનશૈલીમાં ફેરફાર: તમારા ટ્રિગર્સને ટાળવું, મોઇશ્ચરાઇઝ કરવું, ઢીલા કપડાં પહેરવા અને તણાવ ઘટાડવું
જો તમને શરીરમાં ખંજવાળનો અનુભવ થઈ રહ્યો હોય, તો શક્ય તેટલી વહેલી તકે ડૉક્ટરને મળવું મહત્વપૂર્ણ છે. કારણ નક્કી કરવા અને યોગ્ય સારવાર મેળવવાથી તમને રાહત મેળવવામાં અને તમારી જીવનની ગુણવત્તામાં સુધારો કરવામાં મદદ મળશે.**
અહીં કેટલીક વધારાની ટિપ્સ આપી છે જે તમને શરીરમાં ખંજવાળથી રાહત મેળવવામાં મદદ કરી શકે છે:
- ખંજવાળવાનું ટાળો: જેટલું વધુ તમે ખંજવાળ કરશો, તેટલી જ વધુ ખરાબ ખંજવાળ થશે.
- ઠંડી સેક અથવા લોશન લગાવો: આ તમારી ત્વચાને સુન્ન કરવામાં અને ખંજવાળ ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.