ગળામાં ખરાશ (Sore Throat)
ગળામાં ખરાશ શું છે?
ગળામાં ખરાશ એ ગળામાં દુખાવો, બળતરા અથવા ખંજવાળનો અનુભવ છે. ગળી શકવામાં તકલીફ, ખાંસી, અવાજમાં બદલાવ અને ગરમી જેવા અન્ય લક્ષણો સાથે તે હોઈ શકે છે.
ગળામાં ખરાશના ઘણાં કારણો હોઈ શકે છે, જેમાં સૌથી સામાન્ય છે:
- શરદી અથવા ફ્લૂ: આ વાયરલ ચેપ ગળામાં ખરાશનું સૌથી સામાન્ય કારણ છે.
- સ્ટ્રેપ થ્રોટ: આ બેક્ટેરિયલ ચેપ ગળામાં ખરાશ, તાવ અને ગળાના મોટા, લાલ ગ્રંથિઓનું કારણ બની શકે છે.
- એલર્જી: ધૂળ, પરાગ રેણુ અથવા પાળતુ પ્રાણીઓ જેવી એલર્જીન ગળામાં ખરાશ, ખાંસી અને નાક વહેવાનું કારણ બની શકે છે.
- સૂકો હવા: સૂકી હવા, ખાસ કરીને શિયાળામાં, ગળામાં ખરાશ અને ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
- વધુ પડતું બોલવું અથવા ગાવું: તમારા વોકલ કોર્ડનો વધુ પડતો ઉપયોગ ગળામાં ખરાશ અને બળતરાનું કારણ બની શકે છે.
- ધુમાપાન: ધુમાપાન ગળાને બળતરા કરી શકે છે અને ગળામાં ખરાશનું કારણ બની શકે છે.
ગળામાં ખરાશની સારવાર કારણ પર આધાર રાખે છે. વાયરલ ચેપ સામાન્ય રીતે તેમના પોતાના પર દૂર થાય છે, જ્યારે બેક્ટેરિયલ ચેપ માટે એન્ટિબાયોટિક્સની જરૂર પડે છે. એલર્જીની સારવાર એલર્જી દવાઓથી કરી શકાય છે. ગળામાં ખરાશના લક્ષણોને દૂર કરવા માટે ઘરેલું ઉપાયો પણ મદદ કરી શકે છે, જેમ કે ગરમ મીઠું પાણીથી ગરગરા કરવું, ગરમ ચા પીવું અને લોઝેન્જ ચૂસવું.
જો તમને તાવ, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અથવા ગળામાં દુખાવો સહિત ગંભીર લક્ષણો હોય, તો તમારે ડૉક્ટરને મળવું જોઈએ.
ગુજરાતીમાં ગળામાં ખરાશ માટે કેટલાક ઘરેલું ઉપાયો અહીં આપ્યા છે:
- ગરમ મીઠું પાણીથી ગરગરા કરો: આ ગળામાં બળતરા ઘટાડવામાં અને કફને પાતળું કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
- ગરમ ચા પીવો: ગરમ ચા ગળાને શાંત કરી શકે છે અને કફને દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
- લોઝેન્જ ચૂસો: લોઝેન્જ ગળામાં ખંજવાળ અને દુખાવો દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
- ગરમી અથવા ભેજવાળા હવામાં શ્વાસ લો: આ ગળાને ભેજવાળી રાખવામાં અને બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
ગળામાં ખરાશ થવાના કારણો શું છે?
ગળામાં ખરાશ થવાના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે, જેમાં સૌથી સામાન્ય નીચે મુજબ છે:
સંક્રમણ:
- શરદી અને ફ્લૂ: આ વાયરલ ચેપ ગળામાં ખરાશનું સૌથી સામાન્ય કારણ છે. તે સામાન્ય રીતે તાવ, ખાંસી, નાક વહેવું અને શરીરમાં દુખાવો જેવા અન્ય લક્ષણો સાથે હોય છે.
- સ્ટ્રેપ થ્રોટ: આ બેક્ટેરિયલ ચેપ ગળામાં દુખાવો, તાવ, ગળાના મોટા, લાલ ગ્રંથિઓ અને ગળી શકવામાં તકલીફનું કારણ બની શકે છે.
- મોનોન્યુક્લિયોસિસ (મોનો): આ વાયરલ ચેપ ગળામાં ખરાશ, તાવ, થાક અને ગરદનના ગ્રંથિઓમાં સોજોનું કારણ બની શકે છે.
એલર્જી અને બળતરા:
- એલર્જી: ધૂળ, પરાગ રેણુ, પાળતુ પ્રાણીઓ અથવા અન્ય એલર્જન ગળામાં ખરાશ, ખાંસી, નાક વહેવું અને આંખોમાં ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
- સૂકો હવા: સૂકી હવા, ખાસ કરીને શિયાળામાં, ગળામાં ખરાશ અને ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
- વધુ પડતું બોલવું અથવા ગાવું: તમારા વોકલ કોર્ડનો વધુ પડતો ઉપયોગ ગળામાં ખરાશ અને બળતરાનું કારણ બની શકે છે.
- ધુમાપાન: ધુમાપાન ગળાને બળતરા કરી શકે છે અને ગળામાં ખરાશનું કારણ બની શકે છે.
- ગેસ્ટ્રોઇસોફેજીયલ રિફ્લક્સ ડિસીઝ (GERD): જ્યારે પેટનું એસિડ ખોરાક નળીમાં પાછો ફરે છે ત્યારે તે ગળામાં બળતરાનું કારણ બની શકે છે અને ગળામાં ખરાશ થઈ શકે છે.
અન્ય કારણો:
- માઉથ બ્રીથિંગ: જ્યારે તમે તમારા મોઢા દ્વારા શ્વાસ લો છો, ત્યારે તમારું ગળું સૂકું થઈ શકે છે અને બળતરા થઈ શકે છે, ખાસ કરીને સૂકી હવામાં.
- કેટલીક દવાઓ: કેટલીક દવાઓ, જેમ કે બ્લડ પ્રેશરની દવાઓ, ગળામાં ખરાશનું આડઅસર તરીકે કારણ બની શકે છે.
જો તમને ગળામાં ખરાશ સાથે અન્ય લક્ષણો, જેમ કે તાવ, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અથવા ગળામાં شدید દુખાવો હોય, તો તમારે ડૉક્ટરને મળવું જોઈએ.
ગળામાં ખરાશની સારવાર કારણ પર આધાર રાખે છે. વાયરલ ચેપ સામાન્ય રીતે તેમના પોતાના પર દૂર થાય છે, જ્યારે બેક્ટેરિયલ ચેપ માટે એન્ટિબાયોટિક્સની જરૂર પડે છે.
ગળામાં ખરાશ સાથે સંકળાયેલા અન્ય ચિહ્નો અને લક્ષણો શું છે?
ગળામાં ખરાશ સાથે ઘણા બધા ચિહ્નો અને લક્ષણો સંકળાયેલા હોઈ શકે છે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
- તાવ: શરીરનું તાપમાન 100.4°F (38°C) અથવા તેથી વધુ હોવું.
- ખાંસી: સૂકી અથવા ભીની ખાંસી, જે ખાસ કરીને રાત્રે ખરાબ હોઈ શકે છે.
- નાક વહેવું: સ્પષ્ટ, સફેદ, પીળા અથવા લીલા રંગનું.
- ગળી શકવામાં તકલીફ: ખાવા અથવા પીવામાં તકલીફ.
- ગરદનમાં ગ્રંથિઓમાં સોજો: ગરદનની બાજુઓમાં ગ્રંથિઓ મોટા અને સુ tenderશ્ક હોઈ શકે છે.
- કાનમાં દુખાવો: કાનમાં દુખાવો અથવા દબાણની સંવેદના.
- શરીરમાં દુખાવો: સ્નાયુઓ અને સાંધામાં દુખાવો.
- થાક: સામાન્ય કરતાં વધુ થાક અથવા શક્તિનો અભાવ.
- ઠંડી લાગવી: ઠંડી લાગવી અથવા શરીર ઠંડુ લાગવું.
- અવાજમાં ફેરફાર: ખીસ, ખાસ કરીને સવારે.
- ભૂખમાં ઘટાડો: ભૂખ ઓછી લાગવી અથવા ખાવામાં રસ ન હોવો.
- ઉબકા અથવા ઉલ્ટી: ઉબકા અથવા ઉલ્ટી થવી.
- ઝાડા: પાતળા, પાણી જેવા ઝાડા.
ગળામાં ખરાશના ચોક્કસ ચિહ્નો અને લક્ષણો તેના કારણ પર આધાર રાખે છે. ઉદાહરણ તરીકે, શરદી અથવા ફ્લૂ સાથે સામાન્ય રીતે તાવ, ખાંસી અને નાક વહેવું હોય છે, જ્યારે સ્ટ્રેપ થ્રોટ સાથે સામાન્ય રીતે તાવ, ગળામાં દુખાવો અને ગળાના મોટા, લાલ ગ્રંથિઓ હોય છે.
જો તમને ગળામાં ખરાશ સાથે અન્ય લક્ષણો, જેમ કે તાવ, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અથવા ગળામાં દુખાવો હોય, તો તમારે ડૉક્ટરને મળવું જોઈએ.
કોને ગળામાં ખરાશ થવાનું જોખમ વધારે છે?
ગળામાં ખરાશ થવાનું જોખમ ઘણા પરિબળોથી વધે છે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
- ઉંમર: નાના બાળકો અને શિશુઓમાં ગળામાં ખરાશ થવાનું જોખમ વધારે હોય છે કારણ કે તેમની રોગપ્રતિકારક શક્તિ હજુ પણ વિકાસ પામી રહી છે અને તેઓ શાળા અથવા ડેકેર જેવા સેટિંગ્સમાં અન્ય લોકો સાથે વધુ સંપર્કમાં હોય છે જ્યાં ચેપ ફેલાય છે.
- શાળાઓ અને ડેકેર કેન્દ્રોમાં હાજરી: આ સેટિંગ્સમાં નજીકના સંપર્કમાં રહેવાથી વાયરસ અને બેક્ટેરિયા જેવા ચેપ ફેલાવાનું સરળ બને છે.
- દુર્બળ રોગપ્રતિકારક શક્તિ: જે લોકો નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવે છે, જેમ કે કેન્સરના દર્દીઓ, HIV/AIDS ધરાવતા લોકો અથવા સ્ટીરોઇડ લેતા લોકો, તેમને ચેપ લાગવાનું જોખમ વધારે હોય છે.
- ધુમાપાન: ધુમાપાન ગળા અને ફેફસાંને બળતરા કરી શકે છે, જેનાથી ચેપ લાગવાનું જોખમ વધે છે.
- સૂકો હવા: સૂકી હવા ગળાને બળતરા કરી શકે છે અને ચેપ સામે લડવાની શરીરની ક્ષમતાને નબળી પાડી શકે છે.
- એલર્જી અને અસ્થમા: એલર્જી અને અસ્થમા વાયુમાર્ગમાં બળતરાનું કારણ બની શકે છે, જેનાથી ચેપ લાગવાનું જોખમ વધે છે.
- ગરમી અથવા ઠંડા તાપમાનમાં અચાનક ફેરફાર: આ તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિને નબળી પાડી શકે છે અને ચેપ લાગવાનું જોખમ વધારી શકે છે.
જો તમને લાગે કે તમને ગળામાં ખરાશ થવાનું જોખમ વધારે છે, તો તમે ચેપ ટાળવા માટે પગલાં લઈ શકો છો, જેમ કે વારંવાર હાથ ધોવા, બીમાર લોકો સાથે નજીકના સંપર્ક ટાળવો અને સ્વસ્થ રહેવું. જો તમને ગળામાં ખરાશ થાય છે, તો લક્ષણોને દૂર કરવા માટે તમે ઘરેલું ઉપાયો કરી શકો છો, જેમ કે ગરમ મીઠા પાણીથી ગરગરા કરવું, ગરમ ચા પીવી અને લોઝેન્જ ચૂસવું.
ગળામાં ખરાશ સાથે કયા સામાન્ય રોગો સંકળાયેલા છે?
ગળામાં ખરાશ એ ઘણા બધા વિવિધ ચેપ અને બિન-ચેપી સ્થિતિઓનું સામાન્ય લક્ષણ છે. ગળામાં ખરાશ સાથે સંકળાયેલા કેટલાક સૌથી સામાન્ય રોગોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
શરદી અને ફ્લૂ: આ વાયરલ ચેપ ગળામાં ખરાશનું સૌથી સામાન્ય કારણ છે. તે સામાન્ય રીતે તાવ, ખાંસી, નાક વહેવું અને શરીરમાં દુખાવો જેવા અન્ય લક્ષણો સાથે હોય છે.
સ્ટ્રેપ થ્રોટ: આ બેક્ટેરિયલ ચેપ ગળામાં દુખાવો, તાવ, ગળાના મોટા, લાલ ગ્રંથિઓ અને ગળી શકવામાં તકલીફનું કારણ બની શકે છે.
મોનોન્યુક્લિયોસિસ (મોનો): આ વાયરલ ચેપ ગળામાં ખરાશ, તાવ, થાક અને ગરદનના ગ્રંથિઓમાં સોજોનું કારણ બની શકે છે.
એલર્જી: ધૂળ, પરાગ રેણુ, પાળતુ પ્રાણીઓ અથવા અન્ય એલર્જન ગળામાં ખરાશ, ખાંસી, નાક વહેવું અને આંખોમાં ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
સૂકો હવા: સૂકી હવા, ખાસ કરીને શિયાળામાં, ગળામાં ખરાશ અને ખંજવાળનું કારણ બની શકે છે.
વધુ પડતું બોલવું અથવા ગાવું: તમારા વોકલ કોર્ડનો વધુ પડતો ઉપયોગ ગળામાં ખરાશ અને બળતરાનું કારણ બની શકે છે.
ધુમાપાન: ધુમાપાન ગળાને બળતરા કરી શકે છે અને ગળામાં ખરાશનું કારણ બની શકે છે.
ગેસ્ટ્રોઇસોફેજીયલ રિફ્લક્સ ડિસીઝ (GERD): જ્યારે પેટનું એસિડ ખોરાક નળીમાં પાછો ફરે છે ત્યારે તે ગળામાં બળતરાનું કારણ બની શકે છે અને ગળામાં ખરાશ થઈ શકે છે.
માઉથ બ્રીથિંગ: જ્યારે તમે તમારા મોઢા દ્વારા શ્વાસ લો છો, ત્યારે તમારું ગળું સૂકું થઈ શકે છે અને બળતરા થઈ શકે છે, ખાસ કરીને સૂકી હવામાં.
કેટલીક દવાઓ: કેટલીક દવાઓ, જેમ કે બ્લડ પ્રેશરની દવાઓ, ગળામાં ખરાશનું આડઅસર તરીકે કારણ બની શકે છે.
જો તમને ગળામાં ખરાશ સાથે અન્ય લક્ષણો, જેમ કે તાવ, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અથવા ગળામાં દુખાવો હોય, તો તમારે ડૉક્ટરને મળવું જોઈએ.ગળામાં ખરાશની સારવાર કારણ પર આધાર રાખે છે. વાયરલ ચેપ સામાન્ય રીતે તેમના પોતાના પર દૂર થાય છે, જ્યારે બેક્ટેરિયલ ચેપ માટે એન્ટિબાયોટિક્સની જરૂર પડે છે.
ગળામાં ખરાશનું નિદાન કેવી રીતે કરવું?
ગળામાં ખરાશના નિદાનમાં લક્ષણોનું મૂલ્યાંકન કરવું, શારીરિક તપાસ કરવી અને કેટલીકવાર ચોક્કસ પરીક્ષણો કરાવવાનો સમાવેશ થાય છે. અહીં એક સામાન્ય અભિગમ છે:
1. લક્ષણોનું મૂલ્યાંકન કરો:
પીડાની પ્રકૃતિ: તીક્ષ્ણ, નીરસ, બર્નિંગ અથવા ખંજવાળ.
અવધિ: ગળામાં ખરાશ કેટલા સમયથી છે.
તીવ્રતા: હળવા, મધ્યમ અથવા ગંભીર.
સંકળાયેલ લક્ષણો: તાવ, ઉધરસ, વહેતું નાક, છીંક આવવી, માથાનો દુખાવો, થાક, ગળવામાં મુશ્કેલી, કર્કશતા અથવા સોજો ગ્રંથીઓ.
2. તબીબી ઇતિહાસ:
ગળામાં ખરાશ અથવા શ્વસન ચેપ ધરાવતી વ્યક્તિ સાથે તાજેતરના સંપર્કમાં આવવું.
એલર્જી, અસ્થમા અથવા લાંબી બિમારીઓનો ઇતિહાસ.
તાજેતરની મુસાફરી અથવા ચેપી રોગોના જાણીતા સંપર્ક.
તમાકુ, આલ્કોહોલ અથવા શ્વાસમાં લેવાયેલા પદાર્થોનો ઉપયોગ.
એસિડ રિફ્લક્સ અથવા જઠરાંત્રિય સમસ્યાઓનો ઇતિહાસ.
3. શારીરિક પરીક્ષા:
ગળાનું નિરીક્ષણ: લાલાશ, સોજો, સફેદ ધબ્બા અથવા પરુ માટે જુઓ.
ગરદનનું પેલ્પેશન: સોજો લસિકા ગાંઠો માટે તપાસો.
કાન અને નાકની તપાસ: ચેપ અથવા ભીડના કોઈપણ ચિહ્નોને ઓળખો.
શ્વાસના અવાજો: કોઈપણ અસામાન્ય અવાજો માટે સાંભળો જે શ્વસન સમસ્યાઓ સૂચવી શકે.
4. ડાયગ્નોસ્ટિક ટેસ્ટ:
રેપિડ સ્ટ્રેપ ટેસ્ટ: સ્ટ્રેપ્ટોકોકલ બેક્ટેરિયાને ઝડપથી ઓળખવા માટે.
ગળાની સંસ્કૃતિ: બેક્ટેરિયલ અથવા વાયરલ ચેપને ઓળખવા માટે ગળાનો સ્વેબ લેબમાં મોકલવામાં આવે છે.
રક્ત પરીક્ષણો: મોનોન્યુક્લિયોસિસ અથવા અન્ય સ્થિતિઓ જેવા ચેપની તપાસ માટે.
5. વધારાના પરીક્ષણો:
એલર્જી પરીક્ષણો: જો એલર્જીની શંકા હોય.
ઇમેજિંગ: દુર્લભ કિસ્સાઓમાં, જો ગૂંચવણોના સંકેતો અથવા અન્ય અંતર્ગત સમસ્યાઓ હોય તો એક્સ-રે અથવા સીટી સ્કેનની જરૂર પડી શકે છે.
ગળામાં ખરાશની સારવાર શું છે?
ગળામાં ખરાશની સારવાર તેના કારણ પર આધાર રાખે છે.
જો ગળામાં ખરાશ વાયરસના ચેપ જેમ કે શરદી અથવા ફ્લૂના કારણે થાય છે, તો તે સામાન્ય રીતે તેના પોતાના પર દૂર થઈ જાય છે. આરામ કરવો, પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો અને ગળામાં ખંજવાળ અને દુખાવો દૂર કરવા માટે ઓવર-ધ-કાઉન્ટર દવાઓ લેવી મદદરૂપ થઈ શકે છે.
જો ગળામાં ખરાશ બેક્ટેરિયલ ચેપ, જેમ કે સ્ટ્રેપ થ્રોટના કારણે થાય છે, તો ડૉક્ટર એન્ટિબાયોટિક્સ લખી શકે છે. એન્ટિબાયોટિક્સ સૂચના મુજબ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે, પછી ભલે તમે સારું અનુભવો છો, જેથી ચેપ સંપૂર્ણપણે દૂર થઈ શકે.
જો ગળામાં ખરાશ એલર્જીના કારણે થાય છે, તો એલર્જીના કારણને ઓળખવું અને ટાળવું મહત્વપૂર્ણ છે. તમારો ડૉક્ટર એલર્જીની દવાઓ પણ લખી શકે છે જે લક્ષણોને દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
ગળામાં ખરાશના લક્ષણોને દૂર કરવા માટે તમે ઘરેલું ઉપાયો પણ કરી શકો છો, જેમ કે:
- ગરમ મીઠા પાણીથી ગરગરા કરો: આ ગળામાં બળતરા ઘટાડવામાં અને કફને પાતળું કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
- ગરમ ચા પીવો: ગરમ ચા ગળાને શાંત કરી શકે છે અને કફને દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
- લોઝેન્જ ચૂસો: લોઝેન્જ ગળામાં ખંજવાળ અને દુખાવો દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
- ગરમી અથવા ભેજવાળા હવામાં શ્વાસ લો: આ ગળાને ભેજવાળી રાખવામાં અને બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
- પુષ્કળ આરામ કરો: આરામ કરવાથી તમારા શરીરને ચેપ સામે લડવામાં મદદ મળશે.
- પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો: પ્રવાહી પીવાથી ગળાને ભેજવાળી રાખવામાં અને કફને પાતળું કરવામાં મદદ મળશે.
જો તમને ગળામાં ખરાશ સાથે અન્ય લક્ષણો, જેમ કે તાવ, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અથવા ગળામાં ગંભીર દુખાવો હોય, તો તમારે ડૉક્ટરને મળવું જોઈએ.
ગુજરાતીમાં ગળામાં ખરાશ માટે કેટલાક ઘરેલું ઉપાયો અહીં આપ્યા છે:
- ગરમ મીઠા પાણીથી ગરગરા કરો: આ ગળામાં બળતરા ઘટાડવામાં અને કફને પાતળું કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
- ગરમ ચા પીવો: ગરમ ચા ગળાને શાંત કરી શકે છે.
ગળામાં ખરાશના ઘરેલું ઉપચાર શું છે?
ગળામાં ખરાશ માટે ઘરેલું ઉપાય:
ગળામાં ખરાશ એ ઘણા બધા ચેપ અને બિન-ચેપી સ્થિતિઓનું સામાન્ય લક્ષણ છે. ઘણીવાર, ઘરેલું ઉપાય લક્ષણોને દૂર કરવામાં અને તમને વધુ સારું અનુભવવામાં મદદ કરી શકે છે.
અહીં કેટલાક અસરકારક ઘરેલું ઉપાયો આપ્યા છે:
1. ગરમ મીઠા પાણીથી ગરગરા કરો:
- આ ગળામાં બળતરા ઘટાડવામાં અને કફને પાતળું કરવામાં મદદ કરે છે.
- એક ગ્લાસ ગરમ પાણીમાં 1/2 ચમચી મીઠું ભેળવી દિવસમાં 3-4 વખત ગરગરા કરો.
2. ગરમ ચા અથવા ગરમ પાણી પીવો:
- ગરમ પ્રવાહી ગળાને ભેજવાળી રાખે છે અને કફને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે.
- તમે લીંબુ અને મધ સાથે ગરમ પાણી પણ પી શકો છો, જે બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
3. લોઝેન્જ ચૂસો:
- લોઝેન્જ ગળામાં ખંજવાળ અને દુખાવો દૂર કરવામાં મદદ કરે છે.
- ખાસ કરીને મધ અથવા મેન્થોલયુક્ત લોઝેન્જ ફાયદાકારક હોય છે.
4. ભેજવાળા વાતાવરણમાં શ્વાસ લો:
- સૂકી હવા ગળામાં બળતરા વધારી શકે છે.
- હ્યુમિડિફાયરનો ઉપયોગ કરો અથવા ગરમ પાણીના શાળ સાથે બેસો જેથી તમે ભેજવાળી હવામાં શ્વાસ લઈ શકો.
5. આરામ કરો:
- પુષ્કળ આરામ કરો અને તમારા શરીરને ચેપ સામે લડવા દો.
- પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો અને પૌષ્ટિક ખોરાક ખાઓ.
6. વધુ પડતું બોલવાનું ટાળો:
- તમારા ગળાને આરામ આપવા માટે શક્ય તેટલું ઓછું બોલો.
- જો તમારે બોલવું જ પડે, તો ધીમે અને નરમ અવાજે બોલો.
7. ધુમાપાન ટાળો:
- ધુમાપાન ગળામાં બળતરા વધારી શકે છે અને ચેપ લાગવાનું જોખમ વધારી શકે છે.
8. કોફીન અને આલ્કોહોલ ટાળો:
- આ પીણાં ગળામાં બળતરા વધારી શકે છે.
9. ઓવર-ધ-કાઉન્ટર દવાઓ લો:
- આઈબુપ્રોફેન અથવા એસિટામિનોફેન જેવી દવાઓ ગળામાં દુખાવો અને તાવ ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
જો તમારા લક્ષણો 7 દિવસથી વધુ સમય સુધી રહે અથવા ગંભીર હોય, તો ડૉક્ટરને મળો.
ગળામાં ખરાશનું જોખમ કેવી રીતે ઘટાડવું?
ગળામાં ખરાશનું જોખમ ઘટાડવા માટે તમે ઘણા બધા પગલાં લઈ શકો છો:
1. વારંવાર હાથ ધોવો:
- ખાવા પહેલાં, શૌચાલયનો ઉપયોગ કર્યા પછી અને બીમાર લોકો સાથે સંપર્કમાં આવ્યા પછી હંમેશા સાબુ અને પાણીથી તમારા હાથ ધોવો.
- જો સાબુ અને પાણી ઉપલબ્ધ ન હોય, તો હેન્ડ સેનિટાઇઝરનો ઉપયોગ કરો જેમાં ઓછામાં ઓછા 60% આલ્કોહોલ હોય.
2. બીમાર લોકો સાથે નજીકના સંપર્ક ટાળો:
- જો તમે શક્ય હોય તો બીમાર લોકો સાથે નજીકના સંપર્ક ટાળો.
- જો તમારે બીમાર વ્યક્તિ સાથે સંપર્કમાં આવવો જ પડે, તો તેમના સાથે શારીરિક સંપર્ક ટાળો અને તેમની વસ્તુઓ શેર કરશો નહીં.
3. શ્વસન સ્વચ્છતાનું પાલન કરો:
- ખાંસતા અથવા છીંકતા સમયે તમારા મોઢા અને નાકને ટિશ્યુ અથવા તમારી કોણીથી ઢાંકો.
- ઉપયોગમાં લીધેલા ટિશ્યુને તાત્કાલિક કચરાપેટીમાં ફેંકી દો.
4. પુષ્કળ આરામ કરો:
- પુષ્કળ આરામ કરો અને તમારા શરીરને ચેપ સામે લડવા દો.
- પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો અને પૌષ્ટિક ખોરાક ખાઓ.
5. ધુમાપાન ટાળો:
- ધુમાપાન ગળામાં બળતરા વધારી શકે છે અને ચેપ લાગવાનું જોખમ વધારી શકે છે.
6. સ્વસ્થ આહાર લો:
- તમારા આહારમાં વિટામિન સી અને ઝિંક જેવા પોષક તત્વોથી ભરપૂર ખોરાકનો સમાવેશ કરો.
- આ પોષક તત્વો તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવવામાં મદદ કરી શકે છે.
7. ગરમી અથવા ઠંડા તાપમાનમાં અચાનક ફેરફાર ટાળો:
- આ ફેરફારો તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિને નબળી પાડી શકે છે અને ચેપ લાગવાનું જોખમ વધારી શકે છે.
8. તમારા હાથ તમારા ચહેરા પરથી દૂર રાખો:
- તમારા હાથ તમારા મોઢા, નાક અને આંખોને સ્પર્શવાથી બચો, કારણ કે આ રીતે ચેપ ફેલાય છે.
9. તમારા ગળાને ભેજવાળી રાખો:
- ગરમ પ્રવાહી પીવો અને ભેજવાળા વાતાવરણમાં રહો.
- આ તમારા ગળાને બળતરાથી બચાવવામાં મદદ કરશે.
10. ફ્લૂ શોટ લો:
- દર વર્ષે ફ્લૂ શોટ લેવો ગળામાં ખરાશ
સારાંશ:
ગળામાં ખરાશ એ ઘણા બધા ચેપ અને બિન-ચેપી સ્થિતિઓનું સામાન્ય લક્ષણ છે.
કારણો:
- વાયરલ ચેપ: શરદી, ફ્લૂ, મોનોન્યુક્લિયોસિસ (મોનો)
- બેક્ટેરિયલ ચેપ: સ્ટ્રેપ થ્રોટ
- એલર્જી
- સૂકી હવા
- વધુ પડતું બોલવું અથવા ગાવું
- ધુમાપાન
- ગેસ્ટ્રોઇસોફેજીયલ રિફ્લક્સ ડિસીઝ (GERD)
- માઉથ બ્રીથિંગ
- કેટલીક દવાઓ
લક્ષણો:
- ગળામાં દુખાવો
- ખાંસી
- ગળામાં ખંજવાળ
- ગળી શકવામાં તકલીફ
- તાવ
- ગરદનના ગ્રંથિઓમાં સોજો
- નાક વહેવું
- શરીરમાં દુખાવો
નિદાન:
- ડૉક્ટર તમારા લક્ષણોની સમીક્ષા કરશે અને તમારા ગળાની તપાસ કરશે.
- તેઓ ચેપના કારણનું નિદાન કરવા માટે પરીક્ષણો પણ કરી શકે છે, જેમ કે સ્વાબ પરીક્ષણ અથવા રક્ત પરીક્ષણ.
સારવાર:
- સારવાર કારણ પર આધાર રાખે છે.
- વાયરલ ચેપ સામાન્ય રીતે તેમના પોતાના પર દૂર થાય છે, જ્યારે બેક્ટેરિયલ ચેપ માટે એન્ટિબાયોટિક્સની જરૂર પડે છે.
- એલર્જીની સારવાર એલર્જીના કારણને ટાળવા અને દવાઓ લેવાથી થાય છે.
- ગળામાં ખરાશના લક્ષણોને દૂર કરવા માટે ઘરેલું ઉપાયો પણ ઉપયોગમાં લઈ શકાય છે, જેમ કે ગરમ મીઠા પાણીથી ગરગરા કરવું, ગરમ ચા પીવું અને લોઝેન્જ ચૂસવું.
જોખમી પરિબળો:
- નાના બાળકો અને શિશુઓ
- નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ
- ધુમાપાન
- સૂકી હવા
- એલર્જી અને અસ્થમા
- ગરમી અથવા ઠંડા તાપમાનમાં અચાનક ફેરફાર
જોખમ ઘટાડવા માટે ટીપ્સ:
- વારંવાર હાથ ધોવો
- બીમાર લોકો સાથે નજીકના સંપર્ક ટાળો
- શ્વસન સ્વચ્છતાનું પાલન કરો
- પુષ્કળ આરામ કરો
- ધુમાપાન ટાળો
- સ્વસ્થ આહાર લો
- ગરમી અથવા ઠંડા તાપમાનમાં અચાનક ફેરફાર ટાળો
- તમારા હાથ તમારા ચહેરા પરથી દૂર રાખો
- તમારા ગળાને ભેજવાળી રાખો
- ફ્લૂ શોટ લો
જ્યારે ડૉક્ટરને મળવું:
- જો તમારા લક્ષણો 7 દિવસથી વધુ સમય સુધી ર
2 Comments