ઘૂંટણનો દુખાવો (Knee Pain)
ઘૂંટણનો દુખાવો શું છે?
ઘૂંટણનો દુખાવો એ ઘૂંટણમાં થતો દુખાવો અથવા અસ્વસ્થતા છે. તે ઘણા કારણોસર થઈ શકે છે, જેમાં ઈજા, ગઠિયા અને વધુ વજનનો સમાવેશ થાય છે. ઘૂંટણના દુખાવાના લક્ષણોમાં દુખાવો, સોજો, કઠિનતા અને નબળાઈનો સમાવેશ થઈ શકે છે. ઘૂંટણના દુખાવાની સારવાર કારણ પર આધાર રાખે છે, પરંતુ તેમાં આરામ, બરફ, કમ્પ્રેશન, એલિવેશન, દવાઓ અને શારીરિક ઉપચારનો સમાવેશ થઈ શકે છે.
જો તમને ઘૂંટણમાં દુખાવો થતો હોય, તો તમારા ડૉક્ટરને મળવું મહત્વપૂર્ણ છે જેથી તેઓ દુખાવાનું કારણ યોગ્ય રીતે નિદાન કરી શકે અને યોગ્ય સારવાર આપી શકે.
ઘૂંટણની શરીર રચના:
ઘૂંટણ એ શરીરનો સૌથી જટિલ સાંધો છે. તે હાડકાં, કાર્ટિલેજ, સ્નાયુઓ, સ્નાયુબંધન અને ટેન્ડન્સ સહિત વિવિધ ઘટકોથી બનેલું છે.
ઘૂંટણના હાડકાંમાં ફીમર (પગની હાડકું), ટિબિયા (શિનબોન) અને પટેલા (ઘૂંટણની ટોપી)નો સમાવેશ થાય છે. ફીમરના અંત અને ટિબિયાના ઉપરના છેડા કાર્ટિલેજના સ્તરથી ઢંકાયેલા હોય છે, જે એક સુંવાળું, ગાદી જેવું પદાર્થ છે જે સાંધાને કુશન કરવામાં મદદ કરે છે અને હાડકાંને એકબીજા સાથે ઘસવાથી રોકે છે.
ઘૂંટણને ચાર મુખ્ય સ્નાયુબંધનો દ્વારા સ્થિર કરવામાં આવે છે:
- મેડિયલ કોલેટરલ લિગામેન્ટ (MCL)
- લેટરલ કોલેટરલ લિગામેન્ટ (LCL)
- એન્ટિરિયર ક્રુસિએટ લિગામેન્ટ (ACL)
- પોસ્ટિરિયર ક્રુસિએટ લિગામેન્ટ (PCL)
આ સ્નાયુબંધનો ઘૂંટણને વધુ પડતા વળવા અથવા ફેરવાતા અટકાવવામાં મદદ કરે છે.
ઘૂંટણને ચાર મુખ્ય સ્નાયુઓ દ્વારા પણ હલાવવામાં આવે છે:
- ક્વાડ્રિસેપ્સ ફેમોરિસ
- હેમસ્ટ્રિંગ્સ
- ગેસ્ટ્રોકનેમિયસ
- સોલિયસ
આ સ્નાયુઓ ઘૂંટણને બળવવા, નમાવવા અને વિસ્તારવાની મંજૂરી આપે છે.
ઘૂંટણની શરીર રચના જટિલ છે, પરંતુ તે શરીરને આગળ અને પાછળ, તેમજ બાજુમાંથી બાજુમાં ખસેડવા માટે ગતિશીલતા અને સ્થિરતાની વિશાળ શ્રેણી પ્રદાન કરે છે.
ઘૂંટણના દુખાવાના કારણો શું છે?
ઘૂંટણના દુખાવાના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે, જેમાં ઈજા, ગઠિયા અને વધુ વજનનો સમાવેશ થાય છે. ઘૂંટણના દુખાવાના કેટલાક સામાન્ય કારણોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
- ઈજાઓ: ઘૂંટણની ઈજાઓ ઘૂંટણના દુખાવાનું સૌથી સામાન્ય કારણ છે. તે ખેલ રમતી વખતે થઈ શકે છે, અકસ્માતમાં પડી જવાથી અથવા વધુ પડતું ઉપયોગ કરવાથી. ઘૂંટણની સામાન્ય ઈજાઓમાં સ્નાયુબંધન તાણ, કાર્ટિલેજનું નુકસાન અને હાડકાના ભંગાણનો સમાવેશ થાય છે.
- ગઠિયા: ગઠિયા એ એક સ્થિતિ છે જે સાંધામાં દુખાવો અને સોજોનું કારણ બને છે. ઘૂંટણના દુખાવાનું સૌથી સામાન્ય પ્રકાર ઓસ્ટિયોઆર્થરાઈટીસ છે, જે વૃદ્ધ લોકોમાં સામાન્ય છે. અન્ય પ્રકારના ગઠિયામાં રુમટોઈડ ગઠિયા અને સુસાકીન ગઠિયાનો સમાવેશ થાય છે.
- વધુ વજન: વધુ વજન અથવા મેદસ્વીતા ઘૂંટણના જોડા પર વધારાનો તણાવ મૂકી શકે છે, જેનાથી દુખાવો થઈ શકે છે.
- અન્ય કારણો: ઘૂંટણના દુખાવાના અન્ય કારણોમાં સંધિવા, ગાઉટ, ઘૂંટણની ટોપીની સમસ્યાઓ અને ચેપનો સમાવેશ થાય છે.
જો તમને ઘૂંટણમાં દુખાવો થતો હોય, તો કારણનું નિદાન કરવા અને યોગ્ય સારવાર મેળવવા માટે તમારા ડૉક્ટરને મળવું મહત્વપૂર્ણ છે.
ઘૂંટણના દુખાવાના ચિહ્નો અને લક્ષણો શું છે?
ઘૂંટણના દુખાવાના ઘણા ચિહ્નો અને લક્ષણો હોઈ શકે છે, જેમાં શામેલ છે:
- દુખાવો: આ ઘૂંટણમાં ક્યાંય પણ થઈ શકે છે, પરંતુ તે સાંધાની બાજુ, આગળ અથવા પાછળ સૌથી સામાન્ય છે. દુખાવો તીવ્ર અથવા સતત હોઈ શકે છે, અથવા તે ચાલતી વખતે, સીડીઓ ચઢતી વખતે અથવા બેસવાથી ઉભા થવા જેવી ચોક્કસ પ્રવૃત્તિઓ દરમિયાન ખરાબ થઈ શકે છે.
- સોજો: ઘૂંટણ સોજો થઈ શકે છે અને સ્પર્શ કરવાથી સંવેદનશીલ અથવા ગરમ લાગી શકે છે.
- કઠિનતા: ઘૂંટણને હલાવવું અથવા સીધું કરવું મુશ્કેલ હોઈ શકે છે, ખાસ કરીને સવારે અથવા લાંબા સમય સુધી બેસ્યા પછી.
- નબળાઈ: ઘૂંટણ નબળું લાગી શકે છે અથવા તેને આધાર આપવામાં મુશ્કેલી થઈ શકે છે.
- પોપિંગ અથવા ક્લિકિંગ: ઘૂંટણને હલાવતી વખતે તમે પોપિંગ અથવા ક્લિકિંગ અવાજ સાંભળી શકો છો.
- અસ્થિરતા: ઘૂંટણ અસ્થિર લાગી શકે છે અથવા જાણે કે તે બહાર નીકળી જશે.
જો તમને આમાંના કોઈપણ ચિહ્નો અથવા લક્ષણોનો અનુભવ થાય, તો ઘૂંટણના દુખાવાના કારણનું નિદાન કરવા અને યોગ્ય સારવાર મેળવવા માટે તમારા ડૉક્ટરને મળવું મહત્વપૂર્ણ છે.
ઘૂંટણના દુખાવાનું જોખમ કોને વધારે છે?
ઘૂંટણના દુખાવાનું જોખમ ઘણા પરિબળો દ્વારા વધી શકે છે, જેમાં શામેલ છે:
- વય: ઘૂંટણના દુખાવાનું જોખમ વૃદ્ધત્વ સાથે વધે છે. આનું કારણ એ છે કે સમય જતાં, ઘૂંટણના કાર્ટિલેજ કુદરતી રીતે ઘસાઈ જાય છે અને પતળા થઈ જાય છે, જે સાંધામાં દુખાવો અને સોજોનું કારણ બની શકે છે.
- વજન: વધુ વજન અથવા મેદસ્વીતા ઘૂંટણના જોડા પર વધારાનો તણાવ મૂકી શકે છે, જેનાથી દુખાવો થઈ શકે છે.
- ઈજા: ભૂતકાળની ઘૂંટણની ઈજા, જેમ કે સ્નાયુબંધન તાણ અથવા કાર્ટિલેજનું નુકસાન, ઘૂંટણના દુખાવાના ભવિષ્યના જોખમને વધારી શકે છે.
- વ્યવસાય અથવા રમતગમત: કેટલાક વ્યવસાયો અને રમતગમતો, જેમ કે ખાણકામ, બાંધકામ અને ફૂટબોલ, ઘૂંટણના દુખાવાનું જોખમ વધારે છે.
- સ્થિતિઓ: કેટલીક તબીબી સ્થિતિઓ, જેમ કે રુમટોઈડ ગઠિયા અને ઓસ્ટિયોઆર્થરાઈટીસ, ઘૂંટણના દુખાવાનું જોખમ વધારે છે.
- બાયોમેકેનિક્સ: ખરાબ પોસ્ચર અથવા અસંતુલિત ચાલ અથવા દોડવા જેવી અસામાન્ય બાયોમેકેનિક્સ ઘૂંટણના દુખાવાનું જોખમ વધારી શકે છે.
જો તમને ઘૂંટણના દુખાવાનું જોખમ વધારતા કોઈપણ પરિબળો હોય, તો તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે કે તેને કેવી રીતે રોકવું તે અંગે. ઘૂંટણના દુખાવાને રોકવામાં મદદ કરવા માટે તમે ઘણી બધી વસ્તુઓ કરી શકો છો, જેમ કે:
- તમારું વજન સ્વસ્થ શ્રેણીમાં રાખો.
- નિયમિત કસરત કરો.
- તમારા ઘૂંટણને ઈજાથી બચાવો.
- જો તમને કોઈ તબીબી સ્થિતિ હોય કે જે ઘૂંટણના દુખાવાનું જોખમ વધારે છે, તો તેને નિયંત્રણમાં રાખો.
- તમારા ડૉક્ટર અથવા ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ સાથે કામ કરો જેથી તમારા પોસ્ચર અને બાયોમેકેનિક્સમાં કોઈપણ સમસ્યાઓને ઠીક કરી શકાય.
જો તમને ઘૂંટણમાં દુખાવો થતો હોય, તો કારણનું નિદાન કરવા અને યોગ્ય સારવાર મેળવવા માટે તમારા ડૉક્ટરને મળવું મહત્વપૂર્ણ છે.
ઘૂંટણના દુખાવા સાથે કયા રોગો સંકળાયેલા છે?
ઘૂંટણના દુખાવા સાથે ઘણા રોગો સંકળાયેલા છે, જેમાં શામેલ છે:
ગઠિયા:
- ઓસ્ટિયોઆર્થરાઈટીસ:આ સૌથી સામાન્ય પ્રકારનો ગઠિયો છે, અને તે વૃદ્ધ લોકોમાં સૌથી સામાન્ય છે. તે કાર્ટિલેજના ક્ષયને કારણે થાય છે, જે સાંધાના અંતોને કુશન કરે છે.
- રુમટોઈડ ગઠિયા: આ એક સ્વ-પ્રતિરક્ષા રોગ છે જે સાંધામાં દુખાવો, સોજો અને કઠિનતાનું કારણ બને છે.
- સુસાકીન ગઠિયા: આ એક પ્રકારનો ગઠિયો છે જે આંગળીઓ, કાંડા અને ઘૂંટણને અસર કરે છે. તે દુખાવો, સોજો અને કઠિનતાનું કારણ બને છે.
અન્ય સ્થિતિઓ:
- મેનિસ્કસ ઇજા: મેનિસ્કસ એ કાર્ટિલેજના બે ટુકડા છે જે ઘૂંટણના સાંધાને કુશન કરે છે. જો તે ફાટી જાય, તો તે દુખાવો, સોજો અને અસ્થિરતાનું કારણ બની શકે છે.
- સ્નાયુબંધન તાણ: સ્નાયુબંધનો ઘૂંટણને સ્થિર કરવામાં મદદ કરે છે. જો તેઓ વધુ પડતા ખેંચાય અથવા ફાટી જાય, તો તે દુખાવો, સોજો અને અસ્થિરતાનું કારણ બની શકે છે.
- સંધિવા: આ એક સ્થિતિ છે જે સાંધામાં દુખાવો અને સોજોનું કારણ બને છે.
- ગાઉટ:આ એક સ્થિતિ છે જેમાં યુરિક એસિડના સ્ફટિકો સાંધામાં જમા થાય છે, જેનાથી દુખાવો અને સોજો થાય છે.
- ઘૂંટણની ટોપીની સમસ્યાઓ: ઘૂંટણની ટોપી એ હાડકું છે જે ઘૂંટણના સાંધાના આગળના ભાગને ઢાંકે છે. જો તે ખસી જાય અથવા ટ્રેકમાંથી બહાર નીકળી જાય, તો તે દુખાવો અને અસ્થિરતાનું કારણ બની શકે છે.
ઘૂંટણના દુખાવાનું નિદાન કેવી રીતે કરવું?
ઘૂંટણના દુખાવાનું નિદાન કરવા માટે તમારા ડૉક્ટર ઘણા પગલાં લેશે, જેમાં શામેલ છે:
તમારી તબીબી ઇતિહાસ અને લક્ષણો વિશે પૂછવું: તમારા ડૉક્ટર તમને તમારા ઘૂંટણના દુખાવા વિશે પ્રશ્નો પૂછશે, જેમ કે તે ક્યારે શરૂ થયું, તે કેટલું ગંભીર છે અને તે શું વધુ ખરાબ અથવા સુધારે છે. તેઓ તમારી તબીબી ઇતિહાસ અને અન્ય કોઈપણ તબીબી સ્થિતિઓ વિશે પણ પૂછશે જે તમને હોઈ શકે છે.
તમારા ઘૂંટણની શારીરિક પરીક્ષા કરવી: તમારા ડૉક્ટર તમારા ઘૂંટણની શારીરિક પરીક્ષા કરશે, જેમાં સોજો, કઠિનતા અને દુખાવો માટે તેની તપાસ કરવી શામેલ છે. તેઓ તમારા ઘૂંટણની ગતિશીલતા અને સ્થિરતાનું પણ મૂલ્યાંકન કરશે.
ઈમેજિંગ પરીક્ષણોનું ઓર્ડર આપવું: કેટલાક કિસ્સાઓમાં, તમારા ડૉક્ટર ઘૂંટણના દુખાવાના કારણનું નિદાન કરવામાં મદદ કરવા માટે ઈમેજિંગ પરીક્ષણોનું ઓર્ડર આપી શકે છે. આમાં એક્સ-રે, એમઆરઆઈ અથવા સીટી સ્કેનનો સમાવેશ થઈ શકે છે.
લેબ ટેસ્ટનું ઓર્ડર આપવું: કેટલાક કિસ્સાઓમાં, તમારા ડૉક્ટર ઘૂંટણના દુખાવાના કારણનું નિદાન કરવામાં મદદ કરવા માટે લેબ ટેસ્ટનું ઓર્ડર આપી શકે છે. આમાં રક્ત પરીક્ષણો અથવા સંધિવાના પ્રવાહીનું વિશ્લેષણનો સમાવેશ થઈ શકે છે.
તમારા ડૉક્ટર તમારા ચોક્કસ લક્ષણો અને સ્થિતિના આધારે અન્ય પરીક્ષણો પણ કરી શકે છે.
ઘૂંટણના દુખાવાના કારણનું નિદાન કર્યા પછી, તમારા ડૉક્ટર યોગ્ય સારવારની ભલામણ કરી શકે છે.
ઘૂંટણના દુખાવાની સારવાર શું છે?
ઘૂંટણના દુખાવાની સારવાર ઘણા પરિબળો પર આધાર રાખે છે, જેમ કે દુખાવાનું કારણ, તમારી ઉંમર અને સામાન્ય સ્વાસ્થ્ય. ઘૂંટણના દુખાવા માટે કેટલાક સામાન્ય સારવાર વિકલ્પોમાં શામેલ છે:
ઘરેલુ સારવાર:
- આરામ: તમારા ઘૂંટણ પર તાણ ઘટાડવા માટે જેટલું શક્ય હોય તેટલો આરામ કરો.
- બરફ: દુખાવો અને સોજો ઘટાડવા માટે દિવસમાં ઘણી વખત 20 મિનિટ માટે બરફ લાગો.
- દબાણ: સોજો ઘટાડવા માટે ઘૂંટણ પર બાંધકામ અથવા સપોર્ટ પટ્ટી પહેરો.
- ઊંચાઈ: સોજો ઘટાડવા માટે તમારા ઘૂંટણને હૃદય કરતાં ઊંચે રાખો.
- ઓવર-ધ-કાઉન્ટર દવાઓ: દુખાવો અને સોજો દૂર કરવા માટે ઇબુપ્રોફેન અથવા એસિટામિનોફેન જેવી દવાઓ લો.
વ્યાવસાયિક સારવાર:
- ભૌતિક ઉપચાર: એક ભૌતિક ચિકિત્સક તમને તમારા ઘૂંટણની આસપાસના સ્નાયુઓને મજબૂત કરવા અને તમારી ગતિશીલતા સુધારવામાં મદદ કરવા માટે કસરતો શીખવી શકે છે.
- કોર્ટિસોન ઇન્જેક્શન: સોજો અને દુખાવો ઘટાડવા માટે તમારા ઘૂંટણમાં કોર્ટિસોન નામનું દવાનું ઇન્જેક્શન આપી શકાય છે.
- સર્જરી: જો અન્ય સારવાર કામ કરતી નથી, તો તમારા ઘૂંટણને સુધારવા અથવા બદલવા માટે સર્જરી જરૂરી બની શકે છે.
તમારા ઘૂંટણના દુખાવા માટે શ્રેષ્ઠ સારવાર નક્કી કરવા માટે તમારા ડૉક્ટર અથવા અન્ય આરોગ્ય સંભાળ પ્રદાતા સાથે વાત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે.
તમારા ઘૂંટણના દુખાવાને રોકવામાં મદદ કરવા માટે તમે કેટલીક બાબતો પણ કરી શકો છો, જેમ કે:
- તમારું વજન નિયંત્રિત રાખો: વધારાનું વજન તમારા ઘૂંટણ પર તાણ લાવી શકે છે.
- નિયમિત કસરત કરો: કસરત કરવાથી તમારા ઘૂંટણની આસપાસના સ્નાયુઓને મજબૂત કરવામાં અને તમારી સંધિઓને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ મળી શકે છે.
- આરામદાયક જૂતા પહેરો: સપોર્ટિવ જૂતા પહેરવાથી તમારા ઘૂંટણને આઘાતથી બચાવવામાં મદદ મળી શકે છે.
- ઘૂંટણની ઈજાઓ ટાળો: રમતગમત રમતી વખતે અથવા અન્ય શારીરિક પ્રવૃત્તિઓ કરતી વખતે સુરક્ષા
ઘૂંટણના દુખાવાની ફિઝીયોથેરાપી સારવાર શું છે?
ઘૂંટણના દુખાવા માટે ફિઝીયોથેરાપી એ એક પ્રકારની સારવાર છે જેમાં કસરતો અને અન્ય ઉપચારોનો ઉપયોગ દુખાવો, સોજો અને ઘૂંટણની ગતિશીલતામાં સુધારો કરવા માટે થાય છે. ઘૂંટણના દુખાવાના ઘણા કારણો માટે ફિઝીયોથેરાપી મદદરૂપ થઈ શકે છે, જેમાં શામેલ છે:
- જોડાણોમાં ઈજા: જોડાણોમાં થતી
- સંધિવા: ઓસ્ટિયોઆર્થરાઇટિસ અને રૂમેટોઇડ આર્થરાઇટિસ જેવી સંધિવાની સ્થિતિ ઘૂંટણમાં દુખાવો અને જડતાનું કારણ બની શકે છે.
- સ્નાયુઓ અને પેશીઓમાં ઈજા: ખેંચાણ, તાણ અને અન્ય ઈજાઓ ઘૂંટણમાં દુખાવો અને બળતરાનું કારણ બની શકે છે.
- ઓપરેશન પછી પુનર્વસન: ઘૂંટણના ઓપરેશન પછી, ફિઝીયોથેરાપી તમને તમારી ગતિશીલતા અને શક્તિ પુનઃપ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
ફિઝીયોથેરાપિસ્ટ તમારા માટે વ્યક્તિગત સારવાર યોજના બનાવશે જેમાં નીચેનામાંથી એક અથવા વધુ શામેલ હોઈ શકે છે:
- કસરતો: તમારા ઘૂંટણની આસપાસના સ્નાયુઓને મજબૂત કરવા અને તમારી ગતિશીલતા સુધારવા માટે કસરતો શીખવી શકાય છે.
- સ્ટ્રેચિંગ: તમારા ઘૂંટણની આસપાસના સ્નાયુઓ અને પેશીઓને લંબાવવા અને તેમને વધુ લવચીક બનાવવા માટે સ્ટ્રેચિંગ શીખવી શકાય છે.
- માન્યુઅલ થેરાપી: તમારા ઘૂંટણના સાંધા અને સ્નાયુઓ પર કામ કરવા માટે ફિઝીયોથેરાપિસ્ટ તેમના હાથનો ઉપયોગ કરી શકે છે.
- આઇસ અને ગરમી: દુખાવો અને સોજો ઘટાડવા માટે બરફ અને ગરમીનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
- ઇલેક્ટ્રિકલ ઉત્તેજના: સ્નાયુઓને મજબૂત કરવા અને દુખાવો ઘટાડવા માટે ઇલેક્ટ્રિકલ પ્રવાહનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
તમારા ઘૂંટણના દુખાવા માટે ફિઝીયોથેરાપી શરૂ કરતા પહેલા, તમારા ડૉક્ટર અથવા અન્ય આરોગ્ય સંભાળ પ્રદાતા સાથે વાત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે. તેઓ તમારા દુખાવાનું કારણ નક્કી કરી શકે છે અને ખાતરી કરી શકે છે કે ફિઝીયોથેરાપી તમારા માટે યોગ્ય સારવાર છે.
ઘૂંટણના દુખાવા માટે ફિઝીયોથેરાપી ખૂબ અસરકારક હોઈ શકે છે.
ઘૂંટણના દુખાવાના ઘરગથ્થુ ઉપચાર શું છે?
ઘૂંટણના દુખાવા માટે ઘણા ઘરગથ્થુ ઉપચારો છે જે દુખાવો અને સોજો ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે. જોકે, યાદ રાખો કે આ ઉપચારો કોઈપણ તબીબી સારવારનો વિકલ્પ નથી. જો તમને તીવ્ર ઘૂંટણનો દુખાવો હોય, સોજો હોય અથવા ચાલવામાં મુશ્કેલી હોય, તો તમારે તબીબી સહાય લેવી જોઈએ.
અહીં કેટલાક સામાન્ય ઘરગથ્થુ ઉપચારો છે જે તમે અજમાવી શકો છો:
આરામ: તમારા ઘૂંટણ પર તાણ ઘટાડવા માટે જેટલું શક્ય હોય તેટલો આરામ કરો. બરફ: દુખાવો અને સોજો ઘટાડવા માટે દિવસમાં ઘણી વખત 20 મિનિટ માટે બરફ લાગો. દબાણ: સોજો ઘટાડવા માટે ઘૂંટણ પર બાંધકામ અથવા સપોર્ટ પટ્ટી પહેરો. ઊંચાઈ: સોજો ઘટાડવા માટે તમારા ઘૂંટણને હૃદય કરતાં ઊંચે રાખો. ઓવર-ધ-કાઉન્ટર દવાઓ: દુખાવો અને સોજો દૂર કરવા માટે ઇબુપ્રોફેન અથવા એસિટામિનોફેન જેવી દવાઓ લો.
અન્ય કેટલાક ઉપચારોમાં શામેલ છે:
- હળદર: હળદરમાં એન્ટી-ઇન્ફ્લેમેટરી ગુણધર્મો હોય છે જે દુખાવો અને સોજો ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે. તમે હળદરની ચા પી શકો છો અથવા દુખાવો ઘટાડવા માટે ઘૂંટણ પર હળદરની પેસ્ટ લગાવી શકો છો.
- આદુ: આદુમાં પણ એન્ટી-ઇન્ફ્લેમેટરી ગુણધર્મો હોય છે. તમે આદુની ચા પી શકો છો અથવા દુખાવો ઘટાડવા માટે ઘૂંટણ પર આદુની પેસ્ટ લગાવી શકો છો.
- એપલ સાઇડર વિનેગર: એપલ સાઇડર વિનેગર એ એક એન્ટી-ઇન્ફ્લેમેટરી અને એન્ટીસેપ્ટિક છે જે સોજો અને દુખાવો ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે. તમે એક ગ્લાસ પાણીમાં 1 ટેબલસ્પૂન એપલ સાઇડર વિનેગર મિક્સ કરીને પી શકો છો અથવા દુખાવો ઘટાડવા માટે ઘૂંટણ પર સાંપ્રદાયિક પેસ્ટ લગાવી શકો છો.
- લવંડરનું તેલ: લવંડરનું તેલ એક એન્ટી-ઇન્ફ્લેમેટરી અને પીડા નિવારક છે જે દુખાવો ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે. તમે ઘૂંટણ પર થોડું લવંડરનું તેલ લગાવી શકો છો અને દુખાવો ઓછો થાય ત્યાં સુધી તે
સમર્પણ ફિઝિયોથેરાપી ક્લિનિક ઘૂંટણના દુખાવાને દૂર કરવામાં કેવી રીતે મદદ કરે છે?
સમર્પણ ફિઝિયોથેરાપી ક્લિનિક ઘૂંટણના દુખાવાને દૂર કરવામાં ઘણી રીતે મદદ કરી શકે છે, જેમાં શામેલ છે:
મૂલ્યાંકન અને નિદાન:
- સૌ પ્રથમ, ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ તમારા ઘૂંટણના દુખાવાનું કારણ નક્કી કરવા માટે તમારું મૂલ્યાંકન કરશે. આમાં શારીરિક પરીક્ષા, તમારી તબીબી ઇતિહાસ અને કોઈપણ X-ray અથવા MRI છબીઓનું મૂલ્યાંકન શામેલ હોઈ શકે છે.
- એકવાર તમારા ઘૂંટણના દુખાવાનું કારણ નક્કી થઈ જાય, ત્યારે ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ તમારા માટે વ્યક્તિગત સારવાર યોજના બનાવશે.
સારવાર:
- તમારી સારવાર યોજનામાં નીચેનામાંથી એક અથવા વધુ શામેલ હોઈ શકે છે:
- કસરતો: તમારા ઘૂંટણની આસપાસના સ્નાયુઓને મજબૂત કરવા અને તમારી ગતિશીલતા સુધારવા માટે કસરતો શીખવી શકાય છે.
- સ્ટ્રેચિંગ: તમારા ઘૂંટણની આસપાસના સ્નાયુઓ અને પેશીઓને લંબાવવા અને તેમને વધુ લવચીક બનાવવા માટે સ્ટ્રેચિંગ શીખવી શકાય છે.
- માન્યુઅલ થેરાપી: ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ તમારા ઘૂંટણના સાંધા અને સ્નાયુઓ પર કામ કરવા માટે તેમના હાથનો ઉપયોગ કરી શકે છે.
- આઇસ અને ગરમી: દુખાવો અને સોજો ઘટાડવા માટે બરફ અને ગરમીનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
- ઇલેક્ટ્રિકલ ઉત્તેજના: સ્નાયુઓને મજબૂત કરવા અને દુખાવો ઘટાડવા માટે ઇલેક્ટ્રિકલ પ્રવાહનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
- ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ તમને ઘરે કરવા માટે કસરતો અને સ્ટ્રેચિંગ પણ શીખવી શકે છે જેથી તમે તમારી સારવાર ચાલુ રાખી શકો.
પુનર્વસન:
- એકવાર તમારા ઘૂંટણના દુખાવામાં સુધારો થઈ જાય, ત્યારે ફિઝિયોથેરાપિસ્ટ તમને ઇજાને ફરીથી થવા
ઘૂંટણના દુખાવાના જોખમને કેવી રીતે ઘટાડવું?
ઘૂંટણના દુખાવાના જોખમને ઘટાડવા માટે ટિપ્સ:
તમારું વજન નિયંત્રિત રાખો: વધારાનું વજન તમારા ઘૂંટણ પર તાણ લાવી શકે છે, જે દુખાવાનું જોખમ વધારી શકે છે. સ્વસ્થ વજન જાળવવાથી તમારા ઘૂંટણ પર તાણ ઘટાડવામાં મદદ મળી શકે છે અને ઘૂંટણના દુખાવાનું જોખમ ઘટાડી શકાય છે.
નિયમિત કસરત કરો: કસરત કરવાથી તમારા ઘૂંટણની આસપાસના સ્નાયુઓને મજબૂત કરવામાં અને તમારી સંધિઓને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ મળી શકે છે. ઓછા પ્રભાવવાળી કસરતો પસંદ કરો, જેમ કે ચાલવું, તરવું અથવા સાયકલ ચલાવવું.
આરામદાયક જૂતા પહેરો: સપોર્ટિવ જૂતા પહેરવાથી તમારા ઘૂંટણને આઘાતથી બચાવવામાં મદદ મળી શકે છે. જો તમને ઘૂંટણના દુખાવાની સમસ્યા હોય, તો ઓર્થોપેડિક જૂતા પહેરવાની ભલામણ કરી શકાય છે.
ઘૂંટણની ઈજાઓ ટાળો: રમતગમત રમતી વખતે અથવા અન્ય શારીરિક પ્રવૃત્તિઓ કરતી વખતે સુરક્ષા સાધનો પહેરો અને યોગ્ય તકનીકનો ઉપયોગ કરો.
તમારા ઘૂંટણને ગરમ કરો અને ઠંડુ કરો: કસરત કરતા પહેલા અને પછી તમારા ઘૂંટણને ગરમ કરવા અને ઠંડુ કરવા માટે સમય કાઢો. આ સ્નાયુઓમાં દુખાવો અને સોજો ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
તમારા ઘૂંટણને સ્ટ્રેચ કરો: નિયમિતપણે તમારા ઘૂંટણની આસપાસના સ્નાયુઓ અને પેશીઓને સ્ટ્રેચ કરો. આ તમારી ગતિશીલતામાં સુધારો કરી શકે છે અને ઈજાના જોખમને ઘટાડી શકે છે.
તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરો: જો તમને ઘૂંટણના દુખાવાની સમસ્યા હોય, તો તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરો. તેઓ તમારા દુખાવાનું કારણ નક્કી કરી શકે છે અને યોગ્ય સારવારની ભલામણ કરી શકે છે.
અન્ય ટિપ્સ:
- પગથિયાં ચઢવાનું ટાળો: જો શક્ય હોય તો, લિફ્ટ અથવા એસ્કેલેટરનો ઉપયોગ કરો.
- લાંબા સમય સુધી બેસવાનું ટાળો: જો તમારે બેસવું પડે, તો દર કલાકે ઊભા થઈને ફરો.
- ઘૂંટણ પર સીધા બેસશો નહીં: બેસતી વખતે તમારા ઘૂંટણને 90-ડિગ્રીના ખૂણા પર રાખો.
સારાંશ:
ઘૂંટણના દુખાવાના ઘણા કારણો હોય છે, જેમાં ઈજા, ગાઠિયા, સંધિવા અને વધુ વજનનો સમાવેશ થાય છે. દુખાવાના કારણ પર આધાર રાખીને, ઘણી સારવારો મદદ કરી શકે છે.
ઘરેલું ઉપાયો:
- આરામ: તમારા ઘૂંટણ પર તાણ ઘટાડવા માટે આરામ કરો.
- બરફ: દુખાવો અને સોજો ઘટાડવા માટે દિવસમાં 20 મિનિટ માટે બરફ લાગાવો.
- દબાણ: સોજો ઘટાડવા માટે ઘૂંટણ પર પટ્ટી બાંધો.
- ઊંચાઈ: સોજો ઘટાડવા માટે તમારા ઘૂંટણને હૃદય કરતાં ઊંચે રાખો.
- ઓવર-ધ-કાઉન્ટર દવાઓ: દુખાવો અને સોજો ઘટાડવા માટે ઇબુપ્રોફેન અથવા એસિટામિનોફેન લો.
ડૉક્ટર દ્વારા સારવાર:
- ફિઝીયોથેરાપી: તમારા ઘૂંટણની શક્તિ અને ગતિશીલતા સુધારવા માટે કસરતો શીખો.
- કોર્ટિસોન ઇન્જેક્શન: સોજો અને દુખાવો ઘટાડવા માટે તમારા ઘૂંટણમાં દવાનું ઇન્જેક્શન આપવામાં આવે છે.
- સર્જરી: ગંભીર કિસ્સાઓમાં, ઘૂંટણને સુધારવા માટે સર્જરી જરૂરી બની શકે છે.
તમારા ઘૂંટણના દુખાવા વિશે ડૉક્ટર સાથે વાત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે જેથી તેઓ કારણનું યોગ્ય નિદાન કરી શકે અને યોગ્ય સારવારની ભલામણ કરી શકે.
5 Comments