શીળસ

શીળસ શું છે?

શીળસ એ એક ચેપી બીમારી છે જે પેરામાઇક્સોવાયરસ નામના વાયરસને કારણે થાય છે. તે લાલ, ખંજવાળવાળા ફોલ્લાઓ દ્વારા વર્ગીકૃત થયેલ છે જે શરીર પર દેખાય છે.

શીળસના સામાન્ય લક્ષણોમાં શામેલ છે:

• તાવ
• સૂકો ઉધરસ
• સ્ત્રાવ થતો નાક
• ગળામાં ખરાશ
• આંખોમાં દુખાવો અને લાલાશ (કન્જંક્ટિવાઇટિસ)
• મોઢામાં નાના સફેદ ફોલ્લા (કોપલ્સ)
• 1-3 દિવસ પછી, શરીર પર લાલ, ખંજવાળવાળા ફોલ્લા દેખાય છે, જે સામાન્ય રીતે ચહેરા પર શરૂ થાય છે અને પછી શરીરના બાકીના ભાગોમાં ફેલાય છે.

શીળસ બાળકોમાં સૌથી સામાન્ય છે, ખાસ કરીને 5 વર્ષથી નાના બાળકોમાં. તે ખૂબ જ ચેપી છે અને શ્વસન ટીપાં દ્વારા અથવા ચેપિત વ્યક્તિના ખંજવાળવાળા ફોલ્લાઓના સંપર્ક દ્વારા ફેલાય છે.

શીળસની કોઈ ચોક્કસ સારવાર નથી, પરંતુ લક્ષણોને દવાઓથી દૂર કરી શકાય છે. વધુांश કિસ્સાઓમાં, શીળસ 1-2 અઠવાડિયામાં જાતે જ દૂર થઈ જાય છે.

જોખમ જૂથોમાં શામેલ છે:

• 1 વર્ષથી નાના બાળકો
• ગર્ભવતી મહિલાઓ
• અશક્ત રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો

જોખમ ઘટાડવા માટે ટિપ્સ:

• શીળસવાળા વ્યક્તિઓ સાથે નજીકના સંપર્ક ટાળો.
• વારંવાર હાથ ધોવા.
• તમારા નાક અને મોઢાને ઢાંકીને ખાંસો અથવા છીંક આવે ત્યારે ટીસ્યુનો ઉપયોગ કરો.
• ચેપિત વ્યક્તિના ખંજવાળવાળા ફોલ્લાઓને સ્પર્શ કરવાનું ટાળો.

જો તમને શીળસના લક્ષણો હોય, તો યોગ્ય નિદાન અને સારવાર માટે તમારા ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો.

શીળસ થવાના કારણો?

શીળસ થવાના કારણો:

આયુર્વેદ અનુસાર, શીળસના અસંતુલનના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે, જેમાં શામેલ છે:

આહાર:

• અનિયમિત આહાર: અતિશય ખાવું, અનિયમિત સમયે ખાવું, અને ઠંડા, ભારે અને તેલયુક્ત ખોરાકનું સેવન શીળસને અસંતુલિત કરી શકે છે.
• મસાલાવાળો અને તીખો ખોરાક: આ ખોરાક પિત્તને વધારી શકે છે, જે શીળસના અસંતુલનમાં ફાળો આપી શકે છે.
• મીઠા અને ખાટા ખોરાક: આ ખોરાક કફને વધારી શકે છે, જે શીળસના અસંતુલનમાં ફાળો આપી શકે છે.
• પુષ્કળ ડેરી ઉત્પાદનોનું સેવન: ડેરી ઉત્પાદનો શ્લેષ્મ વધારી શકે છે, જે શીળસના અસંતુલનમાં ફાળો આપી શકે છે.
• પુષ્કળ ઠંડા પીણાંનું સેવન: ઠંડા પીણાં અગ્નિને નબળો બનાવી શકે છે, જે શીળસના પાચનને અસર કરી શકે છે.

જીવનશૈલી:

• અનિયમિત દિનચર્યા: અનિયમિત ઊંઘ, રાત્રે મોડે સુધી જાગવું અને દિવસ દરમિયાન મોડા સૂવાથી કાયલસ અસંતુલિત થઈ શકે છે.
• તણાવ અને ચિંતા: તણાવ અને ચિંતા પિત્તને વધારી શકે છે, જે શીળસના અસંતુલનમાં ફાળો આપી શકે છે.
• અપૂરતી શારીરિક કસરત: શારીરિક નિષ્ક્રિયતા કફને વધારી શકે છે, જે શીળસના અસંતુલનમાં ફાળો આપી શકે છે.
• ધૂમ્રપાન અને દારૂનું સેવન: ધૂમ્રપાન અને દારૂનું સેવન અગ્નિને નબળો બનાવી શકે છે અને શીળસના પાચનને અસર કરી શકે છે.

અન્ય પરિબળો:

• દબળાપણું: દુર્બળ વ્યક્તિઓમાં શીળસ નબળું હોય છે.
• વૃદ્ધત્વ: વૃદ્ધત્વની સાથે, શરીરમાં શીળસનું પ્રમાણ કુદરતી રીતે ઘટે છે.
• કાળજી: કાળજી શરીરમાં વત્તને વધારી શકે છે, જે શીળસના અસંતુલનમાં ફાળો આપી શકે છે.
• દવાઓ: કેટલીક દવાઓ શીળસના અસંતુલનમાં ફાળો આપી શકે છે.

શીળસના ચિહ્નો અને લક્ષણો શું છે?

શીળસના ચિહ્નો અને લક્ષણો:

શીળસના અસંતુલનના ઘણા ચિહ્નો અને લક્ષણો હોઈ શકે છે, જે શરીરમાં શીળસના પ્રકાર અને તે કેટલું અસંતુલિત છે તેના આધારે બદલાય છે.

સામાન્ય ચિહ્નો અને લક્ષણોમાં શામેલ છે:

પાચન સમસ્યાઓ:

• અપચન
• ખાટા ઓડકાર
• ભારે પેટ
• ગેસ
• કબજિયાત
• ઝાડા
• અસ્થિર ભૂખ

ત્વચા સમસ્યાઓ:

• મુખાંસો
• સોજો
• ખંજવાળ
• રુક્ષતા
• શ્યામતા

અન્ય લક્ષણો:

• થાક
• સુસ્તી
• ઊંઘમાં તકલીફ
• મૂડમાં ફેરફાર
• સ્નાયુઓમાં દુખાવો અને સાંધામાં દુખાવો
• બળતરા
• અતિ સંવેદનશીલતા
• સ્થૂળતા અથવા સુસ્તી
• બળતરા
• દુર્બળ રોગપ્રતિકારક શક્તિ

જો તમને આમાંથી કોઈપણ ચિહ્નો અથવા લક્ષણો દેખાય, તો શીળસના અસંતુલનનું નિદાન કરવા અને યોગ્ય સારવાર મેળવવા માટે આયુર્વેદિક ચિકિત્સકની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.

શીળસનું જોખમ કોને વધારે છે?

શીળસના અસંતુલનનું જોખમ વધારતા ઘણા પરિબળો છે, જેમાં શામેલ છે:

આહાર:

• અનિયમિત આહાર: અતિશય ખાવું, અનિયમિત સમયે ખાવું, અને ઠંડા, ભારે અને તેલયુક્ત ખોરાકનું સેવન શીળસને અસંતુલિત કરી શકે છે.
• મસાલાવાળો અને તીખો ખોરાક: આ ખોરાક પિત્તને વધારી શકે છે, જે શીળસના અસંતુલનમાં ફાળો આપી શકે છે.
• મીઠા અને ખાટા ખોરાક: આ ખોરાક કફને વધારી શકે છે, જે શીળસના અસંતુલનમાં ફાળો આપી શકે છે.
• પુષ્કળ ડેરી ઉત્પાદનોનું સેવન: ડેરી ઉત્પાદનો શ્લેષ્મ વધારી શકે છે, જે શીળસના અસંતુલનમાં ફાળો આપી શકે છે.
• પુષ્કળ ઠંડા પીણાંનું સેવન: ઠંડા પીણાં અગ્નિને નબળો બનાવી શકે છે, જે શીળસના પાચનને અસર કરી શકે છે.

જીવનશૈલી:

• અનિયમિત દિનચર્યા: અનિયમિત ઊંઘ, રાત્રે મોડે સુધી જાગવું અને દિવસ દરમિયાન મોડું સૂવું એ સિલાસને અસંતુલિત કરી શકે છે.
• તણાવ અને ચિંતા: તણાવ અને ચિંતા પિત્તને વધારી શકે છે, જે શીળસના અસંતુલનમાં ફાળો આપી શકે છે.
• અપૂરતી શારીરિક કસરત: શારીરિક નિષ્ક્રિયતા કફને વધારી શકે છે, જે શીળસના અસંતુલનમાં ફાળો આપી શકે છે.
• ધૂમ્રપાન અને દારૂનું સેવન: ધૂમ્રપાન અને દારૂનું સેવન અગ્નિને નબળો બનાવી શકે છે અને શીળસના પાચનને અસર કરી શકે છે.

અન્ય પરિબળો:

• દબળાપણું: દુર્બળ વ્યક્તિઓમાં શીળસ નબળું હોય છે.
• વૃદ્ધત્વ: વૃદ્ધત્વની સાથે, શરીરમાં શીળસનું પ્રમાણ કુદરતી રીતે ઘટે છે.
• કાળજી: કાળજી શરીરમાં વત્તને વધારી શકે છે, જે શીળસના અસંતુલનમાં ફાળો આપી શકે છે.
• દવાઓ: કેટલીક દવાઓ શીળસના અસંતુલનમાં ફાળો આપી શકે છે.

શીળસ સાથે કયા રોગો સંકળાયેલા છે?

શીળસ સાથે સંકળાયેલા કેટલાક રોગો:

આયુર્વેદમાં, શીળસના અસંતુલનને ઘણા રોગો સાથે જોડાયેલું માનવામાં આવે છે, જેમાં શામેલ છે:

• પાચન સમસ્યાઓ: અપચન, ખાટા ઓડકાર, ભારે પેટ, ગેસ, કબજિયાત, ઝાડા અને અસ્થિર ભૂખ.
• ત્વચા સમસ્યાઓ: મુખાંસો, સોજો, ખંજવાળ, રુક્ષતા અને શ્યામતા.
• શ્વસન સમસ્યાઓ: શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, શરદી, ખાંસી અને એલર્જી.
• મૂત્રાશય સંબંધી સમસ્યાઓ: મૂત્રમાર્ગમાં ચેપ, પेशाબમાં બળતરા અને વારંવાર પेशाબ કરવો.
• સ્ત્રી રોગો: અનિયમિત માસિક ધર્મ, પીડાદાયક માસિક ધર્મ, સફેદ ડિસ્ચાર્જ અને અંડાશયના પિસ્તા.
• સંધિવા: સાંધામાં દુખાવો, સોજો અને કઠોરતા.
• સ્થૂળતા: અતિશય વજન વધવું અને ચરબીનું નિર્માણ.
• અનિદ્રા: ઊંઘવામાં તકલીફ અને થાક.
• અવસાદ અને ચિંતા: મૂડમાં ફેરફાર, ઉદાસી, ચિંતા અને ચીડિયાપણું.

નોંધ કરવું અગત્યનું છે કે આ ફક્ત થોડા ઉદાહરણો છે, અને શીળસના અસંતુલન સાથે ઘણા બધા અન્ય રોગો જોડાયેલા હોઈ શકે છે.

જો તમને કોઈપણ સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનો અનુભવ થાય છે, તો શીળસના અસંતુલન સહિત સંભવિત કારણોનું નિદાન કરવા માટે લાયક આયુર્વેદિક ચિકિત્સકની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.

શું શીળસ ચેપી રોગ છે?

નહીં, શીળસ ચેપી રોગ નથી. શીળસ એ આયુર્વેદમાં વર્ગીકૃત ત્રણ દોષ (Vata, Pitta અને Kapha) માંનો એક છે.

દોષ શરીરના મૂળભૂત તત્વો છે જે સ્વાસ્થ્ય અને સુખાકારી જાળવવા માટે સંતુલનમાં હોવા જોઈએ.

જ્યારે દોષ અસંતુલિત થાય છે, ત્યારે તે વિવિધ સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે.

શીળસના અસંતુલનના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે, જેમાં આહાર, જીવનશૈલી અને અન્ય પરિબળોનો સમાવેશ થાય છે.

જો કે, શીળસ બીજા વ્યક્તિમાં ફેલાવી શકાતું નથી.

જો તમને શીળસના અસંતુલનના કોઈપણ ચિહ્નો અથવા લક્ષણો દેખાય, તો યોગ્ય નિદાન અને સારવાર માટે આયુર્વેદિક ચિકિત્સકની સલાહ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.

શીળસનું નિદાન કેવી રીતે કરવું?

શીળસનું નિદાન:

આયુર્વેદમાં શીળસનું નિદાન એક વિશિષ્ટ અને વ્યક્તિગત પ્રક્રિયા છે જે ઘણા પરિબળોને ધ્યાનમાં લે છે.

નિદાન પ્રક્રિયામાં નીચેનાનો સમાવેશ થઈ શકે છે:

• પ્રશ્નાવલિ: આયુર્વેદિક ચિકિત્સક તમારા સ્વાસ્થ્યના ઇતિહાસ, આહાર, જીવનશૈલી અને લક્ષણો વિશે પ્રશ્નો પૂછશે.
• શારીરિક પરીક્ષા: ચિકિત્સક તમારી ત્વચા, જીભ, નખ અને પુલ્સનું નિરીક્ષણ કરી શકે છે.
• મૂત્ર અને મળનું વિશ્લેષણ: મૂત્ર અને મળના નમૂનાઓનું પરીક્ષણ શીળસના પ્રકાર અને અસંતુલનની તીવ્રતાનું નિર્ધારણ કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
• જીભનું નિરીક્ષણ: જીભનો રંગ, પરિસ્થિતિ અને કોટિંગ શીળસના અસંતુલન વિશે સંકેતો આપી શકે છે.
• નાડીનું નિરીક્ષણ: નાડીની ગતિ, તાકાત અને ગુણવત્તા શીળસના પ્રકાર અને અસંતુલનની તીવ્રતાનું નિર્ધારણ કરવામાં મદદ કરી શકે છે.

આ ઉપરાંત, ચિકિત્સક અન્ય પરીક્ષણોની ભલામણ કરી શકે છે, જેમ કે રક્ત પરીક્ષણો અથવા ઇમેજિંગ પરીક્ષણો, જો તેઓ વધુ માહિતી એકત્રિત કરવાની જરૂર હોય.

શીળસના અસંતુલનનું નિદાન કર્યા પછી, આયુર્વેદિક ચિકિત્સક તમારા માટે વ્યક્તિગત સારવાર યોજના વિકસાવશે.

સારવારમાં સામાન્ય રીતે આહારમાં ફેરફાર, જીવનશૈલીમાં ફેરફાર, હર્બલ દવાઓ અને પંચકર્મ ઉપચારનો સમાવેશ થાય છે.

શીળસની સારવાર શું છે?

શીળસની સારવાર:

શીળસના અસંતુલનની સારવારનું લક્ષ્ય શરીરમાં દોષોને સંતુલિત કરવાનું છે.

આયુર્વેદમાં શીળસની સારવાર માટે ઘણા ઉપાયોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, જેમાં શામેલ છે:

આહારમાં ફેરફાર:

• શીળસ પ્રકૃતિ અનુસાર ખોરાકનું સેવન: શીળસના ત્રણ પ્રકારો (વત્ત, પિત્ત અને કફ) છે, અને દરેક પ્રકારના વિશિષ્ટ ખોરાક હોય છે જે તેમને સંતુલિત કરવામાં મદદ કરે છે. ઉદાહરણ તરીકે, વત્ત શીળસ માટે ઠંડા અને ભારે ખોરાક ફાયદાકારક હોય છે, જ્યારે પિત્ત શીળસ માટે ઠંડા અને શાંત કરનારા ખોરાક ફાયદાકારક હોય છે.
• દૂષિત ખોરાકનું ટાળવું: તેલયુક્ત, મસાલેદાર, પ્રોસેસ્ડ અને ઠંડા ખોરાક જેવા દૂષિત ખોરાકનું સેવન ટાળવું જોઈએ કારણ કે તે શીળસના અસંતુલનને વધુ ખરાબ કરી શકે છે.
• નિયમિત આહાર: દિવસમાં નિયમિત સમયે નાના ભોજનનું સેવન કરો અને વધુ ખાવાનું ટાળો.

જીવનશૈલીમાં ફેરફાર:

• નિયમિત દિનચર્યા: દરરોજ એક જ સમયે સૂઈ જવાનો અને ઉઠવાનો પ્રયાસ કરો, અને પુષ્કળ આરામ કરો.
• તણાવનું સંચાલન: યોગ, ધ્યાન અથવા શ્વાસ લેવાની કસરતો દ્વારા તણાવનું સ્તર ઘટાડો.
• નિયમિત કસરત: દરરોજ 30 મિનિટ નિયમિત કસરત કરો.
• ધૂમ્રપાન અને દારૂનું સેવન ટાળવું: ધૂમ્રપાન અને દારૂનું સેવન શીળસના અસંતુલનને વધુ ખરાબ કરી શકે છે.

હર્બલ દવાઓ:

• શીળસના પ્રકાર અને અસંતુલનની તીવ્રતાના આધારે, આયુર્વેદિક ચિકિત્સક વિવિધ હર્બલ દવાઓ ભલામણ કરી શકે છે.
• આ દવાઓ શીળસને સંતુલિત કરવા, પાચનમાં સુધારો કરવા અને શરીરમાંથી ઝેરી દ્રવ્યોને દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે.

પંચકર્મ ઉપચાર:

• પંચકર્મ એ શરીરને શુદ્ધ કરવા અને ઝેરી દ્રવ્યોને દૂર કરવા માટેની વિવિધ ઉપચારોનો સમૂહ છે.
• શીળસના અસંતુલનના ગંભીર કિસ્સાઓમાં, પંચકર્મ ઉપચાર ખૂબ ફાયદાકારક હોઈ શકે છે.

શીળસની આયુર્વેદિક સારવાર શું છે?

શીળસની આયુર્વેદિક સારવાર:

શીળસના અસંતુલનની સારવાર એક વ્યક્તિગત પ્રક્રિયા છે જે દરેક વ્યક્તિની જરૂરિયાતોને અનુરૂપ હોવી જોઈએ.

એક લાયક આયુર્વેદિક ચિકિત્સક તમારા શીળસના પ્રકાર, અસંતુલનની તીવ્રતા અને તમારા સંપૂર્ણ સ્વાસ્થ્યને આધારે શ્રેષ્ઠ સારવાર યોજનાની ભલામણ કરી શકે છે.

જો કે, શીળસના અસંતુલન માટે સામાન્ય આયુર્વેદિક સારવારમાં નીચેનાનો સમાવેશ થઈ શકે છે:

આહારમાં ફેરફાર:

• શીળસના પ્રકાર અનુસાર ખોરાકનું સેવન: આનો અર્થ એ છે કે તમારે એવા ખોરાકનું સેવન કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ જે તમારા શીળસના પ્રકારને સંતુલિત કરવામાં મદદ કરે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમારી પાસે વત્ત શીળસનું અસંતુલન હોય, તો તમારે ઠંડા અને ભારે ખોરાકનું સેવન કરવું જોઈએ, જ્યારે પિત્ત શીળસના અસંતુલન માટે ઠંડા અને શાંત કરનારા ખોરાક ફાયદાકારક હોય છે.
• દૂષિત ખોરાકનું ટાળવું: તેલયુક્ત, મસાલેદાર, પ્રોસેસ્ડ અને ઠંડા ખોરાક જેવા દૂષિત ખોરાકનું સેવન ટાળવું જોઈએ કારણ કે તે શીળસના અસંતુલનને વધુ ખરાબ કરી શકે છે.
• નિયમિત આહાર: દરરોજ નિયમિત સમયે નાના ભોજનનું સેવન કરો અને વધુ ખાવાનું ટાળો.

જીવનશૈલીમાં ફેરફાર:

• નિયમિત દિનચર્યા: દરરોજ એક જ સમયે સૂઈ જવાનો અને ઉઠવાનો પ્રયાસ કરો, અને પુષ્કળ આરામ કરો.
• તણાવનું સંચાલન: યોગ, ધ્યાન અથવા શ્વાસ લેવાની કસરતો દ્વારા તણાવનું સ્તર ઘટાડો.
• નિયમિત કસરત: દરરોજ 30 મિનિટ નિયમિત કસરત કરો.
• ધૂમ્રપાન અને દારૂનું સેવન ટાળવું: ધૂમ્રપાન અને દારૂનું સેવન શીળસના અસંતુલનને વધુ ખરાબ કરી શકે છે.

હર્બલ દવાઓ:

• શીળસના પ્રકાર અને અસંતુલનની તીવ્રતાના આધારે, આયુર્વેદિક ચિકિત્સક વિવિધ હર્બલ દવાઓ ભલામણ કરી શકે છે.

શીળસના ઘરગથ્થુ ઉપચાર શું છે?

શીળસના ઘરેલું ઉપાય:

નોંધ કરો કે શીળસ એક ચેપી બીમારી છે અને તેની સારવાર માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.

જો કે, ઘરેલું ઉપચારો લક્ષણોને દૂર કરવામાં અને આરામ આપવામાં મદદ કરી શકે છે.

અહીં કેટલાક ઘરેલું ઉપાયો છે જે તમે અજમાવી શકો છો:

આરામ:

• પુષ્કળ આરામ કરો અને ઊંઘ લો.
• તમારા શરીરને તાવ સામે લડવા માટે સમય આપો.

દવાઓ:

• ઓવર-ધ-કાઉન્ટર દવાઓ લો જેમ કે ઇબુપ્રોફેન અથવા એસિટામિનોફેન તાવ અને દુખાવો ઘટાડવા માટે.

તરલ પદાર્થો:

• પુષ્કળ પ્રવાહી પીવો, જેમ કે પાણી, રસ અને સ્પોર્ટ્સ ડ્રિંક્સ.
• ડિહાઇડ્રેશન ટાળવું મહત્વપૂર્ણ છે.

આહાર:

• હળવો અને સરળતાથી પચે તેવો ખોરાક ખાઓ, જેમ કે સૂપ, બ્રોથ અને ફળો.
• મસાલેદાર અથવા તેલયુક્ત ખોરાક ટાળો જે તમારા પેટને બળતરા કરી શકે છે.

ગરમ સ્નાન અથવા શેક:

• ગરમ સ્નાન અથવા શેક તાવ ઘટાડવામાં અને સ્નાયુઓના દુખાવામાં રાહત આપવામાં મદદ કરી શકે છે.

આર્દ્રતા:

• હવામાં ભેજ ઉમેરવા માટે હ્યુમિડિફાયરનો ઉપયોગ કરો.
• આ ગળાના દુખાવામાં રાહત આપી શકે છે.

લવણ પાણીથી ગરગરા કરવું:

• ગરમ મીઠા પાણીથી ગરગરા કરવાથી ગળાના દુખાવામાં રાહત મળી શકે છે.

નોંધ રાખો કે આ ફક્ત સામાન્ય સૂચનો છે.

તમારા ચોક્કસ લક્ષણો અને જરૂરિયાતો માટે શ્રેષ્ઠ સલાહ માટે તમારા ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો.

અહીં કેટલાક વધારાના ટિપ્સ છે જે મદદ કરી શકે છે:

• ખંજવાળવાળા ફોલ્લાઓને ખંજવાળવાનું ટાળો.
• આનાથી વધુ બળતરા અને ચેપ થઈ શકે છે.
• તમારા હાથ વારંવાર ધોવો, ખાસ કરીને ફોલ્લાઓને સ્પર્શ કર્યા પછી.
• શીળસ 1-2 અઠવાડિયામાં જાતે જ દૂર થઈ જાય છે.
• જો તમારા લક્ષણો ગંભીર હોય અથવા સુધારી ન જાય, તો તમારા ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો.

શીળસ મા શું ખાવું અને શું ન ખાવું?

શીળસ માટે ખાવાનું અને ટાળવાનું:

તમારા શીળસના પ્રકારના આધારે શું ખાવું અને શું ટાળવું તે અલગ અલગ હોય છે.

તેથી, શ્રેષ્ઠ સલાહ માટે આયુર્વેદિક ચિકિત્સકની સલાહ લેવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.

જો કે, સામાન્ય માર્ગદર્શન તરીકે:

વત્ત શીળસ માટે:

ખાવું:

• ઠંડા અને ભારે ખોરાક: દૂધ, દહીં, ચોખા, ઘઉં, લીલા શાકભાજી, ફળો (સફરજન, દાડમ, નાળીયેર)
• મીઠા અને કડવા સ્વાદ: મધ, ગોળ, કાળા મરી, જીરું, હળદર
• સ્વસ્થ ચરબી: ઘી, નાળીયેર તેલ, તલનું તેલ

ટાળવું:

• ગરમ અને હળવા ખોરાક: માંસ, માછલી, ઇંડા, લસણ, કાંદો, મસાલા
• તીખા અને ખાટા સ્વાદ: મરચાં, ટામેટાં, આમલી
• અનુસંસ્કૃત અને પ્રોસેસ્ડ ખોરાક: ફાસ્ટ ફૂડ, પેકેજ્ડ ખોરાક, ખાંડયુક્ત પીણાં

પિત્ત શીળસ માટે:

ખાવું:

• ઠંડા અને શાંત કરનારા ખોરાક: ખરબૂજ, દૂધી, કાકડી, લીલા શાકભાજી, ફળો (દાડમ, નાળીયેર, તરબૂજ)
• મીઠા અને તૂર્ષ સ્વાદ: મધ, ખાંડ, લીંબુ, કોથમીર, ધાણા
• સ્વસ્થ ચરબી: ઘી, નાળીયેર તેલ, બદામ તેલ

ટાળવું:

• ગરમ અને તીખા ખોરાક: માંસ, માછલી, ઇંડા, મસાલા, તળેલા ખોરાક
• ખાટા અને કડવા સ્વાદ: આમલી, ટામેટાં, કાળા મરી, ચા
• મદ્યપાન અને ધૂમ્રપાન: આ બંને પિત્તને વધારી શકે છે.

કફ શીળસ માટે:

ખાવું:

• ગરમ અને હળવા ખોરાક: સૂપ, શાકભાજીનો સૂપ, દાળ, ઓટ્સ, બાજરી
• તૂર્ષ અને કડવા સ્વાદ: લીંબુ, કાળા મરી, હળદર, આદુ
• સ્વસ્થ ચરબી: જૈતૂન તેલ, સૂર્યમુખી તેલ, અળસીનું તેલ

ટાળવું:

• ઠંડા અને ભારે ખોરાક: દૂધ, દહીં, માંસ, માછલી, ઇંડા
• મીઠા અને ખાટા સ્વાદ: મીઠાઈ, ખાંડ, ટામેટાં, ચોખા

શીળસનું જોખમ કેવી રીતે ઘટાડવું?

શીળસનું જોખમ ઘટાડવા માટે ટિપ્સ:

આહાર:

• તમારા શીળસના પ્રકાર અનુસાર ખોરાકનું સેવન કરો: વત્ત, પિત્ત અને કફ શીળસ દરેક માટે ખાસ ભલામણ કરેલ ખોરાક હોય છે.
• દૂષિત ખોરાક ટાળો: તેલયુક્ત, મસાલેદાર, પ્રોસેસ્ડ અને ઠંડા ખોરાક ટાળો.
• નિયમિત આહાર લો: દરરોજ નિયમિત સમયે નાના ભોજનનું સેવન કરો અને વધુ ખાવાનું ટાળો.

જીવનશૈલી:

• નિયમિત દિનચર્યા જાળવો: દરરોજ એક જ સમયે સૂઈ જવાનો અને ઉઠવાનો પ્રયાસ કરો, અને પુષ્કળ આરામ કરો.
• તણાવનું સંચાલન કરો: યોગ, ધ્યાન અથવા શ્વાસ લેવાની કસરતો દ્વારા તણાવનું સ્તર ઘટાડો.
• નિયમિત કસરત કરો: દરરોજ 30 મિનિટ નિયમિત કસરત કરો.
• ધૂમ્રપાન અને દારૂનું સેવન ટાળો: ધૂમ્રપાન અને દારૂનું સેવન શીળસના અસંતુલનને વધુ ખરાબ કરી શકે છે.

અન્ય:

• પુષ્કળ પાણી પીવો: દરરોજ 8-10 ગ્લાસ પાણી પીવો.
• પૂરતી ઊંઘ લો: દરરોજ 7-8 કલાક ઊંઘ લો.
• આયુર્વેદિક ઔષધિઓ લો: તમારા શીળસના પ્રકાર માટે યોગ્ય ઔષધિઓ શોધવા માટે આયુર્વેદિક ચિકિત્સકની સલાહ લો.
• પંચકર્મ ઉપચાર લો: ગંભીર કિસ્સાઓમાં, પંચકર્મ ઉપચાર શરીરમાંથી ઝેરી દ્રવ્યોને દૂર કરવામાં અને શીળસના સંતુલનને પુનઃસ્થાપિત કરવામાં મદદ કરી શકે છે.

નોંધ રાખો કે આ માત્ર સામાન્ય માર્ગદર્શન છે.

તમારા માટે શ્રેષ્ઠ સલાહ માટે તમારા શીળસના પ્રકાર અને સ્વાસ્થ્યની સ્થિતિના આધારે આયુર્વેદિક ચિકિત્સકની સલાહ લેવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.

સારાંશ

શીળસ એ ત્વચા પર લાલ, ખંજવાળવાળા ફોલ્લાઓ દ્વારા વર્ગીકૃત થતી એક ચેપી બીમારી છે. તે પેરામાઇક્સોવાયરસ નામના વાયરસને કારણે થાય છે.

લક્ષણોમાં શામેલ છે:

• તાવ
• સૂકો ઉધરસ
• સ્ત્રાવ થતો નાક
• ગળામાં ખરાશ
• આંખોમાં દુખાવો અને લાલાશ (કન્જંક્ટિવાઇટિસ)
• મોઢામાં નાના સફેદ ફોલ્લા (કોપલ્સ)
• 1-3 દિવસ પછી, શરીર પર લાલ, ખંજવાળવાળા ફોલ્લા દેખાય છે, જે સામાન્ય રીતે ચહેરા પર શરૂ થાય છે અને પછી શરીરના બાકીના ભાગોમાં ફેલાય છે.

શીળસ બાળકોમાં સૌથી સામાન્ય છે, ખાસ કરીને 5 વર્ષથી નાના બાળકોમાં.

તે ખૂબ જ ચેપી છે અને શ્વસન ટીપાં દ્વારા અથવા ચેપિત વ્યક્તિના ખંજવાળવાળા ફોલ્લાઓના સંપર્ક દ્વારા ફેલાય છે.

શીળસની કોઈ ચોક્કસ સારવાર નથી, પરંતુ લક્ષણોને દવાઓથી દૂર કરી શકાય છે. વધુांश કિસ્સાઓમાં, શીળસ 1-2 અઠવાડિયામાં જાતે જ દૂર થઈ જાય છે.

જોખમ જૂથોમાં શામેલ છે:

• 1 વર્ષથી નાના બાળકો
• ગર્ભવતી મહિલાઓ
• અશક્ત રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો

જોખમ ઘટાડવા માટે ટિપ્સ:

• શીળસવાળા વ્યક્તિઓ સાથે નજીકના સંપર્ક ટાળો.
• વારંવાર હાથ ધોવા.
• તમારા નાક અને મોઢાને ઢાંકીને ખાંસો અથવા છીંક આવે ત્યારે ટીસ્યુનો ઉપયોગ કરો.
• ચેપિત વ્યક્તિના ખંજવાળવાળા ફોલ્લાઓને સ્પર્શ કરવાનું ટાળો.

જો તમને શીળસના લક્ષણો હોય, તો યોગ્ય નિદાન અને સારવાર માટે તમારા ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો.